آن طور كه بررسي‌هاي سازمان ثبت احوال كشور نشان مي‌دهد تعداد پسران مجرد ايراني افزايش داشته است. با اين حال همچنان تعداد دختران سه برابر پسران است. تغييرات جمعيتي و همچنين بحران هايي كه در سال‌هاي اخير در حوزه ازدواج به وجود آمده است تا حدي تعادل در اين زمينه را به هم زده است.
كاهش جمعيت در كنار كاهش ميزان ازدواج باعث شده است تناسب جمعيتي ميان تعداد پسران و دختران مجرد از بين برود و همين امر مي‌تواند باز هم نرخ ازدواج را كاهش دهد. در كشور ۱۱ ميليون و ۲۴۰ هزار دختر و پسر مجرد وجود دارد. الگوي سني ازدواج در كشور به اين صورت است كه بخش عمده‌اي از ازدواج آقايان يعني معادل ۸۰ تا ۸۵ درصد در سنين ۲۰ تا ۳۴ سالگي و ازدواج بانوان نيز در بازه سني ۱۵ تا ۲۹ سال صورت مي‌گيرد.
هم‌اكنون يك ميليون و ۳۰۰ هزار نفر دختر و پسر قبل از تجرد قطعي در كشور وجود دارد كه ۹۸۰ هزار نفر آن را خانم‌ها و ۳۲۰ هزار نفر را آقايان تشكيل مي‌دهند كه اين آمار گواه اين واقعيت است كه شمار دختران در اين زمينه سه برابر بيشتر از مردان است.
افزايش تعداد پسران مجرد ايراني
در سال‌هاي گذشته آمار تجرد دختران بيش از پسران بود، چندي پيش هم سازمان ثبت احوال كشور هم درباره افزايش تجرد قطعي دختران ايراني هشدار داد. سال گذشته هم زنگ خطر براي تجرد قطعي نزديك به يك ميليون دختر ايراني به صدا درآمد. اما در اين ميان آمارها نشان مي‌دهد، شمار پسران ايراني مجرد در سن ازدواج هم رو به افزايش است.
كارشناسان معتقدند، به دليل افزايش تعداد مواليد در دهه نخست انقلاب، ايران يك هرم سني با قاعده وسيع داشت و تعداد جمعيت 15 تا 19 ساله كشور از جمعيت 20 تا 24 ساله بيشتر بود و زماني كه تعداد دختران را يك رده سني پايين تر مي‌گيريم اين قاعده سني متورم‌تر است و تعداد دخترهاي بيشتري در اين رده قرار دارد.
با كاهش تعداد مواليد قاعده هرم سني در ايران در حال كوچك شدن است، با جمع شدن اين قاعده هرم سني، تعداد جمعيت 15 تا 19 ساله از 20 تا 24 ساله كمتر شده و تعداد دخترهاي مجرد 15 تا 35 ساله از پسرهاي 20 تا 40 ساله كمتر مي‌شود و در يك دهه آينده پسرهاي در معرض ازدواج از دخترهاي در معرض ازدواج بيشتر مي‌شوند.
تعداد دختران مجرد ۳ برابر آقايان
آمارها نشان مي‌دهد در سال ۹۳ تعداد خانم‌هاي مجرد كشور از تعداد آقايان مجرد بيشتر بود. در سال گذشته ۴۸ درصد خانم‌هاي در سن ازدواج كشور هرگز ازدواج نكرده‌اند.
مديركل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي سازمان ثبت‌احوال كشور خرداد ماه سال گذشته گفت: آقايان در سن ازدواج كشور با طيف سني ۲۰ تا ۳۴ شامل ۱۲ ميليون و ۷۰ هزار نفر مي‌شوند كه از اين تعداد پنج ميليون و ۵۷۰ هزار نفر هرگز ازدواج نكرده‌اند.
بنابراين ۴۶ درصد آقايان در سن ازدواج كشور هرگز ازدواج نكرده‌اند. همچنين خانم‌هاي در سن ازدواج كشور با طيف سني ۱۵ تا ۲۹ سال شامل ۱۱ ميليون و ۷۹۰ هزار نفر مي‌شوند، از اين تعداد ۵ ميليون و ۶۷۰هزار خانم هرگز ازدواج نكرده‌اند.
علي‌اكبر محزون به آمار مربوط به افرادي كه در خطر تجرد قطعي قرار گرفته بودند و در طيف سني بعد از ۳۴ سال براي آقايان و پس از ۲۹ سال براي خانم‌ها تا سن ۵۰ سالگي قرار دارند اشاره كرد و گفت: تعداد ۳۲۰ هزار نفر از آقايان از سن متعارف ازدواج در كشور عبور كرده و در خطر ورود به سن تجرد قطعي قرار دارند.
به گفته او در سال ۹۳، ۹۸۰ هزار خانم نيز در سن خطر تجرد قطعي قرار داشتند و خانم‌ها تقريبا ۳ برابر بيشتر نسبت به آقايان در معرض خطر تجرد قطعي قرار دارند.
محزون همچنين به آمار سال ۸۵ و ۹۰ در ارتباط با افراد در سن ازدواج كه هرگز ازدواج نكرده‌اند و نيز افراد در سن تجرد قطعي اشاره كرد و گفت: در سال ۸۵ مجموعا ۱۱ ميليون و ۷۹۰ هزار نفر مجموع كليه خانم‌ها و آقاياني بود كه در سن ازدواج قرار داشته و هرگز ازدواج نكرده‌اند كه از اين تعداد ۵ ميليون و ۲۱۰ هزار آقا و ۶ ميليون و ۵۸۰ هزار خانم بوده‌اند.
افزايش سن ازدواج و تجرد قطعي به روايت آمار
صرف‌نظر از آثار سوء اجتماعي كه پديده افزايش سن ازدواج به دنبال دارد، تبعات جمعيتي اين پديده هم مي‌تواند نگران‌كننده باشد. كمترين تأثير افزايش سن ازدواج، بر هم خوردن تعادل هرم جمعيتي كشور و در نتيجه، بروز شكل جديدي از چالش‌هاي مربوط به سن ازدواج، در كشور است.
سن ازدواج براي مردان و زنان نسبت به سال‌هاي گذشته افزايش يافته و به ميانگين 2/27 سال براي مردان و حدود 23 سال براي زنان رسيده كه اين آمارها زنگ خطري براي افزايش تجرد قطعي در جامعه است.
بر همين اساس ميزان تجرد قطعي مردان از 1/5 درصد به 1/3 درصد كاهش يافته، اما اين تعداد براي دختران از 8 درصد به 1/8 درصد افزايش يافته است. آمار ارائه شده به‌طور كلي از بالا رفتن سن ازدواج در ميان دختران و افزايش آمار تجرد قطعي آنان حكايت دارد.
ديدگاه جوانان نسبت به ازدواج تغيير كرده است
يك روانشناس درباره افزايش تجرد در بين جوانان به «آرمان» مي‌گويد: اينكه در كشور آمار دختران مجرد قطعي سه برابر پسران است، نشان‌دهنده وجود نارسايي‌هاي گوناگون در تحقق امر ازدواج است، اين نارسايي حاكي از آن است كه دختران و پسران جامعه ما ديدگاهشان نسبت به ازدواج تغيير كرده است.
فريد براتي‌سده مي‌افزايد: اين امر نشان مي‌دهد كه هنوز در جامعه نتوانسته‌ايم خانواده و اولويت‌های آن را براي جوانان امروز شناسايي كنيم و دليل ديگر اين نارسايي عدم وجود امكانات مناسب و وضعيت اقتصادي مطلوب است.
به گفته او اكثر دختران مجرد تحصيل كرده هستند و مقوله بيكاري در بين قشر تحصيلكرده جامعه رو به افزايش است.
اين روانشناس مي‌افزايد: امروزه چشم و هم چشمي بين خانواده‌ها افزايش پيدا كرده است و همين امر باعث تجرد جوانان و بروز ديگر مشكلات در كشور شده است.
براتي سده تاكيد مي‌كند: براي حل اين نارسايي بايد به فلسفه زندگي مشترك كه بر پايه تشكيل خانواده، بقاي نسل و ايجاد احساس آرامش در بين دو فرد بنا مي‌شود توجه كرد. به گفته او عدم تشكيل خانواده، جامعه را با كاهش نرخ زاد ولد و بروز آسيب‌ها در حوزه‌های سياسي، اجتماعي، اقتصادي و... مواجه مي‌كند.
براتي‌سده در زمينه اقدامات انجام شده براي تسهيل در امر ازدواج جوانان در جامعه مي‌افزايد: اين امر نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت در زمينه‌هاي اشتغال، مسكن و... است، براي مثال حتي براي پرداخت وام ازدواج جوانان با مشكلات گوناگون مواجه هستند، اما در واقع نوع نگرش و ديدگاه جامعه نسبت به تاخير در امر ازدواج تاثيرگذار است.
منبع : عصر ایران
