آیا امام حسین (ع) حج تمتع را رها کرد و روانه عراق شد و آیا این گناه نیست؟

(زمان خواندن: 2 - 3 دقیقه)

پاسخ:
این سخن كه امام حسین (علیه السلام) حجّ خود را نیمه تمام گذاشت، سخن نادرستی است؛ زیرا امام در روز هشتم ذی حجه «یوم الترویه» از مكّه خارج شد.
الکافی ج4 ص535
لهوف ص124
در حالی ‏كه اعمال حجّ كه با احرام در مكّه و وقوف در عرفات شروع می ‏شود از شب نهم ذی حجه آغاز می‏ شود.
بنابراین، امام اصولاً وارد اعمال حج نشده بود، تا آن را نیمه تمام گذارد. آنچه لازم است اینکه هر کس وارد حرم می شود باید مُحرِم شود و  بعد به شرط انجام اعمال عمره می تواند از احرام خارج شود و قطعا امام  در مدت حضور چند ماهه خود در مکه عمره را انجام داده بودند و حتی شاید بارها و بارها از احرام خارج شده و مجددا محرم شده و عمره دیگری انجام داده باشند و این مطلب در منابع روایی به صورت مکرر بیان شده است .

امام صادق (علیه السلام) فرمود:
"شخصى كه عمره بجا می آورد هر گاه از عمره فراغت حاصل كند هر جا كه بخواهد می تواند برود. زیرا امام حسین (علیه السلام)  در ماه ذى حجه عمره بجاى آورد و در روز ترویه متوجه عراق شد در صورتى كه مردم متوجه منا شده بودند. عمره در ماه ذى حجه براى كسى كه قصد حج را ندارد مانعى نخواهد داشت."
الکافی ج4 ص535
وسایل الشیعه ج14 ص311

از این رو، امام با انجام عمره، می توانستند از احرام خارج شوند و ایشان اصلا حج تمتع را شروع نکرده بودند، تا آن را نیمه کاره رها کنند.آنچه صحیح است و باید بیان نمود، این است که امام  برای حفظ حرمت حرم و جلوگیری از ترور ایشان در مکه، به تمتع نپرداختند و حفظ حرمت حرم، مهم تر از انجام تمتع بود.
لهوف ص82
کامل فی التاریخ ج2ص565

از نظر فقهی نیز تبدیل احرام حج به عمره صحیح نیست و کسی که محرم به احرام حج است اگر نتواند حجش را به اتمام برساند تنها با قربانی کردن از احرام خارج می شود .
تهذیب الاحکام ج12 ص349

آیت الله سید محسن حکیم می آورد:
"این که در برخی از کتاب های مقتل آمده است که امام حسین (علیه السلام) عمره اش را به عمره مفرده تبدیل کرد که نشان می دهد ایشان عمره تمتع به جا آورده و از عمره مفرده عدول کرده است در برابر احادیث وارده از اهل بیت (علیهم السلام) قابل اعتماد نیست"
مستمسک العروه الوثقی ج11 ص192

بدیهی است که اگر دلیل قابل اعتمادی وجود داشت که امام حسین (علیه السلام) احرام حج را به عمره تبدیل کرده است فقها بر خلاف آن فتوا نمی دادند اما چنان که آمد نه تنها دلیلی بر این نکته وجود ندارد بلکه دلایلی بر خلاف آن نیز در دست است .
دانشنامه امام حسین (علیه السلام) ج5 ص111