حضرت امیرالمؤمنین امام على (عليه السلام) فرمودند :
نادان كسى است كه خود را ـ به آنچه نمى داند ـ دانا شمارد و به رأى و نظر خود بسنده كند و پيوسته از دانشمندان دورى كند و از آنان عيب و ايراد گيرد و مخالفان خود را بر خطا داند و آنچه را نفهميده گمراه كننده شمارد.
هرگاه به مطلبى برخورَد كه آن را نمى داند منكرش شود و آن را دروغ شمارد و از روى نادانى خود گويد: من چنين چيزى را نمى شناسم و فكر نمى كنم كه وجود داشته باشد و گمان نمى كنم وجود داشته باشد و كجا چنين چيزى هست؟! و اين از آن روست كه به نظر خود اعتماد دارد و از نادانى خويش بى خبر است!
از اين رو به سبب نادانى خويش پيوسته از جهل بهره مند شود و حقّ را انكار كند و در نادانى سرگشته ماند و از طلب دانش تكبر ورزد.

قال مولانا اميرالمؤمنين (عليه السلام) :
إنَّ الجاهِلَ مَن عَدّ نَفسَهُ ـ بما جَهِلَ مِن مَعرفَةِ العِلمِ ـ عالِما، و بِرَأيهِ مُكْتَفيا، فمَا يَزالُ للعُلماءِ مُباعِدا و عَلَيهِم زارِيا، و لِمَن خَالفَهُ مُخَطِّئا، ولِمَا لَم يَعْرِفْ مِن الاُمورِ مُضَلِّلاً، فإذا وَردَ علَيهِ مِن الاُمورِ ما لَم يَعْرِفْهُ أنْكَرَهُ و كَذّبَ بهِ و قالَ بجَهالَتِهِ: ما أعْرِفُ هذا! و ما أراهُ كانَ! و ما أظُنُّ أنْ يَكونَ! و أنّى كانَ؟! و ذلكَ لِثِقَتِهِ بِرَأْيِه و قِلَّةِ مَعْرِفَتِهِ بجَهالَتِهِ! فمَا يَنْفَكُّ بما يَرى مِمّا يَلْتَبِسُ علَيهِ رأيُهُ مِمّا لا يَعْرِفُ للجَهلِ مُسْتَفيدا، و للحقِّ مُنكِرا، و فی الجَهالَةِ مُتَحيِّرا، و عن طَلَبِ العِلمِ مُسْتَكبِرا.
**************************************
تحف العقول، ص 73

نوشتن دیدگاه