از مسائل مهمی که در نقش اعتقاد به ظهور مهدی (علیه السلام) مطرح است، سازندگی و حرکت آفرینی آنست که متاسفانه کمتر مورد توجه بوده و بعضی عوام از آن برداشت غلط نموده اند. و اینک ما به اختصار در این مورد نمونه هائی می نگاریم: در بررسی سریعی از متن هزاران حدیث اسلامی در این زمینه، بدین موضوع بر می خوریم که انتظار بزرگترین عامل حرکت و کمال و بقای جامعه و فرهنگ اسلام می تواند باشد. دوران انتظار دوران آماده شدن منتظران، برای قیام نهائی حضرت مهدی (علیه السلام) است و منتظران واقعی، بس والا مقام اند و انتظار، از برترین اعمال، که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «افضل العباده انتظار الفرج:» (۸۷) برترین عبادت اتنظار فرج است. و در این منطق حماسه آفرین امام صادق (علیه السلام) از پدرانش (علیهم السلام): منتظر چون شهیدی در خون خود غوطه ور است. (۸۸)
و در این گفتار امام سجاد (علیه السلام) از این نیز برتر است که: «من ثبت علی موالاتنا (ولایتنا) فی غیبه قائمنا اعطاه الله عز وجل اجر الف شهید من شهداء بدر واحد:» (۸۹) هر کس تحت ولایت (و رهبری) ما ائمه در زمان غیبت قائم ما باشد، خداوند پاداش هزار شهید نبرد بدر واحد را به او عنایت می فرماید. شهید؟ آری. بلی، شهید پاکباخته ترین دلبستگی به معبود یکتا را نشان داده و با خونش نهال دین را آبیاری نموده است. از این رو حیات جاوید می یابد. (۹۰)
و منتظر باید پاک ترین و بی آلایش ترین قدمها را با نهایت مجاهدت در راه ولی خود بردارد تا بهنگام مرگ چون شهیدی باشد. در مورد سختیهای راه انتظار علی (علیه السلام) می فرماید: (۹۱) در آن فتنه ها (فتنه های زمان غیبت) گروهی صیقلی می شوند، مانند صیقل دادن شمشیر. (۹۲)
از این روست که منتظرین را معصوم (علیه السلام) چون شمشیر برنده می داند. (۹۳) بلی منتظر چون مهاجری در زمان است، و هدف او رسیدن بزمان ظهور مهدی است. و در این تلاش از هیچ چیز نمی هراسد و براه خود می رود، اگر چه کندن کوه باشد. زیرا پیامبر اسلام پوییدن این راه را از کندن کوهها دشوارتر دانسته اند. (۹۴)
و اگر می بینیم مسلمانان، مخصوصا شیعیان پس از چهارده قرن تاریخ، هنوز پا برجا بوده، و در راه دفاع از حریم اسلام مقاوم هستند، و بلکه بزرگترین عامل آن همین انتظار متعهد و حرکت آفرین بوده است. مسئله حماسه آفرینی انتظار در تاریخ اسلام، نمونه های بسیار داشته و موجب الهامات بسیاری از مبارزین و یا مصلحین بوده است. این مبارزات یا بطریق ایدئولوژیکی و عقیدتی بوده یا بطریق جهاد. ابن بطوطه در سفرنامه خود نمونه مجسمی از این الهام را که در شهر حله دیده چنین وصف می کند: در نزدیکی بازار شهر مسجدی است که بر در آن، پرده حریری آویزان است. و آنجا را مسجد صاحب الزمان می خوانند.
شبها پس از نماز صد مرد مسلح، با شمشیرهای آویخته ... اسبی یا استری می گیرند و بسوی مسجد صاحب زمان روانه می شوند. پیشاپیش این چار پا طبل و شیپور و بوق زده می شود. سایر مردم در طرفین این دسته حرکت می کنند. و چون بمشهد صاحب الزمان می رسند، در برابر در ایستاده آواز می دهند که بسم الله ای صاحب الزمان، بسم الله بیرون آی که تباهی روی زمین را فراگرفته وستم فراوان گشته، وقت آن است که بر آئی، تا خدا به وسیله تو حق را از باطل جدا کند...(۹۵) آری، این خود یک نوع جهت گیری واعتراض به وضع موجود بوده، که با استمداد از امام مهدی (علیه السلام) همراه بوده است. دوران مهدی - همان گونه که قبلا در بشارت قرانی دیدیم - دوران افراد صالح است. و در این مسیر باید بکوشیم خود و مردم جامعه مان را در زمره این گروه در آوریم تا امر فرج مصلح هر چه زودتر فرا رسد. و در این سازندگی، تاخیر کار اشتباهی است، زیرا که پیامبر گرامی اسلام فرموده اند: امر فرج حضرتش یکشبه اصلاح می گردد. (۹۶)
حال که زمان امر فرج بدین کمی است، از دست دادن وقت جایز نیست. و ناراحت نباشیم، که در راه اصلاح خود و ساختن اجتماع صالح برای نزدیک شدن زمان ظهور، اگر بمیریم و آن وقت را درک نکنیم، اشکالی ندارد، زیرا شناختن این مورد تابع زمان نیست و شخصی که با شناخت واقعی امام بمیرد، گویی در زمان او بوده و فرج حضرتش را درک نموده است. (۹۷)

پاورقی :
(۸۷) علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۲۵.
(۸۸) شیخ صدوق، کمال الدین، ج ۲، ص. ۳۲۶ المنتظر لامرنا کالمتشحط بدمه فی سبیل الله.
(۸۹) همان کتاب، ص ۳۲۳.
(۹۰) قرآن مجید، سوره آل عمران، آیه ۱۶۹: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون: شهیدان راه خدا را مرده می دارید، که آنان حیات ابدی یافته اند، و نزد پروردگار خود متنعمند.
(۹۱) نهج البلاغه،........، ص ۴۵۶، خطبه ۱۵۰.
(۹۲) ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج ۹، ص ۱۲۶ - این عبارت علی (علیه السلام) را در مورد یاران و منتظران مهدی (علیه السلام) دانسته.
(۹۳) خواجه کلان قندوزی (سنی ومتوفی ۱۲۹۴ ه)، ینابیع الموده، قم، مکتبه بصیرتی، ص ۴۸۹.
(۹۴) علامه مجلسی، بحار الانوار، جلد ۵۲، ص ۱۲۲ - از خصال شیخ صدوق،... مزاوله قلع الجبال ایسر من مزاوله ملک موجل.
(۹۵) ابن بطوطه، سفرنامه، ص ۲۱۳ (ترجمه)،... بنقل از کتاب: در فجر ساحل، نوشته محمد حکیمی.
(۹۶) احمد بن حنبل، مسند حنبل، ج ۱ ص ۸۴. ابن ماجه قزوینی،... ابن ماجه، ج ۲... باب خروج المهدی: المهدی منا اهل البیت یصلحه الله فی لیله.
(۹۷) محمد بن یعقوب کلینی، الاصول من الکافی (عربی). ج ۱، ص ۳۷۱.