دراینجا بار دیگر این نکته را متذکر می شویم، که برخی از نویسندگان بدون توجه به نکات ظریف و لطیف و مثبتی که در توقیع حضرت صاحب الامر (علیه السلام) که به افتخار شیخ مفید شرف صدور یافته آمده است، کلیه ی علائم در توقیع را بر حوادث گذشته حمل نموده، و همه ی آنها را جزء حوادثی که واقع شده به حساب آورده اند.
در حالی که هیچ نشانه ای بر وقوع چنین حوادث شکننده ای در زمان مرحوم شیخ مفید -علیه الرحمه- در تاریخ ثبت نشده و هیچگونه گزارشی در این زمینه به ما نرسیده است و خود آنها هم بطور ضمنی اعتراف دارند که دلیل قاطعی که بیانگر وقوع چنین حوادث سهمگینی باشد در دست ندارند.
بعلاوه اشارات و کنایات و جملاتی در توقیع شریف دیده می شود که دال بر عظمت و گستردگی حوادث مذکوره ی در توقیع است و نشان می دهد که جملگی آن حوادث از علائم ظهور است که ما برای مزید اطلاع به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱ - در این توقیع، حضرت فرموده است: «شما شیعیان، در پیدایش فتنه ای که در پیش است و مدتی به درازا خواهد کشید و در آن فتنه کسی که اجلش رسیده باشد بکام مرگ خواهد افتاد و آن کس که عمرش تمام نشده نجات خواهد یافت، تقوی را پیشه ی خود سازید و ما را یاری دهید». که این جملات پر محتوی، حاکی از یک فتنه ی بزرگ و خاموش نشدنی و جنگی طاقت فرسا و طولانی است.
۲ - حضرت فرموده است: «آن فتنه، نشانه ی نزدیکی حرکت ماست که بدون تردید حرکت در اینجا به معنای قیام و ظهور است، چه آنکه بلا فاصله حضرت به دنبال این جمله فرموده است:«و الله متم نوره و لو کره المشرکون»؛ خداوند نور خود را به پایان خواهد رساند، و ذکر این جمله، اشاره به ظهور مبارک آن حضرت است».
۳ - حضرت فرموده است: «از روشن شدن آتش جاهلیت که آن را گروهی اموی مسلک روشن می کنند و بدان دامن می زنند، به تقیه متمسک، شوید، و یا خویشتن را محفوظ نگهدارید» که این خود نشانه ی درگیری و اختلاف عرب و عجم است که در روایات دیگری نیز بدان تصریح شده است (1).
۴ - حضرت فرموده است: «آنها می خواهند با روشن ساختن آتش (جنگ) گروه راه یافته، (یعنی: شیعیان، و یا معتقدین به امام زمان (علیه السلام) را بترسانند)، که این خود نیز یکی از علائم ظهور است». چه آنکه مطابق اخبار زیادی که در منابع روائی شیعه و سنی آمده است، خروج خراسانی از ایران همان و حمله ی دشمنان دین و انسانیت به ایران، و زدن شهرهای ایران و کشتن بیگناهان همان (2).
۵ - حضرت فرموده است: «در آن سال از ماه جمادی الاولی که حوادث در آن واقع می شود، نشانه ی روشنی از آسمان، و هم چنین نشانه ی بارزی به طور مساوی از زمین برای شما آشکار می شود» که نشانی از وقوع چنین نشانه هائی در زمان شیخ مفید- رحمة الله علیه، در تاریخ دیده نمی شود.
۶ - حضرت فرموده است: «در سرزمین مشرق، یعنی: در ایران و یا تمام خاورمیانه، جریان ناگواری که موجب اضطراب و نا راحتی مردم باشد روی می دهد» که دلیل قانع کننده ای بر وقوع چنین جریانی در زمان شیخ مفید در دست نیست.
۷ - حضرت فرموده است: «بعد از این جریان، طوائفی که از دین و ایمان بهره ای ندارند بر سر مردم عراق مسلط می شوند» که می توان گفت: مقصود از این گروههای خارج از دین، پیدایش احزاب مختلف، و روی کار آمدن آنها و وقوع کودتاهای پی در پی در عراق، و هجوم لشکریان سفیانی بدین سرزمین است.
بنابراین با توضیحاتی که درباره ی توقیع شریف یاد آور شدیم می توان گفت: آنچه را که برخی از نویسندگان در توضیح علائم یاد شده ی در توقیع مبارک آورده اند، صرف احتمالاتی بیش نیست. و این احتمالات هم نمی تواند بیانگر اثبات مدعای آنان و نشان دهنده ی واقعیت و حقیقت باشد.
در پایان این بحث لازم است این نکته را خاطر نشان سازیم که روایات مربوط به (مشرق) و حرکت پرچمهای سیاه، تنها به روایاتی که ما از باب نمونه ذکر نمودیم منحصر نمی شود، بلکه این روایات به قدری زیاد و فراوان است که اگر کسی بخواهد همه ی آنها را در یکجا گردآوری کند خود کتابی قطور و مفصل خواهد شد.
و البته ما در اینجا در صدد جمع آوری احادیث مربوط به (مشرق) و هم چنین جرح و تعدیل آنها و اینکه روایت درست است یا آن، و این صحیح است یا دیگری، نیستیم. و نمی خواهیم پیرامون یکایک آن روایات اظهار نکنیم، بلکه هدف ما از نقل اینگونه روایات تنها بدین لحاظ است که بفهمانیم در هر جا در روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) از: (خروج پرچمهای سیاه از مشرق) سخن رفته است معمولا و بلکه واقعا نظر روایات از (مشرق) به ایران اسلامی معطوف بوده است، چنانکه در حدیث (سوم) که درباره ی مشرق و پرچم های سیاه ملاحظه گردید، به ایرانی بودن صاحبان پرچمهای سیاه تصریح شده بود.

پاورقی :
(1) تفصیل این مطلب در (بخش چهارم) خواهد آمد.
(2) قسمتی از روایات مربوط به این موضوع در سابق گذشت، و قسمتی هم در آینده خواهیم آورد.