تلاشهاىِ ديگر زبيريان عليه اهل بيت(عليهم السلام)
آل زبير به تهمتِ ازدواجِ مصعب بن زبير با حضرت آمنه(عليها السلام) بسنده نكردند و براى كاستن شأنِ امامان معصوم(عليهم السلام) و ائمه اطهار و تحقير آنان و بالابردن مقام مخالفان آنان تلاشهاى بيشترى كردند; تلاشهايى مانند اين روايتِ زبيرى: ابوالفرج اصفهانى به نقل از مصعب آورده است كه مصعب بن عثمان گفته بود:«برادر سكينه، ]آمنه(عليها السلام)[ على بن حسين(عليه السلام)، او را نزد مصعب برد و در مقابل، چهل هزار دينار گرفت».
]بارى، اگر زمان رويداد را تصور كنيم و بدانيم كه حادثه عاشورا را در اين خانواده چقدر تأثيرگذار بوده است، و اگر بر جنايتهاى مصعب و كشتار كوفيانِ خونخواه حسينى مرور كنيم، در آن صورت اين گزارش تاريخى را در نهايت بلاهت و نادانى خواهيم يافت. مردى كه زخم عاشورا را، هنوز دردناك و جگرسوز در دل دارد، و با ديدن آب به ياد عاشورا مى افتد، و كربلا را فراديد خود مى بيند، و هنوز تصوير دربار يزيد و طشت و تازيانه و منبر و خطابه و جشن شام و مرگ رقيه و هزاران لحظه تلخ ديگر را به ياد دارد، از يك سوى، و از سوى ديگر در كمال طهارت و عصمت و غيرتمندى به سر مى برد، و در نهايت ظلم ستيزى است، دست خواهر خود را ـ كه روزى مايه آرامش پدر شهيد خود بود ـ مى گيرد، و به دربار مصعب كه خونخواهان را كشت و قاتلان حسين را تكريم كرد و ايمنى بخشيد ـ بُرد، و در برابر دريافت وجهى ناچيز، به ازدواج وى درآورد زين العابدينى كه بر پايه روايات واخبار چهل سال برحادثه كربلا گريست. عجيب تر از
اين آيا گزاره اى خوانده ايد؟ به اين مى ماند كه خورشيد از آسمان پايين بيايد و از كرمى شبتاب، اندكى نور به عاريت بگيرد، يا دريا از كوزه اى آب بخواهد، آن هم متعفن و بدبو. چه شرم آور! [براى زبيريان، آن گونه كه مذاقشان را خوش مى آيد و دل ناپاكشان
مى پسندد، شأن و منزلت اهل بيت را مى كاهند و آنان را نيازمند آل زبير نشان مى دهند; به گونه اى كه از دارايى و ثروتشان بهره مى برند و براى بهره بردن از عطاها و دهشِ آنان سعى مى كنند به دربار زبيرى تقرب جويند. اما راوى
گويا حقايق تاريخى را كه بيانگر شأن والاى على بن حسين(عليه السلام) هستند، آن هم حتى در مقابل دشمنان ايشان، ناديده انگاشته است. او كسى بوده است كه بعد از واقعه كربلا، در حساس ترين موقعيتهاى سياسى، تمامى
رفتارهايش زير ذره بين قرار داشت و حتى با وجود اين هم، نه تنها در قلب شيعيان و مريدان خود قرار داشت، دل دشمنانِ خود را نيز تسخير خود كرده بود.
رويداد جانگذار «حرّه» در مدينه، گواهى است آشكار بر عظمت شأن حضرت امام سجاد(عليه السلام) در چشم همگان. حتى دشمنانِ ايشان، مانند مسرف بن عقبه، به هنگامِ ورود به مدينه هرگز متعرّض آن حضرت نشد، بلكه وقتى امام سجاد(عليه السلام) را ديد گفت:
«اميرالمؤمنين مرا امر كرده كه با شما به نيكى رفتار كنم».ابن سعد در الطبقات الكبرى چنين نقل مى كند:
«مروان بن حكم و عبدالملك بن مروان، على بن حسين(عليه السلام) را دوست، و ايشان را گرامى مى داشتند».(1)
از طرفى، اين احترام نه از سر اعتقاد آنان و پذيرش حقيقتِ امر و حقانيّت امام سجاد(صلى الله عليه وآله وسلم) در تسخير قلوب مسلمين و جلب احترام آنان، بلكه به سبب منش و سيره خاص امام سجاد(عليه السلام) در سخاوت، دهش و
بخشندگى بود. ايشان نه تنها به كسى نيازمند نبودند بلكه مال و ثروت فراوان داشتند و به فقيران و مستحقان به فراوانى عطا مى كردند. ابن جوزى نقل مى كند كه:روزى امام زين العابدين(عليه السلام) به عيادت محمد بن اسامه بن زيد مى روند. محمد شروع مى كند به گريستن. امام سجاد(عليه السلام) علت را جويا مى شوند. محمد پاسخ مى دهد: «قرضى بر عهده ام سنگينى مى كند».
ايشان فرمودند: «چقدر است؟» گفت: «پانزده هزار دينار». فرمودند: «من مى پردازم».همچنين شخصى متعرض امام سجاد(عليه السلام) مى شود، و به آن حضرت توهين مى كند. ايشان فرمودند كه هزار درهم به او
بدهند و به همراه آن، رداى خويش را نيز به وى دادند. آن شخص پس از آن همواره مى گفت: «شهادت مى دهم كه شما از
فرزندان رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) هستيد».(2) و نمونه هاى فراوان ديگر از بزرگواريها و بخششهاى كريمانه اى از اين
دست، كه بسيار است و از حوصله اين نوشتار خارج. آيا امام با وجود اين،ديگر به بخششهاى آل زبير احتياجى داشت كه خواهر خويش را در برابر چند هزار درهم به نزد آنان ببرد؟! اصلاً چه زمانى آل زبير به عطا و بخشش شهره شدند، در حالى كه جز خست و تنگ نظرىِ آنان بر مردم، چيز ديگرى از آنان در تاريخ ديده نشد، به گونه اى كه ناله مردم از بخل آنان به آسمان
بلند شد و همنشين و هم سخنشان ابو وجزه، كه از نوكران زبير بود، چنين مى گويد:إنّ الموالى أمست و هي عاتبة***على الخليفة تشكو الجوع و الحربا ماذا علينا و ماذا كان يرزؤنا***أي الملوك على ما حولنا غلبا(3) خدمتگزاران و تهيدستان گلايه مند روى آوردند / بر خليفه، آن هم در حالى كه از گرسنگى و جنگْ زبان به شكوه گشوده اند.]در پاسخ گفتند:[ ما را به چه باك و ما را چه زيانى است /
تمامى فرمانروايان بر هر چه در گرداگرد ماست چيره شده اند.
نيز ضحاك بن فيروز ديلمى گفته است:تخبرنا أن سوف تكفيك قبضة***و بطنك شبراً أو أقل من الشبرِ
و أنت إذا ما نلت شيئاً قضمته***كما قضمت نار الغضى حطب السدر
فلو كنت تجزي إذ تبيت بنعمة***قريباً لردتك العطوف على عمرِو(4)
به ما مى آموختى كه ]از مال دنيا[ به مشتى بسنده كرده اى /
و شكم تو يك وجب يا كمتر است.حال آنكه هر چه به دست آورده اى، فروخورده اى / آن سان
كه آتش تيز و پرلهيبْ هيزمِ درخت سدر را در خود فرو مى خورد.اگر تو قدردان نعمت مى بودى / به عمرو عطوفت مى كردى.
عمرو، كه دراين شعر آمده است، همان برادر عبدالله بن زبير است، كه
به دست عبدالله كشته شد، زيرا براى ايمن ماندن فرمانروايى خود، بى آنكه عمرو عليه وى شمشيرى بكشد و خونى ريخته شود، برادران و نزديكان خود را مى كشت تا بدين ترتيب با خاطرى آسوده فرمانروايى كند.
اسناد تاريخى، تمامى تهمتها و افتراهاى آل زبير به اهل بيت(عليهم السلام)، و بالابردن شأن زبيريان را بر نمى تابد، و مدارك ديگر تاريخى كه مجال ارائه آنان نيست، بر اين ادعاها خط بطلان مى كشد.و سرانجام سخن آن است كه پس از بيان دلايل مهم تاريخى كه به
سياستهاى زبيريان در قبال علويان و دشمنيهاى آنان با اهل بيت(عليهم السلام) اشاره دارد، ازدواج مصعب بن زبير با حضرت سكينه(عليها السلام) فرزند امام حسين(عليه السلام) به دلايل و مقتضيات دينى و اجتماعى فراوان، هرگز و هرگز و هرگز امكان نداشته است.
__________________________
1. الطبقات الكبرى، ج 3، ص 421.
2. صفة الصفوة، ج 1، ص
3. مروج الذهب، ج 3، ص 88.
4. همان.
