حافظوا علی الصلوات و الصلوة الوسطی و قوموا لله قانتین فان خفتم فرجالا او رکبانا فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون (245)؛ یعنی در انجام همه نمازها مخصوصا نماز وسطی (نماز ظهر ) تلاش و کوشش کنید و محافظت کنید و از روی خضوع و اطاعت برای خدا به پا خیزید، و اگر به دلیل جنگ یا خطر دیگری بترسید، نماز را در حال پیاده یا سواره انجام دهید، اما به هنگامی که امنیت خود را باز یافتید خداوند را یاد کنید و نماز را به صورت متعارف بخوانید.
در شأن نزول این آیات آمده است: گروهی از منافقان گرمی هوا را بهانه ای برای عدم شرکت در نماز جماعت قرار داده بودند و از شرکت در نماز جماعت خودداری می کردند، از این رو پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم شدیدا ناراحت شدند و آنان را تهدید به مجازات نمودند. زید بن ثابت نقل می کند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در گرمای زیاد و فوق العاده، نماز ظهر را به جماعت به جای می آورد و این کار برای یاران او بسیار سنگین بود، از این رو این آیه ی شریفه نازل شد و اهمیت نماز را به طور کلی و نماز ظهر را به طور خاص مورد توجه قرار داد. (246)
حفاظت از باب مفاعله است، پس طرفینی است مانند مخاصمه و مقاتله . در اینجا چگونه محافظت بر نماز به صورت طرفینی تحقق می یابد؟
پاسخ: یا محافظت بین انسان و خداوند است؛ یعنی احفظ الصلاة لیحفظک الله یا محافظت بین نمازگزار و خود نماز است، و حفظ نماز به یکی از سه شکل است:
الف - نماز انسان را از زشتی ها باز می دارد؛ ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر . (247)
ب - نماز انسان را از بلاها و مصایب نگه می دارد؛ و استعینوا بالصبر و الصلوة . (248)
ج - نماز چون مشتمل بر قرآن است و کسی که محافظت بر نماز و قرآن داشته باشد روز قیامت مورد شفاعت قرآن قرار می گیرد
245) بقره / 238 - 239 .
246) تفسیر نمونه / ج 2 / ص 146 .
247) عنکبوت / 45 .
248) بقره / 45 .
