از نظر قرآن کریم هر عبادتی اثر خاص و ویژه ای دارد . مثلا اثر روزه آن است که انسان پرهیزکار می شود؛ کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون .(253)
اثر زکات و صدقه واجب آن است که روح انسان پاک و پاکیزه از محبت به مادیات می شود؛ خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها .(254)
اثر نماز آن است که انسان را از فساد و فحشا باز می دارد؛ ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله أکبر . (255)
اثر حج آن است که انسان از مواهب مادی و معنوی حج بهره برداری می کند؛ (لیشهدوا منافع لهم ) . (256)
در این جا این سؤال مطرح است که چرا بسیاری از کسانی که نماز می خوانند در عین حال مرتکب گناه و معصیت می شوند مگر نماز انسان را از گناه باز نمی دارد؟
پاسخ: نماز به طور طبیعی اقتضای ترک گناه و معصیت را دارد نه این که علت ترک معصیت باشد، به تعبیر دیگر نماز و اذکار و کلمات آن مانند خود قرآن کریم است که مردم را دعوت به ترک گناه می کند؛ یعنی نهی نماز مانند نهی قرآن تشریعی است نه این که تکوینی باشد و به صورت جبر انسان را از گناه باز دارد، بلکه زمینه ی ترک گناه را فراهم می کند. (257)
نهی نماز از فحشا و منکر از نهی خود خداوند بالاتر نیست . قرآن کریم می فرماید: ان الله یأمر بالعدل و الاحسان و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی (258)؛ با این که خداوند مردم را از فساد و گناه نهی می کند، در عین حال برخی از مردم مرتکب اعمال زشت می شوند، بنابراین از آنجا که نماز ذکر خداست؛ (اقم الصلوة لذکری )، ایمان به خدا و ایمان به معاد و عالم قیامت انسان را از گناه باز می دارد . ایمان به روز جزا همانگونه که در نماز اعتراف می کنیم، خداوند مالک روز قیامت است، ایمان به روز حساب و کتاب است و این ایمان باعث می شود که انسان در کارهایش حساب و کتاب داشته باشد و مرتکب زشتی ها نشود.
253) بقره / 183 .
254) توبه / 103 .
255) عنکبوت / 45 .
256) حج / 27 .
257) المیزان / ج 16 / ص 209 .
258) نحل / 90 .
