هر مسلمانی نسبت به مساجد الهی وظایفی دارد:
الف - اولین وظیفه این است که عبادت و نماز و دعای خود را در مسجد انجام دهد . قرآن کریم می فرماید: و أقیموا وجوهکم عند کل مسجد و ادعوه مخلصین له الدین (330)؛ یعنی توجه خویش را در هر مسجد و به هنگام عبادت به سوی خداوند نمایید و تنها او را بخوانید در حالی که دین خود را برای او خالص گردانید.
مرحوم طبرسی در تفسیر این آیه ی شریفه می فرماید: مفسران چند وجه را در معنای آیه ی شریفه بیان کرده اند:
1 - نماز را در هر مسجدی که رسیدید بخوانید و نگویید در مسجد خودمان باید نماز بخوانیم .
2 - نمازهای روزانه را در مسجد بخوانیم .
3 - نماز را با نیت خالص بخوانیم . (331)
ب - اگر خطری از ناحیه ی دشمنان متوجه مساجد شد، انسان مسلمان باید دفاع نماید و اصولا یکی از اهداف تشریع جهاد و دفاع حفظ مساجد و حفظ مراکز عبادی مسلمانان است که خداوند می فرماید: و لو لا دفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت صوامع و بیع و صلوات و مساجد یذکر فیها اسم الله کثیرا (332)؛ یعنی اگر خداوند بعضی از مردم را به وسیله ی بعض دیگر دفع نکند، مراکز عبادی و مساجد خدا که نام خدا در آن بسیار برده می شود، نابود می گردد .
ج - هر مسلمانی هنگام رفتن به مسجد بهترین و زیباترین لباس خود را بپوشد؛ یا بنی ءادم خذوا زینتکم عند کل مسجد (333) . در روایت است که حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام وقتی به نماز بر می خاست، زیباترین لباس خود را می پوشید، علت را جویا شدند فرمود: ان الله جمیل و یحب الجمال فانجمل لربی ، بعد همین آیه ی شریفه را تلاوت فرمودند . (334)
از روایات وظایف و احکام دیگری درباره مسجد استفاده می شود از جمله:
1 - خواندن دعا به هنگام ورود و خروج .
2 - مقدم داشتن پای راست هنگام ورود و پای چپ هنگام خروج.
3 - خواندن نماز تحیت.
4 - رفتن به مسجد با طهارت .
5 - حرمت تنجیس مسجد 6 - پرهیز از خوابیدن در مسجد 7 - پرهیز از اعلام اشیای گمشده 8 - پرهیز از خرید و فروش در مسجد 9 - پرهیز از سخنان بیهوده 10 - تمیز نگه داشتن مسجد: من کنس المسجد یوم الخمیس لیلة الجمعة فاخرج منه التراب ... غفر الله له . (335)
11 - پرهیز از مجالست با اهل دنیا؛ یأتی فی آخر الزمان قوم یأتون المساجد فیقعدون حلقا ذکرهم الدنیا و حب الدنیا لا تجالسوهم فلیس لله فیهم حاجة . (336)
330) اعراف / 29 .
331) مجمع البیان / ج 2 / ص 411 .
332) حج / 40 .
333) اعراف / 31 .
334) مجمع البیان / ج 1 / ص 412 .
335) وسائل / ج 3 / ص 511 .
336) وسائل / ج 3 / ص 493 .
