از مهم ترین نمازهای واجب، نماز جمعه است . نماز جمعه در اسلام از اهمیت خاص و امتیازات ویژه ای برخوردار است . برخی از خصوصیات و ویژگی های نماز جمعه عبارت است از:
1 - نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و با کمتر از پنج نفر نمی توان نماز جمعه را اقامه کرد.
2 - نماز جمعه دو رکعت است و جای نماز ظهر را می گیرد و دو خطبه ای که قبل از نماز جمعه خوانده می شود، در حقیقت به جای دو رکعت محسوب می شود .
3 - نماز جمعه همانند نماز صبح است و مستحب است که حمد و سوره را بلند بخوانند و نیز مستحب است که در رکعت اول سوره ی جمعه و در رکعت دوم سوره ی منافقین خوانده شود.
4 - در نماز جمعه دو قنوت مستحب است؛ یکی قبل از رکوع رکعت اول و دیگری بعد از رکوع رکعت دوم .
5 - خواندن دو خطبه قبل از نماز جمعه واجب است چنان که ایستادن خطیب به هنگام ایراد خطبه واجب است و شخصی که خطبه می خواند همان شخص باید نماز جمعه را بخواند.
6 - ستایش و حمد و سپاس خداوند در هر دو خطبه واجب است .
7 - توصیه و سفارش نمازگزاران به تقوا و پرهیزکاری واجب است .
8 - درود فرستادن و سلام بر پیامبر و ائمه معصومین علیهم السلام نیز لازم است .
9 - لازم است خطیب نمازجمعه در خطبه ها مصالح و مفاسد دنیا و دین مردم را بیان کند و مردم را از حوادث روزگار و اخبار جهان آگاه سازد.
10 - مستحب است امام جمعه به هنگام ایراد خطبه شمشیر یا عصایی در دست داشته باشد . (357)
در حدیث آمده است که اگر کسی در سرما و گرما در نماز جمعه شرکت کند، اهل بهشت است؛ قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: الا أخبرکم باهل الجنة؟ من لا یشغله عن الجمعة حر شدید و لا برد شدید . (358)
حضرت علی علیه السلام فرمود: اگر کسی سه هفته پشت سر هم بدون عذر نماز جمعه را ترک کند از جمله ی منافقان به حساب می آید؛ من ترک الجمعة ثلاثا متتابعة لغیر علة کتب منافقا (359)
در روایات اهل بیت از نمازجمعه با تعبیرات خاصی یاد شده که بیانگر اهمیت نمازجمعه است؛
1 - نماز جمعه حج مساکین است؛ و الجمعة حج المساکین . (360)
2 - نماز جمعه تکریم از مؤمنان است؛ ان الله اکرم المؤمنین بالجمعه. (361)
3 - نماز جمعه جهت توبیخ و ملامت منافقان است؛ توبیخا للمنافقین. (362)
4 - نماز جمعه پیوند با امام و رهبر مسلمین است؛ و لا الجمعة الا بامام(363)
و خلاصه روز جمعه که سید الایام است، برپایی نماز جمعه در آن روز باعث می شود خداوند رحمت خویش را شامل حال مؤمنین بنماید . پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: و هی ساعة یرحم الله فیها المؤمنین و المؤمنات .(364)
357) تفسیر نمونه / ج 24 / ص 137 .
358) کنز العمال / ج 7 / ح 21085 .
359) مستدرک / ج 8 / ص 6291 .
360) وسائل / ج 5 / ص 11 .
361) مستدرک / ج 6 / ص 6 .
362) مستدرک / ج 6 / ص 6 .
363) مستدرک / ج 6 / ص 13 .
364) مستدرک / ج 6 / ص 41 .
