خاطراتی از آیت ‌الله طیب (ره) مبنی بر نگارش تفسیر «اطیب ‌البیان»

(زمان خواندن: 4 - 7 دقیقه)

مرتضی نجفی قدسی مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی ، با درج یادداشتی پیرامون آیت‌الله طیب، صاحب تفسیر اطیب البیان ، به بیان خاطراتش از این عالم ربانی پرداخت که در ادامه می‌خوانید؛

مرحوم آیت‌الله طیب از علمای بزرگی است که سال‌ها از محضر عالمان شهیر اصفهان، قم و نجف اشرف، حضرات سیدابوالحسن اصفهانی، ضیاء‌الدین عراقی، شیخ محمدحسین اصفهانی (کمپانی)، شیخ عبدالجواد بلاغی، شیخ عبدالکریم حائری، حسین قمی، میرزا اصطهبانی، سیدمحمد‌باقر درچه‌ای و دیگر علمای آن عصر و زمان کسب فیض کرده و به درجات اجتهادی نائل آمده بود. وی پس از مراجعت از نجف اشرف در شهر اصفهان سکنی گزیده و به تدریس علوم دینی و ترویج و تبلیغ معارف قرآن و اهل ‌بیت(علیهم السلام) می‌پرداخت.
یکی از توفیقات اینجانب، دیدارهای متعددی است که با این عالم ربّانی داشتم و بعضی خاطرات را مستقیماً از خود ایشان استماع کرده‌ام، مرحوم آیت‌الله طیب در مقدمۀ تفسیر اطیب‌ا‌لبیان در جلد یکم در انگیزه خود از نگارش تفسیر آورده‌اند: «دیرزمانی در خاطرم خطور می‌نمود کتابی در تفسیر قرآن بنگارم و روی این اندیشه، حوزه‌های تفسیری تشکیل داده و جزوه‌های متفرقی در این باب به رشته تحریر درآورده بودم و از طرفی قصور باع و قلّت استعداد و اشتغالات درسی و گرفتاری‌های دنیوی مرا از اقدام به این امر منع و بلکه مأیوس می‌‌کرد تا اینکه در شب سه‌شنبه، پنجم جمادی‌الثانی سال 1380 هجری قمری، مطابق با 22 آبان‌ماه 1339 شمسی در محضر بعضی از علما، به مجلس سوگواری حضرت صدیقه طاهره(س)، موفق شده و در ضمن توسل، حالت وجدی در خود دیدم و از آنجا به منزل مراجعت کرده و در عالم رؤیا خدمت حضرت ثامن‌الحجج(علیه السلام) و حضرت ولی‌عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مشرف شده و پس از مذاکراتی که بین آن دو بزرگوار راجع به زوّار شد، حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پس از عنایاتی و ترضیه خاطری نسبت به حقیر و مروجین دین، مرا امر به نوشتن تفسیری فرمود و وعده به من دادند. بعد از آنکه از خواب بیدار شدم، صدق رؤیای من ظاهر شد و وعده نصرت حضرتش تحقق یافته و من به نگارش و تألیف این کتاب، به‌یاری حضرت رب ‌الارباب و حضرت حجت با تمام کوشش و اهتمام اقدام نمودم».

تأکید بر این رؤیای صادقه در مجلدات هفتم و چهاردهم
در مجلدات هفتم و چهاردهم این تفسیر نیز مجدداً اشاره به این رؤیای صادقه شده و از دستور حضرت صاحب‌الامر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نسبت به نگارش این تفسیر سخن گفته‌اند.
امّا آنچه بنده مستقیماً همین قضایا را با اضافاتی از معظم‌له شنیدم، چنین بود که ایشان فرمودند: «بعد از توسلی که در آن شب به حضرت صدیقه طاهره(سلام الله علیها) داشتم، بسیار منقلب بودم و به منزل مراجعت کردم و با همان حالت تأثر عمیقی که از مجلس روضه داشتم، خوابیدم و در عالم رؤیا دیدم که حضرت ثامن‌الحجج(علیه السلام) و امام زمان(علیه السلام) در داخل بقعه مقدسه حضرت رضا(علیه السلام) در کنار یکدیگر نشسته‌اند و با هم مشغول صحبت هستند، از جمله صحبت‌های آن دو بزرگوار که من شنیدم این بود که حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) از حضرت ثامن الحجج(علیه السلام) پرسیدند "این زائران حرم شما زیادند، آیا ما حوائج همه اینها را باید رسیدگی کنیم؟!" حضرت رضا(علیه السلام) در جواب فرمودند: "بله، همه اینها باید به حوائجشان رسیدگی شود"! پس از این مکالمه به ‌ناگاه هر دو بزرگوار روی مبارکشان را به‌ سوی من کردند و من هم عرض سلام و احترام کردم و آن‌گاه حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به من فرمودند: "ما دوست داشتیم یکی از شما تفسیری بر قرآن بنویسد، اگر شما اهتمام کنید، خوب است"، بنده هم عرض کردم دستور می‌فرمایید، امتثال امر می‌کنم و به‌محض اینکه از خواب بیدار شدم، وضو گرفتم و نمازی خواندم و مشغول نوشتن تفسیر شدم که الحمد لله در 14 جلد به اتمام رسید».
ضمناً آیت‌الله طیب پس از نگارش تفسیر، مجدداً در عالم رؤیا خدمت حضرت ولی‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) شرفیاب می‌شوند که این مطلب را نیز در یکی از مجلدات اطیب‌البیان چنین آورده‌اند: «در شب جمعه گذشته، شب 13 ذی‌ا‌لحجه، در عالم رؤیا خدمت حضرت بقیة‌الله الاعظم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) مشرف شدم و از حضرت سندی بر این تفسیر (تأییدی) تقاضا کردم، کاغذی مرحمت فرمودند، عرض کردم "امضای خود شما را طالبم"، حضرت نقطه‌ای در آن صفحه گذاشت که آن نقطه نور می‌داد! امیدوارم این تفسیر منظور نظر آن حضرت باشد و وسیله سعادت شود».
موارد مذکور و غیرمذکور همه مؤید آن است که نگارش این تفسیر توفیق الهی بود و این عالم بزرگ پس از تحصیلات طولانی در حوزه‌های علمیه و تهذیب نفس توانسته است از مصادیق حدیث شریف «اَلْعِلْمُ نُورٌ یَقْذِفُهُ اللّهُ فِى قَلْبِ مَنْ یَشآءُ» قرار گیرد و قلب پاکش قابلیت تابش نور الهی را داشته باشد و از الهامات غیبی هم مستفیض گردد، کما اینکه در جلد دهم پرسش و پاسخی بین وی و حضرت سلیمان پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در عالم رؤیا بوده است که نمایانگر قابلیت مؤلف این تفسیر در پذیرش فیوضات الهی است.

بیان 10 گفتار در علوم قرآنی در آغاز تفسیر اطیب ‌البیان
اجمالاً تفسیر اطیب‌البیان بسیار تفسیر گرانبهایی است که به‌عنایت حضرت رضا(علیه السلام) و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نگاشته شده است و مملو از معارف قرآنی است. مؤلف در شروع این تفسیر ابتدا به بیان 10 گفتار در علوم قرآنی می‌پردازند که عبارتند از:

گفتار اول؛ در بیان فضیلت قرآن و جوب تمسک به آن
گفتار دوم؛ در بیان عدم‌تحریف قرآن و توجیه اخبار تحریف
گفتار سوم؛ در تفسیر قرآن و روش مفسرین و کتب تفسیری
گفتار چهارم؛ در اختلاف قرائت قرآن و تحقیق کلام در سیاهی قرآن
گفتار پنجم؛ در فضیلت قرائت قرآن و حفظ و تعلیم و تعلم آن
گفتار ششم؛ در بیان قرآن و وجوه اعجاز آن
گفتار هفتم؛ در وجوب احترام قرآن و حرمت هتک آن
گفتار هشتم؛ در بیان شفاعت قرآن
گفتار نهم؛ در کیفیت نزول قرآن و مراتب نزول
گفتار دهم؛ در بیان استعاذه و حقیقت آن و بحثی درباره مستعیذ و مستعاذبه و مستعاذمنه.

پس از مباحث فوق، نثر تفسیر وی که نسبتاً ساده و روان و قابل استفاده برای عموم است، آغاز می‌شود و البته در برخی موارد با واژگان عربی و فارسی همراه است.
آیت‌الله طیب عمر بابرکتی داشتند (1370‌ــ‌1272 شمسی) و 100 سال قمری زندگی کردند، (یعنی دقیقاً در هفتم محرم 1312 قمری به دنیا آمدند و هشتم محرم 1412 قمری رحلت نمودند) و آثار علمی و تألیفی خوبی از خود به یادگار گذاشتند که از جمله آنها کتاب «کلم ‌الطیب» در اصول عقاید و تفسیر 14جلدی تفسیر« اطیب‌البیان» است که مورد استفاده بسیار از طلاب علوم دینی، محققان و قرآن‌ پژوهان است.
مرقد این عالم ربانی در مسجد کازرونی خیابان میر اصفهان، همان مسجدی که سال‌ها اقامه نماز جماعت و وعظ و خطابه داشتند، است. خدایش رحمت کند و ما را قدردان علمای گذشته و حال بگرداند.
أُوْلَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِیمٌ
مرتضی نجفی ‌قدسی
مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مولودی
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page