امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) در مورد امربه معروف و نهی ازمنکر سؤال شد که: «آیا بر تمام این امّت واجب است یا نه»؟
فرمود: «نه»!
سؤال شد: «چرا»؟
فرمود:
«فقط بر کسانی واجب است که نیرومند باشند و مردم از آن‌ها اطاعت کنند و عالم به تشخیص معروف از منکر باشند، نه بر ضعفایی که راه را نمی‌دانند که به چه راهی و از چه راهی بگویند، لذا از حق به باطل میگویند و دلیل بر این مطلب سخن خداوند است که می‌فرماید:ِ
باید که از میان شما گروهی باشند که به خیر دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر کنند (آل عمران/۱۰۴) (حکم) این آیه، خاص است نه عام، همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید:
«گروهی از قوم موسی هستند که مردم را به حق راه می‌نمایند و به عدالت رفتار می‌کنند (اعراف/۱۵۹) و نفرموده است:
بر امّت موسی (علیه السلام) و نه بر همه قومش، درحالی‌که آن‌ها در آن هنگام گروههای مختلفی بودند و امّت هم از یک نفر به بالاست، همانطور که خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: إِنَّ إِبْراهِیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً لِلهِ؛ می‌فرماید: مطیع خداوند بود».

عن مسعدة بن صدقة قال: سمعت أبا عبد الله (عليه السلام) يقول: وسئل [النبی صلی الله عليه و اله ]عن الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر أواجب هو على الأمة جميعا؟
 فقال: لا،
فقيل له: ولم؟
 قال: إنما هو على القوي المطاع، العالم بالمعروف من المنكر، لا على الضعيف الذي لا يهتدي سبيلا إلى أي من أي يقول من الحق إلى الباطل  والدليل على ذلك كتاب الله عز وجل قوله: (ولتكن منكم أمة يدعون إلى الخير ويأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر [آل عمران: 104]) فهذا خاص غير عام، كما قال الله عز وجل: (ومن قوم موسى أمة يهدون بالحق وبه يعدلون [الأعراف: 158]) ولم يقل: على أمة موسى ولا على كل قومه وهم يومئذ أمم مختلفة والأمة واحدة فصاعدا كما قال الله عز وجل: (إن إبراهيم كان أمة قانتا لله [النحل: 119]) يقول: مطيعا لله عز وجل وليس على من يعلم ذلك في هذه الهدنة من حرج  إذا كان لا قوة له ولا عذر ولا طاعة.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۵۸؛
الکافی، ج۵، ص۵۹؛
بحارالأنوار، ج۹۷، ص۹۳؛
مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۱۸۷؛
وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۱۲۶؛

نوشتن دیدگاه