امام صادق صلوات الله علیه در مورد مقام حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها می فرماید:
هِیَ الصِّدِّیقَهُ الْکُبْرَى، وَ عَلَى مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُوَلُ
او صدیقه کبراست و بنا بر معرفت او قرون اولیه می گذشته است.
بحار الأنوار: ج 43 ص 105 ح 19
الأمالي للطوسي: ص 668.
جزاء أعداء الصديقة الشهيدة الزهراء (عليها السلام): ص 11
اعلموا أني فاطمة: ج 8 ص 519.
فاطمة الزهراء (عليها السلام) بهجة قلب المصطفى (صلّى اللّه عليه و آله): ص 86.
فاطمة (عليها السلام) حورية الأرض: ص 23.
رياض الأبرار ج 1 ص 49
القطرة: ج 1 ص 268 و 270
العقائد الحقة: ص 332.
مستدرك السفينة: ج 8 ص 244.
الموسوعة الكبرى عن فاطمة الزهراء (زنجانی) ج 19 ص 349
مسند الإمام الصادق (عطاردی) ج 4 ص 82
العوالم: 11/ 360 ح 6
الكوثر (موسوی) ج 2 ص 448
«دارت»: به معنای دور زدن و گردیدن می باشد و هم به معنای گیج زدن و متحیر شدن.
القرون دو معنا دارد:
1. می توان به امم قبل تاویل برد. مانند این آیه قرآن که می فرماید:
وَ لَقَدْ أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَمَّا ظَلَمُوا (یونس 13)
و قطعاً نسلهاى پيش از شما را هنگامى كه ستم كردند به هلاكت رسانديم
لذا حدیث بدین معناست که: امت موسی و عیسی و ابراهیم و … همه بر مبنای معرفت به حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها می گذشته است.
2. و هم می توان به عوالم گذشته تاویل برد. عوالمی که قبل از خلقت آدم موجود بوده است. زیرا قبل از خلقت آدم ابوالبشر نیز عوالم دیگر با انسانهای دیگر موجود بوده است. چنانکه امام باقر صلوات الله علیه در ضمن این آیه:
أَ فَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ (ق 15)
یعنی: مگر از آفرينش نخستين [خود] به تنگ آمديم؟ [نه!] بلكه آنها از خلق جديد در شبهه اند.
فرمودند:
الإمامُ الباقرُ صلوات الله علیه:
لَعلّكَ تَرى أنَّ اللّه َ إنّما خَلقَ هذا العالَمَ الواحِدَ ، و تَرى أنَّ اللّه َ لَم يَخْلُقْ بَشَرا غَيرَكُم ! بلى و اللّه ِ ، لَقد خَلقَ اللّه ُ ألفَ ألفِ عالَمٍ ، و ألْفَ ألفِ آدمَ ، أنتَ في آخِرِ تِلكَ العوالِمِ و اُولئكَ الآدَمِيّينَ .
آیا گمان برده ای که خدا تنها و تنها این عالم را خلق کرده است و گمان برده ای خداوند بشری دیگر غیر از شما خلق نکرده است بلکه به خدا قسم هر آینه خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم خلق کرده است که تو در آخر این عوالم هستی و آنها نیز آدم بوده اند
الخصال ص 652
تفسیر البرهان ج 5 ص 132
تفسير نور الثقلين ج 1 ص 59
و چنانکه در روایات بسیاری است که خداوند عوالم دیگر خلق کرده است و همه و همه مامورند به ولایت اهل بیت و برائت از دشمنانشان و این روایت نیز ناظر بر همان معناست.
به هر ترتیب محور گردش تمامی عوالم گذشته وجود ذی جود حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها بوده است. همانگونه که بهانه خلقت در حدیث لولاک، وجود قدیسه حضرت است همانگونه کل عوالم بر مبنای معرفت حضرت صدیقه طاهره می گذشته و می گذرد.
حال که قرون اولیه ـ به هر معنایی که اخذ شود ـ بر محور و مدار معرفت حضرت صدیقه می گذشته است در حالیکه ایشان علی الظاهر متولد نشده بوده اند؛ بطریق اولی مبنای گردش دین ودیانت ومحور امت پدر گرامی اش رسول خدا صلی الله علیه و آله معرفت به این وجود قدیسه است.
«دارت» به معنای حیران و سرگردان هم می باشد. ممکن است این معنا را بدهد که عوالم گذشته در معرفت او حیرانند و هم این امت. و موید این معنا روایت ذیل است که می فرماید:
اِنَّما سُمِّيَتْ فاطِمَة، لِاَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِها
نامیده شد فاطمه بخاطر اینکه کل خلق از شناخت او عاجزند.. و از جمله این خلق قرون اولیه و عوالم گذشته.
تفسیر الفرات ص 581
