یک زوج کانادایی که سالها در استان سین کیانگ چین زندگی کرده‌اند روایت‌هایی از نحوه رفتار حزب کمونیست چین با مسلمانان اویغور مطرح کرده‌اند.
«گری» و «آندرئا دایک» زوج کانادایی هستند که به خاطر شغلشان – کودهای کشاورزی- از سال ۲۰۰۷ در استان مسلمان‌نشین سین کیانگ در غرب دور چین حضور داشته‌اند. این استان یکی از مراکز اصلی تولید پنبه در چین است. این زوج، نوع فشار چین بر مسلمانان اویغور را بسیار حساب‌شده و سیستماتیک توصیف می‌کنند به طوریکه در طول کار و زندگی آنان در این استان، هر هفته یک محدودیت جدید برای مسلمانان ایجاد می‌شد که همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی آنان را تحت تاثیر قرار می‌داد.
چین به زندانی کردن و بیگاری کشیدن از یک میلیون مسلمان اویغور متهم است. این کشور همچنین به تلاش برای کاهش عمدی جمعیت مسلمانان و همچنین تغییر بافت جمعیتی استان سین کیانگ به سمت قوم چینی هان است. این زوج کانادایی می‌گویند: شما هر هفته یک قانون جدید برای محدود کردن زندگی فردی و اجتماعی اویغورها می‌دیدید؛ زمانی رسید که شما حتی در فروشگاه نیز حق نداشتید حجاب داشته باشید یا ترکی اویغوری صحبت کنید.
گری دایک می‌گوید: از سال ۲۰۰۹ که شورش‌ها در سین کیانگ شروع شد محلات مسلمان نشین به تدریج محو شدند و مسلمانان به بلوک‌ها و آپارتمان‌ها کوچ اجباری داده شدند. رفتار حزب کمونیست در ایجاد محدودیت خیلی هدفمند بود و ابتدا از دین و سنت مسلمانان شروع شد و حتی به نوع لباس، غذا خوردن و حتی زبان آنها رسید؛ نسخه ترکی قرآن و کلاً زبان ترکی اویغوری ممنوع شد.
دایک می‌افزاید: از سال ۲۰۱۶ وضعیت بدتر شد و شما در هر نقطه‌ای ایست و بازرسی پلیس (با دوربین) را مشاهده می‌کردید به طوریکه برای یک فروشگاه، مقررات امنیتی در حد فرودگاه ایجاد شده بود.
این شهروند کانادایی در مورد زندانی کردن مسلمانان هم می‌گوید: به هر بهانه‌ای، افراد به زندان منتقل می‌شوند؛ کار به جایی رسیده که نوجوانان و جوانان برای نرفتن به این زندان‌ها، عکس از سیگار کشیدن و مشروب خوردن در شبکه‌های اجتماعی خود می‌گذارند که بگویند مسلمان نیستند.
