آیه سقایت و فضیلت امام علی(ع)

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

پرسش :
آیا آیه سقایت، بیانگر فضیلتی از حضرت علی(ع) است؟

پاسخ :

آیه سقایت:
أَجَعَلْتُمْ سِقَایَةَ الْحَاجِّ وَ عِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ کَمَنْ ءَامَنَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ جَاهَدَ فی سَبِیلِ اللهِ لَایسْتَوُونَ عِندَ اللهِ وَ اللهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ.[۱]

آیا آب دادن حاجیان و آبادسازی مسجد الحرام را همانند [عمل] کسی می شمارید که به خداوند و روز بازپسین، ایمان آورده و در راه خدا جهاد کرده است؟! [این دو] نزد خداوند برابر نیستند و خداوند، ستمکاران (مشرکان) را هدایت نمی کند.

امام باقر(ع) در باره این آیه فرمود: «این آیه، در شأن علی بن ابی طالب(ع) نازل شده است»[۲]. شیخ طوسی نیز روایت کرده است: امام علی(ع) در جمع شورای شش نفره تعیین خلیفه، هنگام برشمردن مناقب خود، به آنان فرمود:

آیا آیه «أَ جَعَلْتُمْ سِقایَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فِی سَبِیلِ اللهِ» در باره کسی از شما جز من، نازل شده است؟ و آنان جواب دادند: «خیر».[۳]

سبب نزول این آیه، در بسیاری از منابع شیعه و اهل سنّت، آمده است. از جمله در تفسیر العیّاشی[۴]آمده است: از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود:

به امیر مؤمنان(ع) گفته شد: ای امیر مؤمنان! برترین فضیلت شما چیست؟ امام(ع) فرمود: «من و عبّاس و عثمان بن ابی شَیبه در مسجد الحرام بودیم. عثمان بن ابی شَیبه گفت: پیامبر خدا(ص) کلیدهای کعبه را به من تحویل داد. عبّاس [نیز] گفت: پیامبر خدا [منصب] آب دهی به زائران و زمزم را به من تحویل داد؛ ولی ای علی! به تو منصبی نداد. در این حال، این آیه نازل شد.

نظیر این حدیث، در منابع دیگری همچون تفسیر القمّی،[۵]تفسیر مجمع البیان،[۶]تفسیر الطبری،[۷]شواهد التنزیل،[۸]تاریخ دمشق،[۹]تفسیر الثعلبی،[۱۰]أسباب النزول واحدی،[۱۱]تفسیر القُرطُبی[۱۲]و الدرّ المنثور سیوطی[۱۳]نیز گزارش شده است.

حاکم حَسَکانی در شواهد التنزیل، به نقل از اَنَس بن مالک، آورده است:

متولّیان خانه خدا نشسته بودند و بر یکدیگر، فخر می فروختند: عبّاس به شَیبه گفت: من از تو برترم. من عموی پیامبر خدا(ص) و وصی پدرش و آب دهنده حاجیانم. شَیبه گفت: من از تو برترم. من، امین خدا بر خانه اش و نگهبان آن هستم. آیا آن گونه که من مورد اعتمادم، تو مورد اعتماد قرار گرفته ای؟

آنان، در حال بحث و گفتگو بودند که علی(ع) نزد آنان رسید. عبّاس به وی گفت: پسر برادرم! لحظه ای صبر کن! علی(ع) ایستاد. عبّاس گفت: شَیبه بر من فخر می فروشد و گمان می کند که از من، برتر است. علی(ع) فرمود: «عموجان! شما به او چه گفتی؟». گفت: گفتم: من، عموی پیامبر خدا(ص) و وصی پدرش و آب دهنده حاجیانم. پس، از تو برترم. آن گاه علی(ع) به شَیبه فرمود: «تو به او چه گفتی؟». شَیبه گفت: گفتم: من از تو برترم. من، امین خدا بر خانه اش و نگاهبان آن هستم. آیا آن گونه که خدا به من اعتماد کرده، به تو اعتماد کرده است؟

علی(ع) فرمود: «بگذارید من هم با شما در مفاخره، شرکت کنم. گفتند: شرکت کن. علی(ع) فرمود: «من از هر دوی شما برترم. من از بین مردان این امّت، اوّلین کسی هستم که ایمان آورد و هجرت کرد و به جهاد پرداخت».

سپس همگی به خدمت پیامبر(ص) رفتند و در برابرش نشستند و هر کدام از آنان، افتخار خود را به ایشان گفت. پیامبر(ص) چیزی در جواب نگفت و همه رفتند. بعد از چند روز، در باره آنان، وحی نازل شد. پیامبر(ص) به دنبال هر سه فرستاد. آنها آمدند و برای آنان، این آیه را خواند: «آیا سیراب کردن حاجیان و آباد کردن مسجد الحرام را همانند [کار] کسی پنداشتید که به خدا و روز بازپسین، ایمان آورده است؟...».[۱۴]

[۱]. توبه: آیه ۱۹.
[۲]. تفسیر القمّی: ج۱ ص۲۸۴.
[۳]. الأمالی، طوسی: ص۵۵۰.
[۴]. تفسیر العیّاشی: ج۲ ص۸۳ ح ۳۴.
[۵]. تفسیر القمّی: ج۱ ص۲۸۴.
[۶]. مجمع البیان: ج۵ ص۲۳.
[۷]. تفسیر الطبری: ج۱۰ ص۱۲۴ ح ۱۲۸۶۵، از محمّد بن کعب قرظی و ح ۱۲۸۶۶ از سدی.
[۸]. شواهد التنزیل: ج۱ ص۳۲۸.
[۹]. تاریخ دمشق: ج۴۲ ص۳۵۷ـ ۳۵۸.
[۱۰]. تفسیر الثعلبی: ج۵ ص۲۰ از شعبی و حسن و قرظی.
[۱۱]. أسباب النزول: ص۲۴۸ از قرظی.
[۱۲]. تفسیر القرطبی: ج۸ ص۹۱ ـ ۹۲.
[۱۳]. الدرّ المنثور: ج۳ ص۲۱۸ ـ ۲۱۹ از شعبی و قرظی و انس.
[۱۴]. شواهد التنزیل: ج۱ ص۳۲۸.

پاسخگو : بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت
منبع : کرائم قرآن در فضائل اهل بیت(ع) پدیدآورنده : محمّد محمّدی ری شهری زمان انتشار : ۱۳۹۴ صفحه ۲۲۵ ـ ۲۲۷

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مولودی
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page