آداب ظاهرى و باطنی نماز

(زمان خواندن: 12 - 24 دقیقه)

1 ـ امام صادق عليه السّلام : نماز را نيكو بخوانيد.
أ : آداب ظاهرى
13 / 1
مسواك زدن
2 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : دو ركعت [ كسى كه ] مسواك زده، بهتر از هفتاد ركعت بدون مسواك است.
13 / 2
زينت كردن
قرآن :
«اى فرزندان آدم، نزد هر مسجد، زينتتان را برگيريد.»
3 ـ خيثمة بن ابى خيثمه: امام حسن بن علىّ عليه السّلام هرگاه به نماز مى ايستاد، بهترين لباسش را مى پوشيد، پس به ايشان گفته شد: اى پسر فرستاده خدا، چرا بهترين لباست را مى پوشى؟ فرمود: خداوند متعال زيباست و زيبايى را دوست دارد. پس براى پروردگارم خود را زيبا مى سازم، كه مى فرمايد: «نزد هر مسجد، زينتتان را برگيريد» پس دوست مى دارم كه بهترين لباسم را به تن كنم.
4 ـ امام صادق عليه السّلام ـ در پاسخ به پرسش ابوبصير از معنى آيه «نزد هر مسجد، زينتتان را برگيريد» ـ فرمود: آن شانه كردن هنگام نماز واجب ومستحب است .
5 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : محبوب ترين لباسها نزد خدا، لباس سفيد است. پس با آن نماز بخوانيد.
6 ـ زن نماز نخواند مگر اينكه زينتى در بر داشته باشد، از يك حلقه تا زيورهاى گرانبهاتر، جز آنكه نيابد.
7 ـ امام علىّ عليه السّلام : زن، بدون زيور نماز نخواند.
8 ـ امام باقر عليه السّلام : لباسهاى زينتى خود را براى نمازهاى جمعه و عيد بپوشيد.
فايده:
پنهان نماند كه برخى روايتها، پوشيدن لباس زبر و غير لطيف را در نماز مستحب دانسته اند. از اين رو علامه مجلسى (ره) در بحارالانوار چند وجه جمع بيان كرده است كه خلاصه آن ها را مى آوريم. از آن جمله، اختصاص دادن اخبار پوشيدن لباس زبر به نمازهايى است كه براى حاجتى مهم و يا دور كردن مصيبت و غمى بزرگ خوانده مى شود، يا هر جا كه مناسب نهايت فروتنى است. يا اينكه لباس خشن مخصوص به نمازهاى در خلوت باشد و زينت براى نمازهايى كه با حضور مردم خوانده مى شود، همانگونه كه از مضمون برخى روايات، به دست مى آيد و نيز محتمل است اخبار لباس خشن را بر تقيه حمل كنيم، چون چنين امرى بين بدعتگذاران آن روزگار رايج بوده و پوشيدن لباس فاخر را بر امامان ما خرده مى گرفته اند.
نتيجه سخن اينكه پوشيدن لباس فاخر در همه نمازها بهتر است، جز آنجا كه روايتى تصريح به استحباب غير آن دارد، چون ظاهر آيه و عموم احاديث چنين است.
13 / 3
استفاده از بوى خوش
9 ـ عبدالله بن حارث: حضرت علىّ بن حسين عليه السّلام شيشه مُشكى در سجده گاهش داشت، كه براى نماز از آن بر مى گرفت و به خود مى ماليد.
10 ـ امام رضا عليه السّلام : سجده گاه امام صادق عليه السّلام از بوى خوشش، شناخته مى شد.
11 ـ امام صادق عليه السّلام : نماز شخص خوشبو، برتر از هفتاد نماز بدون بوى خوش است.
12 ـ دو ركعت نماز كه شخص عطر زده مى خواند، برتر از هفتاد ركعت نماز شخص عطر نزده است.
13 / 4
انگشتر به دست داشتن
13 ـ امام علىّ عليه السّلام : پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله بر ما درآمد و انگشتر نقره عقيق يمانى[1] در دست داشت. پس با مـا نماز خواند و هنگامى كه نمـازش را به پايان برد، آن را به من داد و فرمود: اى علىّ ، آن را در دست راستت كن و با آن نماز بخوان. آيا نمى دانى كه نماز با عقيق [ برابر هفتاد نماز است؟
14 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : اى پسركم، انگشتر ياقوت و عقيق به دست كن كه خجسته و مبارك است. هرگاه مرد در آن بنگرد چهره اش نورانى تر مى گردد و نماز با آن [ برابر هفتاد نماز است.
13 / 5
رعايت اول وقت
15 ـ امام صادق عليه السّلام ـ در باره آيه «آنان كه از نمازشان غافلند» فرمود: منظور به تأخير انداختن نماز از اول وقتش، بدون عذر است.
16 ـ يونس بن عمّار: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم آيا آيه «آنان كه از نمازشان غافلند» ناظر به وسوسه شيطان است؟ فرمود: نه، همه به اين مصيبت گرفتارند. بلكه منظور اين است كه غافل شود و نماز اول وقت را از دست بدهد.
17 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : برترين اعمال نزد خداوند، نماز اوّل وقت است.
18 ـ نمازتان را در اول وقت بخوانيد كه خداى جلّ جلاله برايتان دو چندان مى كند.
19 ـ امام صادق عليه السّلام : جبرييل نزد رسول الله آمد و به ايشان وقتهاى نماز را تعليم داد. سپس گفت ... برترين وقت ، اول آن است.
20 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : اول وقت نماز، برتر از پايان وقت است؛ همچون برترى آخرت بر دنيا.
21 ـ اول وقت، رضوان خداوند، ميان وقت، رحمت خداوند و پايان وقت، عفو خداوند است.
22 ـ آيا از نماز منافق آگاهتان نكنم؟ نماز عصر را تا نزديك غروب خورشيد، به تأخير مى اندازد.
23 ـ عايشه: هيچگاه نديدم پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله ، نماز را به وقت ديگرى اندازد تا اينكه خداى جلّ جلاله ، قبض روحش كرد.
24 ـ امام علىّ عليه السّلام : كسى كه پيش از در رسيدن وقت نماز، آماده نشود، آن را بزرگ نشمرده است.
25 ـ زراره: به امام باقر عليه السّلام عرض كردم: خداوند نيكويت بدارد،كدام يك از آغاز، ميان يا پايان وقت هر نماز، برتر است؟ فرمود: آغاز آن. همانا پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله فرمود: خداوند جلّ جلاله از كارهاى نيك، آنچه را زود انجام گيرد، دوست مى دارد.
26 ـ امام باقر عليه السّلام : بدان كه اول وقت هميشه برتر است. پس هر اندازه مى توانى در كار نيك شتاب كن.
27 ـ نمازى كه در اول وقت بالا برود، سپيد و نورانى به سوى صاحبش باز مى گردد و مى گويد: مرا حفظ كردى، خدا تو را حفظ كند. و هنگامى كه در غير وقتش و بدون حدودش بالا برود، سياه و تاريك به سوى صاحبش باز مى گردد و مى گويد: مرا تباه كردى، خدا تو را تباه كند.
28 ـ امام صادق عليه السّلام : فضيلت اول وقت بر آخر آن براى انسان، بهتر از فرزند و دارايى اوست.
29 ـ هر نماز دو وقت دارد كه از اين دو، اول وقت برتر است و روا نيست كسى بدون دليل در آخر وقت نماز بخواند، مگر به سبب عذرى .
30 ـ هنگامى كه وقت نماز در مى رسد، درهاى آسمان براى بالا رفتن اعمال، گشوده مى شود. پس دوست ندارم عملى زودتر از عمل من بالا برود و نام كسى پيش از من در صحيفه (دفتر اعمال) نوشته شود.
31 ـ امام كاظم عليه السّلام : هنگامى كه نمازهاى واجب در اول وقت و با رعايت حدودشان، بر پا داشته مى شوند ، از شاخه بريده شده درخت آس (مورد) با همه عطر و بو و تازگيش، خوشبوترند. پس بر [ نماز ] اول وقت مداومت ورزيد.
32 ـ امام رضا عليه السّلام : اى فلانى، هنگامى كه وقت در رسيد، نماز را [ فورى بخوان، كه نمى دانى چه پيش مى آيد.
33 ـ ابراهيم بن موسى القزاز: از امام رضا عليه السّلام چيزى را مى طلبيدم و بر آن پاى مى فشردم. پس براى استقبال گروهى از طالبيان خارج شد كه وقت نماز در رسيد، پس به سوى كاخى در آنجا راه كج كرد و زير درختى در نزديكى كاخ فرود آمد در حالى كه جز ما دو نفر، كسى نبود. پس به من فرمود: اذان بگو. گفتم: منتظر بمانيم تا دوستانمان به ما بپيوندند؟ فرمود: خدا تو را بيامرزد، نماز را بدون دليل از اول وقت به آخر وقت به تأخير مينداز. در اوّل وقت ، آغاز كن. پس اذان گفتم و نماز خوانديم.
13 / 6
نماز واجب را در مسجد خواندن
34 ـ جابر بن عبدالله: پيامبر گروهى را در نماز نيافت. پس گفت: چه چيز شما را از حضور در نماز باز داشته است؟ گفتند: به خاطر اختلافى كه ميان ما بوده است. حضرت فرمود: براى همسايه مسجد، نمازى نيست جز در مسجد.
35 ـ امام علىّ عليه السّلام : براى آن دسته همسايگان مسجد كه تندرست و فارغند ولى در نمازهاى واجب حاضر نمى شوند، نمازى نيست.
36 ـ قاضى نعمان: حضرت علىّ عليه السّلام فرمود: براى همسايه مسجد، نمازى نيست جز در مسجد، مگر اينكه بيمارى يا عذرى داشته باشد. به حضرت گفته شد: اى اميرمؤمنان چه كسى همسايه محسوب مى شود؟ حضرت فرمود آن كه صداى اذان را مى شنود.
37 ـ امام صادق عليه السّلام : نماز را در مسجد بخوانيد.
38 ـ ابراهيم بن ميمون از امام صادق عليه السّلام : به ايشان گفتم: مردى براى ما نماز مى گزارد و ما به او اقتدا مى كنيم. آن نزد شما محبوبتر است يا در مسجد خواندن؟ فرمود: مسجد نزد من محبوبتر است.
39 ـ امام صادق عليه السّلام : نماز مرد در خانه اش به جماعت، برابر بيست وچهار نماز است و نماز مرد به جماعت در مسجد برابر چهل وهشت نماز [ با پاداش دو چندان شده در مسجد است. ... همانا نماز فرادا در مسجد برابر بيست و چهار نماز است و نماز فرادا در خانه ات چون گرد و غبار، پراكنده و نابود مى گردد و چيزى از آن به سوى خداوند بالا نمى رود. و هر كس از روى بى اعتنايى به مسجد، در خانه اش نماز جماعت بخواند،او و هر كس كه با او نماز خوانده، نمازى ندارند، جز به سبب گرفتاريى كه از رفتن به مسجد باز مى دارد.
13 / 7
دعاكردن در آغاز نماز
40 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله ـ در دعايش هنگامى كه مى خواست پس از تكبير،نماز را آغاز كند ـ : پاكدلانه به كسى روى آوردم كه آسمانها و زمين را آفريده و من از مشركان نيستم. نماز و عبادتم، زندگى و مرگم، براى پروردگار بى همتاى جهانيان است و به اين فرمان يافته ام و به آن تسليم هستم. خدايا، تو پادشاهى و جز تو خدايى نيست. تو را تسبيح مى كنم. تو پروردگار من هستى و من بنده توام. به خود ستم كردم و به گناهم اعتراف دارم. پس گناهانم را بپوشان كه هيچكس جز تو، گناهان را نمى پوشاند. و به نيكوترين خويها، رهنمونم كن كه جز تو به آن ها ره ننمايد و خويهاى زشت را از من دور ساز كه جز تو دور نكند. آماده و حاضرم، من با تو و به سوى تو هستم و جز به سوى تو راه نجات و پناهى نيست. از تو آمرزش مى طلبم و به تو باز مى گردم.
41 ـ امام صادق عليه السّلام : اميرمؤمنان عليه السّلام به يارانش مى فرمود: هر كس كه نماز بر پا دارد و پيش از تكبيرة الاحرام بگويد: «اى نيكوكار، زشت كار نزد تو آمد و خود به نيكوكار فرمان داده اى كه از زشتكار بگذرد. تو نيكوكارى و من زشتكار، پس به حق محمّد و خاندانش بر محمّد و خاندانش درود فرست و از زشتيهايى كه از من مى دانى درگذر»، خدا مى فرمايد: فرشتگان من، گواه باشيد كه او را بخشيدم و طلبكاران او [ حقوق مالى و غير آن ] را راضى ساختم.
42 ـ امام باقر عليه السّلام : هنگام روكردن به سوى خداوند در نماز، كافى است كه بگويى: به كسى روى آوردم كه آسمانها و زمين را آفريده ،بر دين پاك ابراهيم هستم ،مسلمانم و از مشركان نيستم. همانا نماز و عبادتم و زندگى و مرگم براى پروردگار بى همتاى جهانيان است و به اين فرمان يافته ام و بدان تسليم هستم. ويك تكبير [براى آغاز نماز] كفايت مى كند.
43 ـ امام صادق عليه السّلام : هنگامى كه براى نماز برخاستى بگو: خدايا من محمّد صلّى الله عليه و آله را پيشاپيشِ نيازم، قرار مى دهم و با او به سوى تو روى مى آورم. پس مرا در دنيا و آخرت به او آبرومند و از نزديكان، قرار ده. نمازم را به او پذيرفته و گناهم را به او آمرزيده و دعايم را به او روا شده، قرار ده. تو و فقط تو آمرزشگر و مهربانى.
44 ـ هنگام آغاز نماز كف دستانت را بالا ببر و آن ها را كاملاً بگشاى. سه تكبير بگو و سپس بگو: «خدايا تو پادشاه حقيقى هستى ، جز تو خدايى نيست، تو را تسبيح مى كنم، بى گمان به خود ستم كردم، پس گناهم را بپوشان كه جز تو، كسى گناهان را نمى پوشاند». پس دو تكبير مى گويى و سپس بگو: «آماده و حاضرم، نيكى در دستان توست و بدى به تو راه ندارد. ره يافته آن است، كه تو برايش ره نمودى. پناهگاهى از تو جز به سوى تو نيست. منزه و بخشاينده اى ، مبارك و والايى، منزهى اى پروردگار خانه». پس دوتكبير مى گويى و پس از آن مى گويى : «پاكدلانه به كسى روى آوردم كه آسمانها و زمين را آفريده، دانا به آشكار و نهان است، مسلمانم و از مشركان نيستم. همانا نماز و عبادتم و زندگى و مرگم، براى پروردگار بى همتاى جهانيان است و به اين فرمان يافته ام و بدان تسليم هستم.» سپس از شيطان رانده شده به خداپناه ببر وپس از آن[سوره]حمدرا بخوان.
45 ـ امام مهدى عليه السّلام ـ به محمّدبن عبدالله حميرى كه از توجه براى نماز پرسيده بود ـ : هيچيك از «توجّه»ها واجب نيست. و سنّت مؤكّد در آن كه همچون اجماع و بدون اختلاف است ، اين است : «به كسى روى آوردم كه آسمانها و زمين را آفريده ،بر دين پاك ابراهيم هستم و مسلمانم ،بر دين محمّد و هدايت امير مؤمنانم و از مشركان نيستم. همانا نماز و عبادتم و زندگى و مرگم براى پروردگار بى همتاى جهانيان است و به اين فرمان يافته ام و بدان تسليم هستم. خدايا مرا از مسلمانان قرار ده،از شيطان رانده شده به خداوند شنوا و دانا پناه مى برم». سپس سوره حمد را مى خوانى.
13 / 8
پناه جستن
46 ـ ابو سعيد خدرى : پيامبر صلّى الله عليه و آله پيش از قرائت [ حمد در نماز ] چنين مى گفت: از شيطان رانده شده به خداوند پناه مى برم.
47 ـ حنان بن سدير: نماز مغرب را پشت سر امام صادق عليه السّلام خواندم . پس با صدايى آشكار استعاذه كرد: «از شيطان رانده شده، به خداى شنوا و دانا پناه مى برم و از اينكه نزد من آيند به خدا پناه مى برم.» سپس «بسم الله الرحمن الرحيم» را آشكارا گفت.
13 / 9
آشكارا گفتن بسم الله
48 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : جبرييل نزدم آمد و نماز را به من آموزش داد. پس «بسم الله الرحمن الرحيم» را آشكارا گفت.
49 ـ زيد بن علىّ: بر امام باقر عليه السّلام وارد شدم. «بسم الله الرحمن الرحيم» را ياد كرد و گفت: مى دانى در باره «بسم الله الرحمن الرحيم» چه نازل شده است؟ گفتم: نه. فرمود: همانا پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله خوش صداترين مردم در خواندن قرآن بود. در صحن كعبه[2] با صداى بلند نماز مى خواند و عتبة بن ربيعه و شيبة بن ربيعه و ابو جهل بن هشام و گروهى از آنان به قرائت او گوش مى دادند. و بسيار مى شد كه حضرت «بسم الله الرحمن الرحيم» را قرائت و صداى خود را به آن بلند مى كرد. پس آن ها مى گفتند: همانا محمّد نام پروردگارش را تكرار مى كند ، آن هم چه تكرارى. بى گمان خدايش را دوست دارد. پس فرمان مى دادند كسى بايستد و به حضرت گوش بسپارد تا پس از خواندن بسم الله آن ها را براى شنيدن بقيه قرائت حضرت خبر كند. پس خداوند در اين باره نازل كرد: «و چون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى» [ يعنى چون ] بسم الله الرحمن الرحيم، مى گويى، «با نفرت پشت كنند».
50 ـ امام صادق عليه السّلام : پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله هنگامى كه با مردم نماز مى گزارد، «بسم الله الرحمن الرحيم» را آشكارا مى گفت. پس منافقانى كه در پشت سر حضرت بودند، صفهاى نماز را ترك مى كردند و هنگامى كه پيامبر از بسم الله سوره مى گذشت، به جايگاهشان باز مى گشتند و به يكديگر مى گفتند: محمّد نام پروردگارش را تكرار مى كند، آن هم چه تكرارى. بى گمان پروردگارش را دوست دارد. پس خداوند در اين باره نازل كرد: «وچون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى،بانفرت پشت مى كنند».
51 ـ «بسم الله الرحمن الرحيم» سزاوارترين جزء نماز به آشكار كردن است. به سبب گفته خداوند جلّ جلاله : «و چون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى، با نفرت پشت كنند».
52 ـ خاندان حضرت محمّد صلّى الله عليه و آله بر آشكارا گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم»، اجماع كرده اند.
53 ـ صفوان جمّال: چند روز پشت سر امام صادق عليه السّلام نماز خواندم.«بسم الله الرحمن الرحيم» را در نمازهايى كه آشكارا خوانده نمى شود،آشكار مى كرد و اين را هم در هر دو سوره [ حمد و سوره پس از آن مى كرد.
54 ـ امام رضا عليه السّلام : آشكار كردن «بسم الله الرحمن الرحيم» در همه نمازها، سنّت است.
55 ـ رجاء بن ابى ضحاك ـ در توصيف نماز امام رضا عليه السّلام ـ : «بسم الله الرحمن الرحيم» را آشكارا مى گفت.
56 ـ امام عسكرى عليه السّلام : نشانه هاى مؤمن پنج چيز است: پنجاه ركعت نماز[3]، زيارت اربعين، انگشتر به دست كردن، پيشانى بر خاك نهادن وآشكارا گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم».
13 / 10
آرامش تن
57 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : از كمالات نماز ، ساكن بودن اندام بدن است.
58 ـ هر كس از شما كه به نماز مى ايستد، اندام خود را ساكن سازد و مانند يهوديان كج نگردد كه ساكن بودن اندام از كمالات نماز است.
59 ـ سالم بن عبدالله: عقبة بن عمرو گفت: آنگونه كه ديدم پيامبر نماز مى خواند، برايتان نماز نگزارم ؟ گفتيم: چرا، پس برخاست و نماز گزارد. هنگام ركوع، كف دستانش را بر زانوان و انگشتانش را در پشت زانوها نهاد و بازوهايش را از زير بغل دور ساخت تا تمام بدنش آرام گرفت. سپس سر بر داشت و ايستاد تا تنش آرام گرفت. سپس سجده كرد و بازوهايش را از زير بغل دور ساخت تا اينكه بدنش آرام گرفت. سپس سرش را بلند كرد و نشست تا بدنش آرام گرفت و چهار ركعت اينگونه خواند. سپس گفت: پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله را ديدم اينگونه نماز مى خواند و همينگونه هم براى ما نماز مى گزارد.
13 / 11
درنگ كردن
60 ـ در آنچه خداوند متعال به حضرت موسى بن عمران عليه السّلام وحى كرد، آمده بود: اى موسى ، توبه را پيش و گناه را به تأخير انداز و هنگام به نماز ايستادن در پيشگاه من، درنگ كن.
61 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : هر كس نماز را طول بدهد، خداوند در روز قيامت، روزى كه مردم براى پروردگار جهانيان مى ايستند، ايستادن را از او بر مى دارد.
62 ـ امام صادق عليه السّلام : هنگامى كه تنها نماز مى خوانى، نماز را طول بده كه عبادت است.
13 / 12
بينى به خاك ماليدن
63 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : كسى كه بينيش را همچون پيشانى به خاك نرساند، نماز (كامل) ندارد.
64 ـ خداوند نماز كسى كه بينيش را به خاك نمى رساند، نمى پذيرد .
65 ـ ابن عباس: پيامبر صلّى الله عليه و آله بر مردى كه نماز مى خواند، گذر كرد. او در سجده پيشانيش را بر زمين مى نهاد ولى بينيش را نه .پس پيامبر فرمود: بينيت را بر خاك بنه، تا با تو سجده كند.
66 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : سجده بر پيشانى واجب و بر بينى مستحب است
67 ـ امام باقر عليه السّلام : پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله فرمود: سجده بر هفت استخوان است: پيشانى، دو دست ، دو زانو و دو انگشت شست پا.بينيت را نيز به گونه اى به خاك مى سايى ،ولى واجب، همين هفت عضو است و اما به خاك ماليدن بينى، سنتى از پيامبر خداست[4] .
فايده:
علامه مجلسى: بدان كه فقيهان شيعه بر مستحب بودن به خاك ماليدن بينى اجماع كرده اند... و به اين منظور هر جزء از بينى را به خاك برسانى كافى است .
ب : آداب باطنى
68 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : دو نفر از امتم به نماز مى ايستند و ركوع وسجودى يكسان دارند ، حال آنكه نمازهايشان به اندازه آسمان و زمين از هم دور است.
69 ـ امام حسن عليه السّلام : دو نفر در يك نمازند، حال آنكه پاداشهايشان به اندازه آسمان و زمين از هم فاصله دارد .
13 / 13
حضور قلب داشتن
70 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : اى مردم ،همانا نمازگزار هنگام نماز، با پروردگار بزرگ و بلند مرتبه اش مناجات مى كند. پس بايد بداند چه مى گويد .
71 ـ هر گاه بنده به نماز بايستد و گرايش و دلش به سوى خدا باشد، همچون روزى كه از مادر زاده شده باز مى گردد .
72 ـ هيچيك از شما نيست كه وضويى كامل بسازد ،سپس برخيزد و دو ركعت نماز با توجه و حضور قلب بخواند، مگر اينكه آمرزيده و بهشت برايش واجب مى شود .
73 ـ هر كس دو ركعت نماز بگزارد ودر آن به هيچ كار دنيايى نيانديشد، خداوند گناهانش را مى آمرزد .
74 ـ بنده نماز مى خواند و يك ششم [ يك سوم ] و حتى يك دهم آن را هم نمى نويسند. از نماز بنده، فقط آنچه را كه درك مى كند مى نويسند.
75 ـ از معصوم روايت شده است : براى تو از نمازت ـ جز آن مقدار كه حضور قلب دارى ـ چيزى نيست .
76 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : دو ركعت نماز مختصر با تفكر، بهتر از يك شب به عبادت ايستادن است.
77 ـ از معصومان روايت شده است : دو ركعت نماز با تدبّر، بهتر از يك شب به عبادت ايستادن با قلبى بى توجه است .
78 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : خداوند نماز بنده اى را كه دلش همراه تنش نيست، نمى پذيرد .
79 ـ امام باقر عليه السّلام و امام صادق عليه السّلام : براى تو از نمازت، فقط آنچه كه به آن توجه دارى هست. پس اگر همه آن را به وهم و خيال بگذراند يا از انجامش غفلت بورزد، نمازش را درهم مى پيچند و به صورتش مى زنند .
80 ـ امام صادق عليه السّلام : هر كس دو ركعت نماز بگزارد و بداند كه چه مى گويد، بى هيچ گناهى ميان او و خدايش باز مى گردد .
81 ـ امام باقر عليه السّلام : هنگامى كه به نماز مى ايستى، پيوسته باتوجه باش كه از آن، فقط آنچه توجه دارى به حساب مى آيد .
82 ـ امام صادق عليه السّلام : همانا من دوست دارم شخص با ايمان شما هنگامى كه به نماز واجب مى ايستد، دلش را به سوى خدا كند و به كار دنيايى مشغول ندارد. هيچ شخص با ايمانى در نماز دل به سوى خدا نمى كند مگر اينكه خداوند به او رو مى آورد و دلهاى مؤمنان را به او علاقمند مى سازد، پس از آنكه خود نيز او را دوست دارد .
83 ـ هنگامى كه به قبله رو كردى، دنيا را و آنچه در آن است و مردم را و آنچه در پى آنند، فراموش كن و به چشم دل، بزرگى خدا را نظاره كن و ايستادنت را در پيشگاهش ـ آن روز كه هر كس از آنچه فرستاده آگاه مى شود و به سوى مولاى حقيقيش باز گردانده مى شود ـ به ياد آر، ايستادنى بر يك پاى ترس و يك پاى اميد. پس هنگامى كه خدا را بزرگ دانستى (تكبير گفتى) ، آنچه را در ميان آسمان برين و خاك زيرين است كوچك بشمار، بى گمان آن هنگام كه خداوند از دل كسى كه او را بزرگ شمرده اما از حقيقت آن امتناع دارد آگاه شود، مى گويد: اى دروغگو آيا مرا گول مى زنى؟ به عزت و جلالم سوگند، از شيرينى ذكرم محرومت مى سازم و از نزديكى به درگاهم و شادمانى مناجاتم، مانع مى شوم .
و بدان كه خدا به خدمت تو احتياجى ندارد و از عبادت و دعاى تو بى نياز است و تنها براى اين دعوتت كرده كه تو را ببخشايد واز مجازاتش دور كند و بركتهاى رحمتش را به تو مژده دهد و راه رضايتش را به تو بنمايد و درِ آمرزشش را بر تو بگشايد .
84 ـ از سنتهاى ادريس: هنگامى كه به نماز داخل شديد، فكر و ذكر خود را به آن مشغول كنيد وخدا را با پاكى وخالى بودن از غير بخوانيد ومصلحت و سود خويش را باخوارى وفروتنى وفرمانبردارى وبيچارگى ازاوبجوييد.
13 / 14
فروتنى
قرآن :
«حتما مومنان رستگار شدند. آنان كه در نمازشان فروتنند.»
85 ـ امام علىّ عليه السّلام ـ در باره گفته خداوند: «آنان كه در نمازشان فروتنند» ـ فرمود : منظور، فروتنى در دل است و اينكه مسلمانان را در سايه مهر خود بگيرى و در نماز به اين سو و آن سو رو نكنى.
86 ـ امام صادق عليه السّلام : هنگامى كه نماز را آغاز كردى، فروتن باش و به نمازت توجه كن كه خداوند مى فرمايد: «آنان كه در نمازشان فروتنند».
87 ـ در باره گفته خداوند متعال: «آنان كه در نمازشان فروتنند» ـ فرمود : فروتنى، پايين انداختن نگاه در نماز است .
88 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : كسى كه در نمازش فروتنى نكند، نمازى ندارد.
89 ـ امام علىّ عليه السّلام : پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله مردى را ديد كه در نماز با ريشش بازى مى كند. پس فرمود: اگر دلش فروتن مى بود، اندامش نيز فروتن مى شد.
90 ـ انسان بايد در نمازش فروتنى كند، كه اگر كسى دلش براى خداى جلّ جلاله فروتن باشد، اندامش نيز فروتن مى شود و با چيزى بازى نمى كند[5].
91 ـ اينگونه نيست كه فقط نماز بخوانى و روزه بگيرى و صدقه بدهى، بلكه چنين بايد كه نماز با دلى پاك و عملى مقبولِ خداوند و خشوعى استوار باشد .
92 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : نگاهت را به سجده گاهت، بدوز .
93 ـ فروتن آن است كه به راست و چپش پى نمى برد، تنها به سجده گاهش مى نگرد
94 ـ امام باقر عليه السّلام : نگاهت را به پايين فرو انداز و به سوى آسمان بالا مبر . بايد چهره ات درست رو به سجده گاهت باشد .
13 / 15
گريستن
95 ـ امام صادق عليه السّلام ـ به كسى كه پرسيده بود: آيا مرد در نماز مى گريد؟ ـ فرمود : بَه بَه چه نيكوست، حتى اگر به اندازه سر مگس باشد .
96 ـ به كسى كه پرسيده بود: آيا گريستن در نماز، آن را باطل مى سازد؟ ـ : اگر به سبب ياد بهشت و دوزخ بگريد ، كه برترين كار در نماز است واگر به سبب ياد كسى از مردگانش باشد ، نمازش باطل است.
97 ـ به كسى كه پرسيده بود مردى خودش را در نماز واجب گريان نشان مى دهد تا اينكه واقعا مى گريد ـ : به خدا سوگند روشنى چشم است. و فرمود: هنگامى كه چنين شد ، مرا نزد او ياد كن .
13 / 16
نماز خواندن مانند نماز خداحافظى كننده
98 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : مانند كسى كه آخرين نمازش را مى خواند ، نماز بگزار ؛ گويى او (خدا) را مى بينى ، پس اگر تو او را نمى بينى، او تو را مى بيند.
99 ـ ابو ايوب: مردى نزد پيامبر صلّى الله عليه و آله آمد و گفت: اى پيامبر خدا، به من بياموز و مختصر كن . حضرت فرمود: هنگامى كه به نماز ايستادى، همچون كسى كه آخرين نمازش را مى خواند، نماز بگزار.
100 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : در نماز، مرگ را به ياد آر كه هر گاه انسان مرگ را در نماز به ياد آورد ، سزامند است كه نمازش را نيكو بگزارد و مانند كسى نماز بخوان كه گمان نمى برد جز آن، نماز ديگرى بخواند.
101 ـ امام صادق عليه السّلام : هنگامى كه نماز واجب مى خوانى در وقتش بخوان ؛ همچون نماز كسى كه خداحافظى مى كند و مى ترسد هيچگاه بدان بازنگردد. سپس نگاهت را به سجده گاهت بدوز؛ اگر مى دانستى در راست و چپت چه كسانيند نمازت را نيكو مى گزاردى، پس بدان كه در پيشگاه كسى هستى كه تو را مى بيند و تو او را نمى بينى .
________________________________________
(1) گويى «فَصُّهُ» باشد ونه «فِضَّة» يعنى: «انگشترى با نگينى از عقيق يمانى».
(2) منظور از حياط و صحن دور كعبه، همان مسجد الحرام است.
(3) در سه منبع ديگر اين حديث ، به جاى «پنجاه»، پنجاه و يك ركعت آمده است. اين اختلاف ناشى از چگونگى محاسبه نافله عشاست كه به علت نشسته خواندن، آن دو ركعت، يك ركعت شمرده مى شود.
(4) در نقل «خصال» اين حديث، به پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله منسوب نشده است .
(5) در نقل تحف العقول چنين آمده است : «كه اگر كسى براى خدا در ركعتى فروتنى كند، در نماز با چيزى بازى نمى كند».

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مولودی
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page