سه بار تكبير گفتن
1 ـ امام باقر عليه السّلام : هنگامى كه سلام دادى، دستانت را سه بار به تكبير بلندكن.
2 ـ مفضّل بن عمر: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: به چه علت نمازگزار پس از سلام دادن، سه بار تكبير مى گويد و همراه آن دستانش را بلند مى كند؟ فرمود: چون پيامبر هنگام فتح مكّه نماز ظهر را با اصحابش نزد «حجر الاسود» خواند و هنگامى كه سلام داد، سه بار دستانش را به تكبير بلند كرد و گفت: هيچ خدايى جز خداوند نيست ، خداوند يگانه يگانه يگانه، به وعده اش وفاكرده، بنده اش را يارى رسانده ولشگرش را عزيز داشته و به تنهايى بر همه دسته ها غلبه نموده است. پس مالكيت براى او و سپاس مخصوص به اوست. زنده مى كند و مى ميراند و او بر همه كار تواناست.
سپس به اصحابش روى كرد و فرمود: اين تكبير ، در پى هر نماز واجب است و هر كس آن را پس از سلام دادن، انجام دهد و اين گفته را بگويد، شكر خداوند ـ يادش بلند باد ـ را كه به سبب تقويت اسلام و لشكر آن، بر او واجب شده، به جا آورده است.
آية الكرسى خواندن
3 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : اى علىّ، پيوسته در پى نماز واجب، «آية الكرسى» را بخوان كه جز پيامبر، درستكار و شهيد بر آن مواظبت نمى ورزد.
4 ـ كسى كه در پى هر نماز واجب «آية الكرسى» بخواند، تنها فاصله ميان او تا درآمدن به بهشت، مرگ است.
5 ـ آن كه در پى نماز واجب، «آية الكرسى» بخواند، تا نماز ديگر در پناه خداست.
سوره توحيد خواندن
6 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : هر كس سوره توحيد را ده مرتبه در پى هر نماز واجب بخواند، خداوند حوريه هاى بهشتى را به همسريش در مى آورد[1].
7 ـ امام صادق عليه السّلام : هر كس به خدا و روز آخرت ايمان دارد، «قل هو الله احد» خواندن را در پى نماز واجب وانگذارد كه هر كس آن را بخواند، خداوند خير دنيا و آخرت را برايش فراهم مى آورد و افزون بر او، پدر و مادر و فرزندان آن دو را مى آمرزد.
درود فرستادن بر پيامبر و خاندانش
8 ـ امام علىّ عليه السّلام : هرگاه بنده از نمازش فارغ شود ، بر پيامبر درود فرستد و بهشت را از خداوند بخواهد و از آتش به خدا پناه ببرد و بخواهد كه حوريه هاى بهشتى را به همسريش درآورد.
تسبيحات حضرت زهرا عليها السّلام
9 ـ امام صادق عليه السّلام : كسى كه پس از نماز واجب در پى كار ديگر نارفته، تسبيحات حضرت فاطمه زهرا عليها السّلام را بگويد، خداوند او را مى آمرزد و بايد (تسبيحات را) با الله اكبر آغاز كند .
10 ـ تسبيحات فاطمه در هر روز و در پى هر نماز، نزد من محبوب تر از هزار ركعت نماز در هر روز است.
11 ـ ابودرداء: نزد پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله آمدم و گفتم: اى پيامبر خدا، ثروتمندان، دنيا و آخرت را بردند، نماز مى خوانيم و مى خوانند، روزه مى گيريم و مى گيرند، صدقه مى دهند و ما نمى دهيم. فرمود: آيا تو را به چيزى راهنمايى نكنم كه اگرانجام دهى هيچكس پيش از تو به آن پيشى نگرفته و هيچكس هم از اين پس، به تو نمى رسد جز كسى كه همچون تو كند؟ در پى هر نماز، سى و سه بار سبحان الله، سى و سه بار الحمد لله و سى و چهار بار الله اكبر مى گويى.
استغفار كردن
12 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : گناهان كسى كه در پى هر نماز سه بار استغفار كند و بگويد: «از خدايى كه جز او خدايى نيست و زنده و پاينده است ، آمرزش مى طلبم و به سويش باز مى گردم» آمرزيده مى شود.
13 ـ ثوبان : پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله هر گاه نمازش را به پايان مى برد، سه بار استغفار مى كرد و مى گفت: «خدايا تو سلام هستى و سلام از توست، مباركى اى شكوهمند گرامى ».
سجده شكر گذاردن
14 ـ امام صادق عليه السّلام : سجده شكر بر هر مسلمان واجب است، با آن نمازت را كامل مى كنى، پروردگارت را خشنود مى سازى و فرشتگان را به شگفتى مى آورى. همانا آنگاه كه بنده نماز خواند و سپس سجده شكر گزارد، پروردگار متعال، پرده از ميان او و فرشتگان بر مى گيرد و مى گويد: اى فرشتگان من، به بنده ام بنگريد كه با عبادتش به من تقرّب جست و پيمانم را به پايان برد . سپس براى من به خاطر شكر نعمتهايى كه به او بخشيده ام، سجده كرد . فرشتگانم ، چه چيزى براى اوست؟ پس فرشتگان مى گويند: اى پروردگار ما، رحمت تو. سپس پروردگار مى گويد: ديگر چه؟ و فرشتگان مى گويند: اى پروردگار ما، بهشت تو. پس پروردگار متعال مى گويد: ديگر چه؟ و فرشتگان مى گويند: اى پروردگار ما، حل مشكلاتش . پس پروردگار مى گويد: ديگر چه؟ و هيچ چيز از نيكيها نمى ماند ، جز اينكه فرشتگان مى گويند. سپس خداوند متعال مى گويد: اى فرشتگان من ديگر چه؟ و فرشتگان مى گويند: اى پروردگار ما، هيچ نمى دانيم. پس خداوند متعال مى گويد: از او قدردانى مى كنم همانگونه كه او مرا سپاس گزارد و با فضل و بخششم به او روى مى كنم و رحمتم را بدو نشان مى دهم.
15 ـ علىّ بن حسن بن علىّ بن فضّال از امام رضا عليه السّلام : سجده شكر گزاردن پس از نماز واجب در برابر توفيقى است كه خداوند ـ يادش بلند باد ـ به بنده داده تا واجبش را انجام دهد. و كمترين چيزى كه از گفتار در آن كفايت مى كند اين است كه سه مرتبه «شكراً لله» گفته شود.
گفتم: معناى اين گفته: «شكراً لله» چيست؟ فرمود: مى گويد: اين سجده از من است براى سپاسگزارى از خداوند كه مرا توفيق خدمت و انجام واجبش داد و شكر سبب افزونى است . پس اگر در نماز كوتاهى كرده با اين سجده، آن را كامل مى كند.
16 ـ طبرسى: محمّد بن عبدالله حميرى در نامه اى به امام مهدى (عج) از سجده شكر پس از نماز واجب پرسيد و اينگونه نوشت: برخى از ياران آن را بدعت مى دانند، آيا جايز است ، انسان اين سجده را پس از نماز واجب بگزارد؟ و اگر جايز است در نماز مغرب پس از خود نماز است يا پس از آنكه چهار ركعت نماز نافله مغرب را هم خواند؟
امام پاسخ داد: سجده شكر از لازمترين و ضرورى ترين سنّتها است و هيچكس آن را بدعت نخوانده، مگر كسى كه خود در پى بدعت گذارى در دين است. و اما روايتى كه سجده شكر پس از نماز مغرب و اختلاف در زمان انجام آن را مطرح مى كند كه آيا پس از سه ركعت مغرب يا پس از چهار ركعت نافله آن است، (پاسخش اين است) برترى دعا و تسبيح پس از نمازهاى واجب، بر دعا پس از نمازهاى نافله، مانند برترى خود نمازهاى واجب بر نافله است و سجده شكر، گونه اى دعا و تسبيح است. پس بهتر است، پس از نماز واجب باشد. گرچه انجامش پس از نمازهاى نافله نيز جايز است.
گونه برخاك نهادن
17 ـ امام صادق عليه السّلام : موسى بن عمران عليه السّلام هرگاه نماز مى گزارد، تا گونه راست و چپش را به زمين نمى چسباند ، در پى كار ديگرى نمى رفت .
18 ـ خداوند به موسى عليه السّلام وحى كرد كه اى موسى، آيا مى دانى از ميان آفريده هايم چرا تو را به هم صحبتى ام برگزيدم؟ گفت: اى پروردگار من، به چه سبب ؟ پس خداوند تبارك و تعالى به او وحى كرد كه اى موسى: من درون و برون بندگانم را وارسى كردم . پس هيچكس را نيافتم كه خود را براى من بيش از تو خوار سازد، اى موسى، تو هرگاه نماز مى گزارى، گونه ات را بر خاك ـ يا گفت : بر زمين ـ مى نهى.
______________________________
(1) مستدرك الوسايل اين حديث را از البلد الامين نقل كرده و حال آنكه در نسخه چاپى آن، موجود نيست، در نقل كنزالعمال نيز به جاى عبارت «از حوريه ها به همسريش ...» آمده است: «خداوند رضوان و آمرزشش را براى او واجب مى كند».

نوشتن دیدگاه