نقد ابن تیمیه از کلام علمای اهل سنت

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

دیدگاه علمای اهل سنت نسبت به ابن تیمیه از سردمداران  فرقه ضاله وهابیت

هر کس ابن تیمیه را شیخ الاسلام بداند، کافر است

1- ذهبى،پيروان ابن تيميه را بيگانه، فرومايه و مكّار مى‏ داند:

ذهبى متوفّاى 774، دانشمند بلند آوازه اهل سنّت كه خود همانند ابن تيميّه، حنبلى مذهب بود و در علم حديث و رجال سرآمد عصر خويش بود، در نامه‏اى خطاب به او می نویسد:
 اى بیچاره! آنان كه از تو متابعت مى‏كنند در پرتگاه زندقه و كفر و نابودى قرار دارند ... نه اين است كه عمده پيروان تو عقب مانده، گوشه گير، سبك عقل، عوام، دروغ‏گو، كودن، بيگانه، فرومايه، مكّار، خشك، ظاهر الصلاح و فاقد فهم هستند. اگر سخن مرا قبول ندارى آنان را امتحان كن و با مقياس عدالت بسنج.

تا آن جا كه مینويسد:
گمان نمى‏كنم تو سخن مرا قبول كنى! و به نصيحت‏هاى من گوش فرا دهى! تو با من كه دوستت هستم اين چنين برخورد مى‏كنى پس با دشمنانت چه خواهى كرد؟
به خدا سوگند، در ميان دشمنانت، افراد صالح و شايسته و عاقل و دانشور فراوانند، چنان كه در ميان دوستان تو افراد آلوده، دروغ‏گو، نادان و بى‏ عار زياد به چشم مى‏ خورند. [1]

2 - حصنى دمشقى ابن تيميّه را زنديق مى‏ داند

حصنى دمشقى مى‏نويسد: ابن تيميّه ‏اى را كه درياى علم توصيف مى‏كنند، برخى از پيشوايان، او را زنديق (ملحد) مطلق مى‏ شمارند.
علّت گفتار بعضى از پيشوايان هم اين است كه تمام آثار علمى ابن تيميّه را بررسى كرده و به اعتقاد صحيحى برنخورده است؛ مگر اين كه وى در موارد متعدّد برخى از مسلمانان را تكفير مى‏كند و برخى ديگر را گمراه مى‏داند.

با اين كه كتاب‏هاى وى آميخته به تشبيه حقّ به مخلوقات و تجسيم ذات بارى تعالى و هم چنين جسارت به ساحت مقدّس رسول اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و شيخين و تكفير عبد اللّه بن عباس است.

وى ابن عباس را ملحد و عبد اللّه عمر را مجرم، گمراه و بدعت گذار مى‏داند، اين سخنان ناروا را در كتاب الصراط المستقيم خود بيان كرده است.[2]

3 -قاضى شافعى پيروان ابن تيميّه را مهدور الدم مى‏ داند:

ابن حجر عسقلانى متوفّاى 852 و شوكانى متوفّاى 1255، دو تن از عالمان بزرگ اهل سنّت مى‏نويسند: قاضى شافعى دمشق دستور داد كه در دمشق اعلام كنند كه: هر كس معتقد به عقايد ابن تيميّه باشد، خون و مالش حلال است.[3]

4 - ابن حجر مكّى، ابن تيميّه را گمراه و گمراه‏گر مى‏ شمارد:

ابن حجر مكّى متوفّاى 974، از دانشمندان بزرگ اهل سنّت، در باره ابن تيميّه مى‏ نويسد:
 خدا او را خوار، گمراه، كور و كر گردانيده است و پيشوايان اهل سنّت و معاصرين وى از شافعى‏ها، مالكى‏ها و حنفى‏ها، بر فساد افكار و اقوال او تصريح دارند ... سخنان ابن‏ تيميّه فاقد ارزش بوده و او فردى بدعت‏گذار، گمراه، گمراه‏گر و غيرمعتدل است، خداوند با او به عدالت خود رفتار نمايد و ما را از شرّ عقيده و راه و رسم وى حفظ نمايد. [4]

5 - شوكانى اطلاق شيخ الإسلام به ابن تيميّه  را كافر می داند:

شوكانى از علماى بزرگ اهل سنّت میگوید:
 محمّد بخارى حنفى متوفّاى سال 841 در بدعت‏گذارى و تكفير ابن تيميّه بى‏ پرده سخن گفته است، تا آن‏جا كه در مجلس خود تصريح نموده است كه اگر كسى ابن تيميّه را «شيخ الاسلام بداند، كافر است.
 
[1] الإعلان بالتوبيخ، ص 77 و تكملة السيف الصقيل، ص 218.
[2] دفع الشبه عن الرسول، تحقيق جماعة من العلماء، ص 125.
[3] الدرر الكامنة، ج 1، ص 147؛ البدر الطالع، ج 1، ص 67 و مرآة الجنان، ج 2، ص 242.
[4] الفت اوى الحديثه، ص 86