آیا می دانید ماجرای «باب حطه» بنی اسرائیل چیست و چرا اهل بیت(علیهم السلام) بدان تشبیه شده‌اند؟

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

داستان‌های بسیاری از یهودیان در قرآن نقل شده است که برخی از آنها پیرامون سرزمین مقدس است. در یکی از این آیات، نحوه ورود آنان به این سرزمین این‌گونه بیان شده است:
«وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْها حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزیدُ الْمُحْسِنین»؛‏[ بقره، 58. آیه 161]
 و [به خاطر بیاورید] زمانى را که گفتیم: در این شهر(بیت المقدس) وارد شوید! و از نعمت‌هاى فراوان آن، هر چه می‌خواهید بخورید! و از درب [معبد بیت المقدس] با خضوع و خشوع وارد گردید! و بگویید: خداوندا! گناهان ما را بریز! به دنبال آن، خطاهاى شما را خواهیم بخشید و به نیکوکاران پاداش بیشترى خواهم داد.
براساس آیات قرآن هنگامی که بنی‌اسرائیل قصد ورود به یکی از شهرهای سرزمین مقدس را داشتند به امر خدا باید از دروازه‌ای مشخص وارد می‌شدند و کلمه «حطه» را بر زبان جاری می‌کردند. در روایات نام این دروازه «باب حطه» خوانده شده است. بیشتر مفسّران  حتى مفسرانى كه قریه را شهر «أریحا» گفته‌اند  «الباب» را اشاره به یكى از درهاى بیت المقدس مى‌دانند.
[ طبری، جامع‌البیان، دار المعرفة، ج‌۱، ص‌۴۲۷؛ ابن عادل، اللباب فی علوم الکتاب، ۱۴۱۹ق، ج‌۲، ص‌۹۵.]
کلمه حطه به معنای تنزل مقام، برداشتن بار و سنگینى تكلیف یا گناه از دوش انسان است.
[ فیروزآبادی، القاموس المحیط، دارالکتب العلمیه، ج‌۲، ص۸۹۴-۸۹۵، ذیل «حط»؛ زب‍ی‍دی‌، تاج‌العروس، ج‌۱۰، ص‌۲۱۶-۲۱۷، ذیل «حطط».]

در روایات متعددی پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و معصومین علیهم السلام ، اهل بیت علیهم السلام را مانند باب حطه بنی اسرائیل معرفی کرده اند که امت اسلام با تمسک و توسل به ایشان پاک می شوند و از جمله محسنین شمرده می شوند.
مرحوم شیخ صدوق از ابن عباس روایت کرده که گفت: رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
 هر کس دین مرا دارد و راه مرا می‌رود و پیرو قانون من است باید معتقد به تفضیل ائمه از خاندان من بر همه امتم  باشد زیرا مثل آنها در این امت مثل باب حطه است در بنی اسرائیل.
قال الشیخ محمد بن علي بن بابویه الصدوق، عن حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عِکْرِمَةَ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ
قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ:
 مَنْ دَانَ بِدِینِی وَ سَلَکَ مِنْهَاجِی وَ اِتَّبَعَ سُنَّتِی فَلْیَدِنْ بِتَفْضِیلِ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی عَلَی جَمِیعِ أُمَّتِی فَإِنَّ مَثَلَهُمْ فِی هَذِهِ اَلْأُمَّةِ مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ.
امالی صدوق،ج ۱،ص۷۴، ح ۶
پیامبر اکرم(ص): «مَثَل اهل بیت من در میان شما، مانند کشتی نوح(ع) است؛ هر که بر آن سوار شود، نجات می‌یابد و هر که سوار نشود، از بین می‌رود. همچنین اهل بیت چون باب حطه‌اند که هر که از آن وارد شود؛ نجات ‌یافته و کسی که از آن داخل نشود؛ هلاک می‌شود»
شیخ طوسی، الامالی، ص 60، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق
امام علی(علیه السلام): «برای بنی‌اسرائیل، باب حطّه‌ ای بود و ای امت پیامبر! برای شما نیز باب حطه‌ای قرار داده شده که همان اهل بیت پیامبرند. به شما امر شده از افراد هدایت‌شده‌ اهل بیت پیروی کنید؛ تا بدین وسیله، گناهان شما بخشیده شود ... باب حطه شما از حطه بنی‌اسرائیل برتر است؛‌ زیرا برای آنها از چوب بوده ولی ما اهل بیت؛ ناطق، صادق، مورد رضایت خداوند، هادی و فاضل هستیم»
عسکری، امام ابومحمد حسن بن علی، التفسیر المنسوب الی الامام العسکری، ص 546، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، 1409ق.

در منابع اهل سنت نیز روایتی از پیامبر به نقل ابوسعید خدری آمده است:
مَثَل اهل بیت من در بین شما همچون مَثَل باب حطه در بنی‌اسراییل است هر کس از آن داخل شود بخشیده می‌شود
هیتمی، الصواعق المحرقة، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص ۱۷۹؛ سیوطی و مناوی، جامع الأحادیث، ۱۴۱۴ق، ۱۰ق، ج۸، ح ۸۹۵۶؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۱۶۸؛ طبرانی، المعجم الصغیر، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۲.