73   « وَإِلى ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّه‏َ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ قَدْ جاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ هذِهِ ناقَةُ اللّه‏ِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوها تَأْكُلْ فِى أَرْضِ اللّه‏ِ وَلا تَمَسُّوها بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ»
ترجمه :
73. و فرستاديم به طايفه ثمود برادر آن‏ها صالح را، فرمود : اى قوم من ! بپرستيد خداوند را نيست از براى شما خدايى غير از او . به تحقيق آمد شما را آيه و معجزه و بيّنه از جانب الهى . اين است ناقه خداوند از براى شما آيت و معجزه پس واگذاريد او را بخورد در روى زمين خدا و اذيّت به او نكنيد پس بگيرد شما را عذاب دردناك.
تفسير :
[ شرح حال صالح و ثمود و ماجراى ناقه و بچه‏اش ]
«وَإِلى ثَمُودَ» عطف است به «لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ» ؛ يعنى و لقد أرسلنا إلى ثمود . و « ثمود » اسم رجل[1] ابن عاشر بن ارم بن سام بن نوح است سپس اولاد و احفاد و ذرارى او را به نام او خواندند . و جمعيت آن‏ها بسيار بود و لسان آن‏ها عربيت اولى بود و حضرت صالح هم از اين قبيله بود ، لذا مى‏فرمايد «أَخاهُمْ صالِحاً» كه برادر در نسب نه برادر دينى . و از كافى كلينى روايت مفصلى از ابى حمزه از حضرت باقر عليه‏السلام از حضرت رسالت صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كه سؤل فرمود از جبرئيل عليه‏السلام كه ، چه نحوه بود هلاكت قوم صالح ، حديث بسيار مفصل است ، خلاصه آن اينكه ، حضرت صالح در سنّ شانزده سالگى مبعوث به رسالت شد و تا سنّش بالغ بر صد و بيست سال شد صد و چهار سال دعوت كرد . ضعفا و فقرا به او ايمان آوردند ، ولى متكبرين و اعيان و سران اجابت نكردند . فرمود : هم من از دعوت شما ملول شدم هم شما از دعوت من ملول شديد، بياييد مى‏رويم نزد اصنام شما من حاجت مى‏خواهم اگر اجابت كردند من از ميان شما خارج مى‏شوم و از دعوت شما كناره مى‏گيرم و شما هم از خداى من حاجت طلبيد و اگر اجابت فرمود ايمان بياوريد . قبول كردند و گفتند : انصاف دادى . روز عيد آن‏ها رفتند نزد بت‏ها هر چه حضرت صالح از يك يك اصنام تقاضايى كرد اثرى پيدا نشد بعد فرمود : شما از خداى من چه تقاضا داريد گفتند : از خدا بخواه كه از اين سنگ يك ناقه به صفات مخصوصه بيرون آيد . درخواست كرد فورى بيرون آمد گفتند : درخواست كن بچه بزايد فورى بچه آورد . . . »[2] تا آخر حديث .
«قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّه‏َ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ»راجع به اين مدت صد و چهار سال كه دعوت مى‏فرمود قوم را و اجابت نمى‏كردند «قَدْ جاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ» « بيّنه » معجزه و دليل و برهان بر صدق دعوا از حضرت است. «هذِهِ ناقَةُ اللّه‏ِ» نسبت ناقه به اللّه‏ براى اينكه معجزه فعل الهى است به دست مدعى نبوت جارى مى‏شود كه خداوند به قدرت كامله خود از سنگ خارج كرد آن‏هم بسيار بزرگ و قوى كه در خبر است آن قدر شير مى‏داد كه تمام قوم را كافى بود و بهره بردارى مى‏كردند . «لَكُمْ آيَةً» ؛ معجزه بزرگى بود «فَذَرُوها تَأْكُلْ فِى أَرْضِ اللّه‏ِ» آزاد بگذاريد در صحرا بچرد از هر گياهى كه مى‏خواهد بخورد «وَلا تَمَسُّوها بِسُوءٍ» اذيت به او نكنيد «فَيَأْخُذَكُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ» كه هلاك خواهيد شد به بلاى سخت و دردناك.
----------------------------------------------
[1] .  يعنى ثمود اسمِ مردى است ، فرزند عاشر . . .
[2] .  كافى : ج8 ، ص185 ، ح213 ؛ تفسير عياشى : ج2 ، ص24 ، ح54 و بحار الأنوار : ج11 ، ص377 ، ح3 .

نوشتن دیدگاه