توکل به خدا در امور، اظهار و اعتراف به عجز است در انجام امور و رسیدن به مقاصد، و اعتماد به خدا کردن است در واگذاری امور به ذات اقدس او. و در اسلام یکی از وظایف شخص با ایمان همین است که در جمیع امور توکل بر خدا داشته باشد؛ و باید دانست که وظیفه عبد با ایمان در مقام توکل آنست که برای رسیدن به هر خواسته که اسباب عادی و طبیعی برای آن میسر است به اسباب عادی متمسک شود، ولی رسیدن به مطلوب را سرانجام مشروط به اراده و اذن تکوینی خداوند بداند؛ در این صورت با انجام وظیفه عادی (یعنی با تمسک به اسباب). امید و اعتمادش تنها به خواست و لطف خدا باشد که به مقصود نائل شود، آری در موردی که اسباب ظاهری و طبیعی میسر نیست و کاری از دست او بر نیاید، باید فقط و فقط به خداوند قادر متعال توکل نماید.
قرآن کریم :
(1) خدایی جز خدای (واقعی) نیست و باید اهل ایمان تنها بر خدا توکی نمایند.
«اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ عَلَي اللَّهِ فَلْيَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ».
(تغابن، 13)
(2) و هر که بر خدا توکل نماید، خداوند او را کافی است.
«وَ مَنْ يَتَوَکَّلْ عَلَي اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ».
(طلاق، 3)
(3) مسلماً مؤمنین آنانند که چون به یاد خدا افتند دلهاشان بیمناک شود (از عظمت و مخالفت و معصیت او) و هنگامی که آیات خدا بر ایشان خوانده می شود ایمان آنان زیاد می گردد و بر پروردگارشان توکل می کنند.
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَ جِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً وَ عَلي رَبِّهِمْ يَتَوَکَّلُونَ».
(انفال، 2)
(4) به راستی خداوند متوکلین را دوست می دارد.
«إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَکِّلينَ».
(آل عمران، 159)
روایات :
(1) از امام صادق (علیه السلام): همانا بی نیازی و عزت، می گردند و در هر موضع (در هر شخصی) که توکل بیابند فرود می آیند و آنجا را وطن خود قرار می دهند.
«ان الغنی و العز یجولان فاذا ظفرا بموضع التوکل اوطنا».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 447)
(2) از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت است که فرمودند: هر کس دوست دارد که (روحاً) از تمام مردم نیرومندتر باشد، باید بر خدا توکل نماید.
«من احب ان یکون اقوی الناس فلیتوکل علی الله».
(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 288؛ به نقل از روضة الواعظین)
(3) و نیز فرمودند: هر کس مایل است که پرهیزگارترین مردم شود پس باید توکل بر خدا کند.
«من احب ان یکون اتقی الناس فلیتوکل علی الله».
(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 288؛ به نقل از روضة الواعظین)
خانواده
توکل به خدا
- بازدید: 346