و قبل از شروع تنبيه كنيم بر امرى كه شيخ مرحوم در كتاب تحيّه اشاره به آن نموده و آن امر آن است كه اين سرداب مطهّر داخل در خانه آن بزرگواران بود، و راه دخول در آن سرداب در قديم قبل از بناى جديد و ساختن صحن و قبّه و حرم از پشت سر نزديك به قبر نرجس خاتون بود، و شايد حال در رواق باشد آن جا پايين مى رفتند و دالان دراز تاريكى داشت، چون از آن جا مى گذشتند به در سرداب غيبت مى رسيدند، كه حال آيينه كارى شده و پنجره از آن، از طرف قبله به صحن عسكريين(عليهما السلام) باز مى شود، و آن در از وسط اين سرداب باز مى شد، كه حال كاشى ديوار به جاى آن را به شكل محرابى ساخته اند. و همه اعمال اين سه امام(عليهم السلام) از يك حرم مى شد، و لهذا شهيد اوّل در مزار بعد از زيارت عسكريين(عليهما السلام)زيارت سرداب را ذكر كرده، پس از آن زيارت نرجس خاتون و حكيمه خاتون را. و در يكصد سال و اندى قبل، مؤيّد مسدّد احمد خان دنبلى مبلغى خطير خرج كرد و صحن آن دو امام(عليهما السلام)را به نحوى كه الان موجود است جدا نمود، و براى آن روضه و رواق و قبّه عاليه برپا نمود، و براى سرداب مطهّر صحنى على حده و ايوانى و راهى و پله اى جدا و دهليزى و سردابى مستقل براى زنان ساخت، چنانچه حال ديده مى شود، و آن راه اوّل و پلّه ها و درِ سرداب بالمرّه مسدود شد و نشانى از آن ها نيست. و محلّى براى بجا آوردن بعضى از آداب وارده نماند، و لكن محلّ جمله اى از زيارات كه اصل سرداب شريف است تغييرى نكرده و امّا استيذان و خواندن اذن دخول، پس به حسب استقرا در همه زيارت و تصريح علما بر هر درى كه از آن جا مرسوم شده دخول در آن حرم از هر امامى كه باشد بايد رعايت كرد، و در آن حرم محترم بى اذن داخل نبايد شد.

نوشتن دیدگاه