اسامي، القاب و كنيه هاي حضرت زهرا (سلام الله علیها)[1]
نام گذارى حضرت زهرا (سلام الله علیها)
«تسميتها من عند ربّ العزه، شأن أبيها و بعلها و بنيها».
نام‏گذارى حضرت زهرا (سلام الله علیها) از طرف خداوند متعال مى‏باشد، همانند اسم‏گذارى حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله و سلم)، و على و حسن و حسين :؛ و همين مطلب دلالت دارد بر اينكه اين پنج نفر- در برابر پروردگار - از خود هيچگونه اختيارى ندارند، و تمام امورشان حتى انتخاب نامشان، مربوط به خداى متعال بوده، و به كسى در مورد آنان اجازه دخالت داده نشده است.
حضرت محمّد بن عبداللَّه (صلی الله علیه وآله و سلم) هرگز مجاز نيستند كه از جانب خود فاطمه و حسن و حسين : را نام‏گذارى كنند. همچنين در اسم‏گذارى على بن ابى‏طالب علیه السلام كه مولود كعبه و خانه‏زاد خدا هستند، پيامبر گرامى (صلی الله علیه وآله و سلم) و ابوطالبعلیه السلام را اختيارى نيست.  
اسامى حضرت زهرا (سلام الله علیها)
قال الصادق علیه السلام : « لفاطمهُ تسعه أسماء عند اللَّه عزّ و جل: فاطمه والصدّيقه والمباركه والطاهره والزكيّه والراضيّه والمرضيّه والمحدّثه والزّهراء ثم قال:...؛ »
حضرت فاطمه زهراء (سلام الله علیها)در پيشگاه خداوند نه اسم مخصوص دارد: فاطمه، صديقه، مباركه، طاهره، زكيه، راضيه، مرضيه، محدثه و زهراء.»[2]  حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)يك نام رسمى داشتند كه همان «فاطمه» مى‏باشد. اين نام را پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله و سلم)هنگام تولد به امر خداوند براى دخترشان برگزيد؛ لكن به تصريح امام صادق علیه السلام، فاطمه زهرا (سلام الله علیها)نُه اسم مخصوص، در پيشگاه خداوند متعال دارند، لذا يكى از کنیه های آن حضرت « اُمّ‏الأسماء»
است؛ يعنى بانويى كه اسامى فراوان دارد. و اين مطلب، دلالت بر عظمت  روحى صديقه كبرى (سلام الله علیها)مى‏كند، زيرا حضرت فاطمه (سلام الله علیها) نمونه بودند. زن نمونه؛ يعنى انسانى كامل كه براى بشريت الگو و سرمشق ‏باشد، لذا همه صفات عالى انسانى در صديقه طاهره (سلام الله علیها)جمع بود و ايشان در برابر هر صفت نيك، داراى لقبى خاص هستند. اين نُه نام از شهرت والايى برخوردار است.
1- فاطمه (سلام الله علیها):
فَطَمَ- فِطاماً فَطْماً الولدَ: فصله عن الرضاع.  
در لغت وقتى طفل از شير گرفته مى‏شود، مى‏گويند: فَطَمَ الولدَ.
« فاطمه وصفى است از مصدر فَطَمَ. و فَطَمَ در لغت عرب به معنى بريدن، قطع كردن و جدا شدن آمده است. اين صيغه كه بر وزن فاعل معنى مفعولى مى‏دهد، به معنى بريده و جدا شده است. فاطمه(سلام الله علیها) از چه چيز جدا شده است؟»[3] در روايات بسيارى به وجه تسميه آن حضرت به «فاطمه» اشاره شده است.
فاطمه از جهل و پليدى جدا شده است:
عن الباقر علیه السلام قال:... ثم قال الله عزَّوجلَّ:
« إنّي فطمتك بالعلم، و فطمتك عن الطّمت. ثم قال أبوجعفر علیه السلام : واللَّه لقد فطمها اللَّه تبارك و تعالى بالعلم و عن الطّمث بالميثاق.»
امام باقر علیه السلام فرمودند: خداوند فاطمه زهراء (سلام الله علیها) را از جهل و پليدى جدا نموده است، لذا «فاطمه» نام گرفته است. ايشان سپس ادامه دادند: به خدا قسم، خداوند در عالم پيمان و عهد (يعنى عالم ذر) فاطمه (سلام الله علیها)را از جهل و پليدى جدا كرده است.»[4]
فاطمه (سلام الله علیها)از شرّ به دور است.  
قال الصادق علیه السلام:
« أتدرون أىّ شى‏ء تفسير «فاطمه»؟ قلت: أخبرني يا سيدي! قال علیه السلام:
فطمت من الشّر. ثم قال: لولا أن اميرالمؤمنين علیه السلام تزوّجها لما كان لها كفو إلى يوم القيامه على وجه الأرض آدم فمن دونه»
امام صادق علیه السلام فرمودند: مى‏دانيد تفسير فاطمه چيست؟ و فاطمه چه معنايى دارد؟ عرضه داشتم: مرا آگاه بنما چه معنايى دارد. فرمودند: «فاطمه» از شر و بدى جدا گرديده است. سپس فرمودند: اگر اميرالمؤمنين علیه السلام با حضرت زهرا (سلام الله علیها)ازدواج نمى‏كرد، هيچ‏كس همتاى زهرا (سلام الله علیها)نبود، از زمان حضرت آدم تا روز قيامت كفو و همتايى براى زهرا (سلام الله علیها)
يافت نمى‏شد.»[5]
فاطمه (سلام الله علیها)و دوستانش از آتش بازگرفته شده‏اند.
ولى شيرين‏ترين تفسير از علت نامگذارى فاطمه‏ى زهرا (سلام الله علیها)رواياتى است كه مى‏گويد فاطمه زهراء (سلام الله علیها) «فاطمه» ناميده شد، زيرا شيعيان آن حضرت، از آتش جهنم بازگرفته شده‏اند.
عن الرضا عن آبائه (سلام الله علیها)قال رسول‏اللَّه (صلی الله علیه وآله و سلم):
« يا فاطمه! أتدرين لم سميتِ «فاطمه»؟ قال على علیه السلام : لِمَ سمّيتْ؟ قال: لانها فطمتْ هى و شيعتها من النار»  
امام رضا علیه السلام از اجدادش نقل مى‏فرمايد: پيامبر (صلی الله علیه وآله و سلم) فرمود: اى فاطمه (سلام الله علیها)! آيا مى‏دانى كه چرا «فاطمه» نام گرفتى؟ اميرالمؤمنين 7 عرضه مى‏دارند: شما بفرماييد چرا فاطمه، «فاطمه» ناميده شده است. پيامبر (صلی الله علیه وآله و سلم) فرمودند: زيرا « فاطمه (سلام الله علیها)» و شيعيان فاطمه (سلام الله علیها) از آتش جهنم بازگرفته شده‏اند و به آتش نخواهند رفت.»[6]
پيمان خدا، بر آزادى دوستداران فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
عن محمّد بن مسلم قال: سمعت أباجعفر علیه السلام يقول:
«  لفاطمه (سلام الله علیها)وقفه على باب جهنم فإذا كان يوم القيامه، كتب بين عيني كل رجل مؤمن أو كافر. فيؤمر بمحبّ قد كثرت ذنوبه إلى النار. فتقرء بين عينيه محبّا. فتقول: إلهي و سيدي سميتني فاطمه و فطمت بي من تولاني و تولى ذريتي من النار و وعدك الحق و أنت لاتخلف الميعاد. فيقول اللَّه عز و جل: صدقت يا فاطمه انى سميتك «فاطمه» و فطمت بك من أحبّك و تولّاك و أحبّ ذريّتك و تولاهم من النار و وعدى الحق و أنا لا اُخلف الميعاد و إنّما امرت بعبدي هذا إلى النار لتشفعي فيه فاشفعك ليتبين لملائكتي و أنبيائي و رسلي و أهل الموقف موقفك مني و مكانتك عندي فمن قرأت بين عينيه مؤمناً فجذبت بيده و أدخلته الجنه.
از محمد بن مسلم روایت است که امام باقر علیه السلام فرمودند: در روز قيامت حضرت فاطمه (سلام الله علیها)بر در جهنم توقّفى دارند. روى پيشانى هركس نوشته شده است كه مؤمن است يا كافر. در اين هنگام به يكى از دوستان خطاكار حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، فرمان مى‏دهند به طرف جهنم برو. فاطمه‏ى زهراء (سلام الله علیها)روى پيشانى او را مى‏خواند: (بر روى پيشانى او نوشته شده است) «دوستدار زهراء».
« فاطمه­ی زهراء (سلام الله علیها)به درگاه خداوند عرضه مى‏دارد: خدايا! پروردگارا! نام مرا «فاطمه» نهادى و فرمودى: « به خاطر تو، دوستدارانت و دوستداران فرزندانت را از آتش جهنم رهايى مى‏بخشم.» وعده‏ى تو هميشه حق بوده و هيچ‏گاه خلاف وعده‏ى خود عمل نكرده‏اى»
« خداوند متعال مى‏فرمايد: فاطمه جان! چنين است كه مى‏گويى. من تو را فاطمه نام نهادم و هركس كه تو را دوست بدارد، يا فرزندان تو را دوست بدارد، او را از آتش جهنم رهايى مى‏بخشم، وعده من راست است و من خلاف وعده خود عمل نمى‏كنم. من اين بنده‏ام را به طرف جهنم فرستادم تا تو او را شفاعت كنى و فرشتگان و پيامبران من و هركس در محشر است مقام تو را پيش من ببينند. هركس را كه مؤمن و(محب) يافتى دستش را بگير و داخل بهشت نما.»[7]
خلايق از معرفت فاطمه (سلام الله علیها)عاجزند.
قال الصادق  علیه السلام:
« إنا أنزلناه فى ليله القدر، الليله فاطمه والقدرُ اللَّه. فمن عرف فاطمه حق معرفتها، فقد أدرك ليله القدر و إنّما سميت «فاطمه» لأنّ الخلق فطموا عن معرفتها»
امام صادق علیه السلام درباره آيه كريمه­ی } إنّا أنزلناه فى ليله القدر { فرمودند: مراد از « ليله» فاطمه(سلام الله علیها) است. مراد از « قدر» خداوند است، پس هركس مادرم فاطمه زهرا (سلام الله علیها)را آنگونه كه بايد، بشناسد، شب قدر را درك كرده است. مادرم «فاطمه» ناميده شد، زيرا خلايق از معرفت او عاجزند.»[8]
فاطمه  (سلام الله علیها)مشتق از فاطر است
قال النبى (صلی الله علیه وآله و سلم)لفاطمه (سلام الله علیها).
« شق اللَّه لك يا فاطمه! إسماً من أسمائه، فهو «الفاطر» و أنت «فاطمه.»
پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله و سلم) به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) فرمودند: اى فاطمه­ی من!
خداوند براى تو اسمى از اسامى خود برگرفته است.
خداوند «فاطر» است و نام تو را «فاطمه» گذاشته است.»[9]
نام فاطمه (سلام الله علیها)برگرفته از نام خداوند
«هذه «فاطمه» و أنا فاطر السماوات والأرضين فاطم، أعدائي عن رحمتي يوم فصل قضائي و فاطم أوليائي عمّا يعتريهم و يشينهم فشققت لها إسماً من إسمي»
من فاطر زمين و آسمان هستم (يعنى خالق آسمان و زمين هستم). و در روز قيامت دشمنان خود را از رحمتم محروم مى‏گردانم و اولياى خود را، از هر چه آنها را مى‏آزارد و ناپسند دارند، جدا نموده‏ام، پس نام «فاطمه» (سلام الله علیها) را از نام خود مشتق نمودم».[10]
2- صديقه
صَدَقَ، صَدْقاً، صِدْقاً، مَصْدُوقَهً، تصديقا و تصداقاً: ضّد كذب،
صادقه: مُخلصه،
صديقَه: الخلّ الحبيب،
الصديق: الكثير الصدق، مرد بسيار راست و درست. الكامل في الصدق، الذّي يصدق قوله بالعمل، آنكه گفتار و كردارش مطابقت بر درستى كند. البارّ الدائم التصديق،
به زنى صديقه گويند كه بسيار راستگو باشد. زنى كه هم در عمل، هم در گفتار و هم در اعتقادات و ايمان صادق باشد.  
صديقه(سلام الله علیها) همسر اميرالمؤمنين علیه السلام
عن رسول‏اللَّه (صلی الله علیه وآله و سلم) قال لعلي  علیه السلام:
« اتيت ثلاثاً لم اوتهن أحد و لا انا: اوتيت صهرا مثلي و لم اوت مثلي. اوتيت زوجه «صديقه» مثل إبنتي و لم اوت مثلها زوجه. و اوتيت الحسن والحسين من صلبك و لم اوت من صلبي مثلهما. ولكنكم منّي و أنا منكم»  
پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله و سلم) به اميرالمؤمنين علیه السلام فرمودند: سه چيز به تو عنايت شده كه به هيچكس، حتى خود من هم، چنين عنايتى نشده است. پدر خانمى مثل من دارى، اما من ندارم. زنى «صديقه» چون دخترم (فاطمه زهرا (سلام الله علیها)) دارى، اما من چنين همسرى ندارم. پسرانى چون حسن و حسين 8 دارى كه من پسرانى مثل آنها ندارم، البته همه شما از من هستيد، من هم از شما هستم.[11]
قالت عائشه:
«ما رأيت أحداً قطّ «أصدق» من فاطمه غير أبيها»
عائشه گويد: كسى را راستگوتر از فاطمه (سلام الله علیها)، غير از پدرش نديدم.»[12]
صدّيقه را فقط صدّيق غسل مى‏دهد
عن مفضّل بن عمر قال:
قلت لأبي‏عبداللَّه علیه السلام: « من غسل فاطمه  (سلام الله علیها) ؟ قال: ذاك أميرالمؤمنينعلیه السلام. فكأنّما إستفظعت ذلك من قوله. فقال لي: كأنّك ضقت مما أخبرتك. فقلت: قد كان ذلك. جعلت فداك. فقال: لاتضيقن فإنّها «صديقه» لم يكن يغسلها إلّا صديق. أما علمت أن مريم لم يغسلها إلّا عيسى»
مفضل از امام صادق علیه السلام سؤال مى‏كند: چه كسى حضرت فاطمه  (سلام الله علیها) را غسل داد؟ امام صادق علیه السلام فرمودند: اميرالمؤمنين علیه السلام فاطمه ی زهرا  (سلام الله علیها) را غسل دادند. اين مطلب قدرى براى من سنگين به نظر رسيد. امام علیه السلام فرمودند: مثل اينكه از اين خبر در تعجبى؟! گفتم: فدايت گردم بله همين طور است. فرمود: اين مطلب برايت هيچ سنگين نباشد، زيرا        زهرا  (سلام الله علیها) «صديقه» است و صديقه را فقط صديق غسل مى‏دهد. مگر نمى‏دانى حضرت مريم  (سلام الله علیها) را كه صديقه بود كسى جز حضرت عيسى علیه السلام غسل نداد؟.»[13]
«صديقه» زنى كه شناخته نشد
عن أبي‏عبداللَّه علیه السلام قال:
«  إنّ اللَّه تبارك و تعالى أمهر فاطمه (سلام الله علیها) ربع الدنيا فربعها لها و أمهرها الجنه والنار تدخل أعداء ها النار و تدخل أولياءها الجنه و هي «الصديقه» الكبرى و على معرفتها دارت القرون الاُولى»
امام صادق علیه السلام فرمودند: خداوند يك چهارم دنيا را مهر فاطمه (سلام الله علیها) قرار داده است. بهشت و جهنم را نيز مهريه او قرار داده است، دشمنانش را در جهنم و دوستانش را در بهشت وارد مى‏كند. فاطمه(سلام الله علیها) ،«صديقه كبرى است كه در شناختن او، همه جهانيان در حيرت هستند.»[14]