مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللّهَِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّآءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيْنَهُمْ[1] ؛ محمّد فرستاده خدا است و كسانى كه با او هستند در برابر كفّار سر سخت و شديد و در ميان خود مهربانند .
پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلممىفرمايند :
أَكْثَرُ ما تَلِجُ بِهِ اُمَّتي الجَنَّةَ اَلتَّقوى وحُسْنُ الْخُلْقِ[2] ؛ بيش ترين چيزى كه امت من به سبب آن وارد بهشت مىشوند ، تقوا و حُسن خلق است .
اميرمؤمنان على عليهالسلامچنين مىفرمايند :
عنوانُ صَحيفَةُ المُؤْمِنِ حُسْنُ خُلْقِهِ[3] ؛ سر لوحه نامه عمل انسانِ با ايمان ، حسن خلق او است .
امام باقر عليهالسلام مىفرمايند :
إِنَّ أَكْمَلَ المُؤْمِنينَ إِيماناً أَحْسَنَهُمْ خُلْقَاً[4] ؛ كاملترين مردم از نظر ايمان ، خوش اخلاقترينِ آنهاست .
حسن خلق از مجموعهاى از صفات و برخوردها تشكيل يافته است : نرمش و مدارا ، گشاده رويى ، زبان خوب ، اظهار محبت ، رعايت ادب ، چهره خندان و تحمل و بردبارى در مقابل مزاحمتهاى ديگران . هنگامى كه اين صفات و اعمال با يكديگر آميخته شد ، به آن حسن خلق مىگويند . و در تعريفى سادهتر ، حسن خلق آن است كه انسان با گشاده رويى و چهره شاد و زبان نرم و ملايم با مردم روبرو شود ، و در هر جا و با هر كس با خوشرويى برخورد كند ، لبهايى پر از تبسّم ، و كلماتى پر از محبت و لطف داشته باشد . اين يكى از فضايل اخلاقى است كه در روابط اجتماعى فوق العاده مؤثر است .
صفت خوشرويى از برترين صفات پيغمبران و بهترين اخلاق برگزيدگان است . فلسفه بعثت پيامبر صلىاللهعليهوآلهوسلم به فرموده خودش خوش خويى است : « برانگيخته شدم تا فضيلتهاى اخلاقى را كامل كنم » . پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم نيز در خوش خويى و خوش برخوردى شهره زمان خود بودند . خوشرو به رحمت خدا نزديك است و مردم در برخورد با او احساس راحتى مىكند و خير او به جامعه مىرسد ؛ و مقاصد بندگان خدا به دست او برآورده مىشود ؛ از اين رو خدا هيچ پيغمبرى را برنينگيخت مگر اينكه اين صفت در او به صورت كامل وجود داشته باشد .
گره با هر كسى مفكن بر ابرو
چه بدتر باشد از طبع تُرُش رو ؟
مپندار از لب خندان زيان است
كه خندان روى از اهل جنان است
( ناصر خسرو )
--------------------------------------
[1] . فتح : 29 .
[2] . الكافى : ج2 ، ص100 .
[3] . بحار الانوار : ج68 ، ص392 .
[4] . الكافى : ج2 ، ص99 .
خوشرويى
- بازدید: 1779