کتابخانه مجازی فاطمیّه، با هدف دسترسی آسان و فراگیر پژوهشگران حوزهی دین و تاریخ اسلام به مجموعه کتابهای منتشر شده از سوی «مرکز پاسخگویی به شبهات فاطمیّه»، راهاندازی شده است.
متن کامل این کتابها (21 عنوان پژوهش علمی که با اسلوب ارائه پاسخهای حَـلّی و منسجم به رشته تحریر درآمدهاند)، در کنار سایر بخشهای تخصّصی این سایت که عبارتند از:
«کتابهای مرجع»،
«مقالات پژوهشی»،
«مقالات پاسخ به سؤالات»،
«در محضر استاد دکتر حسین قزوینی»،
از طریق مراجعه به آدرس www.Fatimalib.com در دسترس علاقمندان به مطالعهی تحقیقات کارشناسانه در زمینه پاسخگویی به شبهات مرتبط با شهادت حضرت زهراعلیهاالسّلام، قرار دارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- نام کتاب: هجوم اوّل به روایت یعقوبی
در بررسی منابع مربوط به رویدادهای پس از سقیفه بنیساعده، با حوادث ناگوار زیادی مواجه میشویم که از مهمترین این حوادث، حادثه هجوم به خانه حضرت زهراعلیهاالسّلام میباشد. آنچه پس از بررسی و دستهبندی دقیق نقلهای مربوط به این واقعه به دست میآید، تحقّق قطعی این هجوم، آن هم حدّاقل در 2 نوبت میباشد.
یکی از منابع مهمّ تاریخی که به بیان این حادثه تلخ پرداخته است، «تاریخ یعقوبی» است. کتاب پیش روی، پس از معرّفی یعقوبی ـ تاریخنگار بزرگ جهان اسلام ـ و بحث پیرامون شیوه نگارش وی و عوامل مؤثّر بر نگارش او، به نقل حادثه هجوم از این منبع تاریخی میپردازد.
نویسنده کتاب پیش روی، میکوشد تا با ارائه یک تعریف جامع از هجوم و تفکیک دفعات آن از یکدیگر و نیز با بیان شاخصههای اختصاصی هر هجوم، نشان دهد:
یعقوبی، به دلایلی، تنها به نقل هجوم اوّل بسنده کرده و از هجوم اصلی سخنی به میان نیاورده است.
نویسنده در ادامه با دستهبندی نقلهای حاکی از هجوم در منابع شیعه و سنّی، نشان میدهد که منابع سنّی با نگاهی تاریخنگارانه، بیشتر به نقل حوادث هجوم اوّل پرداختهاند؛ در حالی که اکثر منابع شیعی، با نگاهی حدیثی و کلامی، بیشتر به ثبت حوادث هجوم اصلی اقدام نمودهاند.
در نهایت، نویسنده با رجوع به کتاب «دراسةٌ و تحلیل حول الهجوم علی بیت فاطمهعلیهاالسّلام» نقلهای مطرح شده در کتب اهل سنّت پیرامون هجوم اوّل و هجوم اصلی را به دقت موضوعبندی مینماید.
Fatimalib.com
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- نام کتاب: هجوم اوّل به روایت ابن ابیشیبه
بیتردید، یکی از نقاط حائز اهمّیّت در روند تحوّلات سیاسی روزهای آغازین خلافت ابوبکر، ماجرای تحصّن در خانه حضرت فاطمهعلیهاالسّلام میباشد. موضوعی که در کتابهای سیره، تاریخ، صحاح، مسانید، کلام و ... به حدّ تواتر، روایت شده است؛ ولی چون نویسندگان کتب مزبور، خوش نداشتند از همه اتّفاقاتی که بین متحصّنان و حزب پیروز رخ داده، پرده بردارند، به جز آن مقدار که ناخودآگاه از قلمشان تراوش کرده است، چیزی به دست ندادهاند.
در این میان، یکی از قابل توجّهترین حوادث این ماجرا، عکسالعمل و واکنش نظام حاکم، به شکلگیری این اعتراض سیاسی از سوی مخالفین بیعت با ابوبکر میباشد. واکنشی که در اکثر نقلهای حاکی از تحصّن، بدان اشاره شده و به هجومی اوّلیّه به خانه حضرت فاطمهعلیهاالسّلام برای شکستن این تحصّن، منجر شده است.
یکی از منابع کهن حدیثی اهل سنّت که به ثبت این ماجرا پرداخته است، کتاب المصنَّف نوشته عبدالله بن محمد بن ابراهیم بن ابیشیبه ، مشهور به ابوبکر بن ابیشیبه ـ از حدیثنگاران اهل سنّت در قرن سوم ـ میباشد.
نویسنده کتاب پیش روی، تحقیقات خود را بر نقل ابن ابیشیبه متمرکز کرده است. وی ابتدا به معرّفی ابن ابیشیبه و تنها کتاب باقیمانده از او ـ که ماجرای هجوم نیز در آن ثبت شده است ـ، پرداخته؛ سپس، جزئیّات ماجرا را از آن نقل کرده و در نهایت، به تحلیل این نقل دست یازیده است.
نویسنده در ابتدای تحلیل خود، روش علمی بازخوانی حوادث تاریخی صدر اسلام را تبیین کرده و خود با به کارگیری همین روش، به ترسیم فضای حاکم بر ماجرای هجوم اوّل پرداخته است.
وی در ادامه تحلیل، به توضیح عبارات کلیدی درج شده در نقل ابن ابیشیبه پرداخته و با جمعآوری قرائن متعدّد و بررسی آنها، در نهایت نتیجه گرفته است که:
حضرت زهراعلیهاالسّلام از مخالفت سیاسی تحصّنکنندگان با نظام حاکم در پایان سومین روز تحصّن، ابراز رضایت نموده و متحصّنین، بنا به فرمایش ایشان و به جهت حفاظت از جان امیرالمومنینعلیهالسّلام، از ادامه تحصّن دست برداشتهاند.
بخش پایانی این کتاب حاوی مطالبی در جهت معرّفی ابن قتیبه دینوری و ابن ابیالحدید معتزلی از دیگر ناقلان حوادث هجوم اوّل میباشد.
Fatimalib.com
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- نام کتاب: به رنگ خون (سیری در نصوص شهادت حضرت زهراعلیهاالسّلام)
بهترین راه برای آگاهی از واقعیّات تاریخی، مراجعه به کتبی است که به ثبت روایات و نصوص تاریخی پرداختهاند. این کلید طلایی، همواره سرلوحه کار محقّقان قرار داشته است.
در این میان، هستند کسانی که با کنار گذاشتن راه و رسم صحیح پژوهش، به کتمان واقعیّات و القای شبهه میپردازند.
اخیراً عدّهای با استناد به اینکه در بعضی از کتب علمای شیعه از شهادت حضرت زهراعلیهاالسّلام به وفات تعبیر شده است و با اشاره به اندوه بسیار زیاد حضرت زهراعلیهاالسّلام در غم فقدان رسول خداصلّیاللهعلیهوآله و بیان این مطلب نادرست که حضرت زهراعلیهاالسّلام جسمی ضعیف داشتند، مخاطب خود را ناخودآگاه به سوی انکار شهادت ایشان سوق میدهند.
در کتاب پیش روی، نویسنده در مقام پاسخ به این شبهه برآمده است. وی ابتدا به بررسی و تبیین دقیق شبهه و کالبدشکافی آن میپردازد. سپس در مقام پاسخگویی، با دستهبندی نصوص پیرامون رحلت حضرت زهراعلیهاالسّلام، عوامل مؤثّر بر رنجوری ایشان را یک به یک برمیشمرد. آنگاه برای واژه شهادت تعریفی مشترک بین شیعه و سنّی ارائه میدهد و پس از ارائه این تعریف و با در نظر گرفتن تمامی عوامل، شهادت حضرت زهراعلیهاالسّلام را به اثبات میرساند.
وی پس از اثبات شهادت، به سراغ کاربرد لفظ وفات میرود و پس از بررسی این واژه، معنای صحیح آن را با استناد به منابع شیعه و سنّی، بیان میکند.
در نهایت هم تمام کتبی که به زعم شبههافکنان بیانکننده وفات آن بانو میباشند را مورد بررسی کارشناسانه قرار داده و ثابت میکند که نویسندگان آنها، همگی به مظلومیّت و شهادت حضرت صدّیقهعلیهاالسّلام معتقد بودهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نام کتاب: خزان یاس (چرا شیعه میگوید: شهادت حضرت زهراعلیهاالسّلام)
از جمله شبهاتی که پیرامون زندگانی حضرت زهراعلیهاالسّلام مطرح شده است، مخالفت با به کار بردن اصطلاح شهادت در مورد رحلت ایشان است. در این مورد مخالفان قصد القای این مطلب را دارند که:
«چون وی را مقتول میدانیم، پس شهید هم شده است»، استنتاجی غلط بوده و اساساً به کارگیری واژه شهادت برای اشاره به وفات ایشان، اشتباه است!!
نویسنده با در نظر گرفتن این مطلب، کتاب خود را با طرح یک پرسش آغاز میکند:
چرا شیعه میگوید شهادت؟
وی در ادامه به تبیین 4 واقعه تاریخی میپردازد که بخشی از مسلّمترین باورهای تاریخی شیعیان در ارتباط با مصائب حضرت زهراعلیهاالسّلام محسوب میگردند. و سپس با ارائه اسناد معتبر تاریخی نشان میدهد:
الف) حضرت زهراعلیهاالسّلام توسّط عوامل دستگاه حاکم مجروح شدهاند.
ب) جراحات ایشان شدید بوده است.
ج) این جراحات به درگذشت ایشان منجر شده است.
د) جراحات ایشان در راه دفاع از حضرت علیعلیهالسّلام رخ داده است.
سپس نتیجه میگیرد که در فرهنگ شیعه، همگان از این نوع درگذشت، به شهادت تعبیر میکنند.
در نهایت، نویسنده با ذکر مثالی از سرگذشت نسائی که بزرگان اهل سنّت درباره مرگ وی در شهر مکّه گفتهاند: «توفّی بها مقتولاً شهیداً»، دیدگاه شیعیان در این زمینه را برگرفته از فرهنگ عمومی مسلمانان قلمداد مینماید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- نام کتاب: مصائب فاطمی به روایت شیعه، پیش از دولت صفوی
در چند سال اخیر، از طرف علمای اهل سنّت و بعضی روشنفکران، شبهاتی پیرامون مصائب حضرت زهراعلیهاالسّلام با این مضمون مطرح شده است که:
برای اوّلین بار، در زمان صفویه بود که داستان شهادت ایشان مطرح شد و تاریخ، درباره برخورد فیزیکی عاملان خلافت ساکت است!!؟
با در نظر گرفتن این نکته که ظهور دولت صفوی در سال 907 هجری بوده است، کتاب پیش روی، قصد دارد به این سؤال پاسخ گوید که:
آیا بزرگان تشیّع تا پیش از طلوع دولت صفوی، از جریان شهادت حضرت فاطمهعلیهاالسّلام آگاه بودند؟ و آیا در طول تاریخ تشیّع، تا قبل از ظهور صفویان، نصوصی پیرامون شهادت حضرتِ زهراعلیهاالسّلام به ثبت رسیده است؟
این کتاب نشان میدهد که نصوص فراوانی وجود دارد که نه تنها به ایراد ضرب و جرح به آن بانو تصریح دارند، بلکه نشاندهنده یورش با تازیانه، سقط حضرت محسنعلیهالسّلام، شکسته شدن پهلوی آن بانو و نیز اصابت درب به ایشان است.
بعضی از نصوص آورده شده در این کتاب، مربوط به بیش از 500 سال قبل از روی کار آمدن حکومت صفوی در ایران میباشد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شیعه آنلاین:
حجةالإسلام «علی لباف» مدیر سایت کاتبان فاطمیه درسده سوم و چهارم هجری به خبرنگار شیعه آنلاین در مورد اهداف راهاندازی این پایگاه اینترنتی گفت: در این سایت برآنیم تا یکْپارچگی، هماهنگی و ثُبات فرهنگی جامعه شیعیان شامل: امامیّه [از قم تا بغداد]، زیدیّه، اسماعیلیّه، غُلات، در قرن سوم و چهارم هجری را در زمینه شناخت و باورداشتِ مصائب حضرت زهرا (س)، ترسیم نماییم؛ تا از این رهگذر نشان دهیم که مصائب حضرت زهرا (س)، یکی از شناختها و باورهای فراگیر، قطعی، تردیدناپذیر و مشترک (شاخصهای فرهنگی) نزدِ همه اقشار و طبقاتِ مذهبی، سیاسی و اجتماعی شیعیان ـ با گرایشهای فکری و مناطق زیستی گوناگون ـ ، در قرونِ نخستین هجری بوده است.
«علی لباف» در ادامه افزود: بدیهی است اگر چنین شناخت و باورداشتی، از پشتوانه نقلهای متواتر، موثّق و معتبر (میراثِ حدیثی قرن اوّل و دوم هجری) برخوردار نبود، هرگز به چنین ظهور و بروز گسترده، یکْدست، همگرا و فراگیری در میانِ همه لایههای فرهنگی جامعه شیعیان، دست نمییافت و چنین وجه اشتراک استوار و پابرجایی را میان آنها، به ارمغان نمیآوَرد.
مدیر سایت «کاتبان فاطمیه در سده سوم و چهارم هجری» همچنین گفت: در این سایت نشانههایی وجود دارد که از این وحدتِ نظر و اندیشه، حکایت دارد و شناختِ کامل شیعه از مصائب حضرت زهرا (س) را در سَده سوم و چهارم هجری قمری، به اثبات میرساند. به عبارت دیگر، این نشانهها همگی حاکی از آناند که شناختِ شیعیان از مصائب حضرت زهرا (س) دچار فرآیندِ تکاملی نگردیده استwww.fatima-kateban.com