165   «أَوَ لَمّا أَصابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْها قُلْتُمْ أَنّى هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ إِنَّ اللّه‏َ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ»
ترجمه:
165. آيا چون كه اصابت كرد به شما از مشركين مصيبتى و حال آنكه از شما به آن‏ها اصابت كرد دو برابر آن، گفتيد چرا بايد چنين باشد؟ بگو به آن‏ها كه اين اصابت از طرف خود شماست و محققا خداوند بر هر چيزى قادر و تواناست.
[تقابل غزوه احد و بدر و سرّ تقابل]
«أَوَ لَمّا أَصابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ»، قضيه شخصيه است كه واقع شده، خداوند خبر مى‏دهد و به قرينه آيات قبل و به مقتضىِ حديثى كه در مجمع نسبت به حضرت باقر  عليه‏السلام مى‏دهد و در برهان از حضرت صادق  عليه‏السلام روايت مى‏كند، مصيبت اُحد است كه از مسلمين هفتاد نفر كشته شده بودند[1].
«قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْها»، مراد بدر است كه مسلمين از كفار هفتاد نفر را كشتند و هفتاد اسير كردند كه دو برابر مى‏شود نسبت به احد.
«قُلْتُمْ أَنّى هذا»؛ مع ذلك گفتيد چرا اين مصيبت بر ما وارد شد؛ زيرا كه ما مسلمين بوديم و بر حق بوديم و پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ميان ما بود و خداوند وعده نصرت به ما داده بود، بايد همه جا فاتح باشيم.
«قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ»؛ بگو به آن‏ها كه چنين است، لكن اصابه اين مصيبت از تقصير خود شماهاست كه به طمع غنايم گردنه را رها كرديد و راه را براى كفار باز نموديد و از اطراف پيغمبر فرار كرديد كه هم معصيت خدا نموديد، هم مخالفت دستور و فرمان پيغمبر كرديد كه اگر معصيت و مخالفت نكرده بوديد، در احد هم فاتح شده بوديد، چنانچه در ابتداى جنگ چنين شد.
«إِنَّ اللّه‏َ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ»؛ لكن بدانيد و مطمئن باشيد كه خدا بر هر چيزى قدرت دارد و بالاخره غلبه و فتح و ظفر نصيب شما خواهد شد و وعده الهى خلف نمى‏شود، خود را نگاه داريد كه ديگر معصيت و مخالفت نكنيد. و به تنقيحِ مناطِ قطعى و نصوص آيات شريفه و تواتر اجمالى اخبار معلوم مى‏شود كه اگر مؤنين معصيت و مخالفت اوامر نكنند و تقوا و عمل صالح داشته باشند، گرفتار هيچ گونه بليه و مصائب نخواهند شد و هميشه در نعم الهى زيست خواهند كرد، مگر مواردى كه به نظر آن‏ها بلاست و در باطن نعمت است؛ يا براى امتحان يا ارتفاع درجه يا حِكَم و مصالح ديگرى كه داشته باشد.
---------------------------------------------------------
[1] .  ر . ك : مجمع البيان: ج2، ص876 و تفسير البرهان: ج2، ص129، ح6.

نوشتن دیدگاه