بخش دوم: فاطمه سلام الله عليها از ديدگاه روايات ((10))
((اشتركها مع ابيها و بعلها و بنيها فى البشارة لشيعتها))
چنانكه رسول اكرم (ص) به شيعيان اميرالمؤ منين و فرزندان (معصومش) بشارت بهشت را داده است و در منقبت و عظمت مقام آنان مطالبى بيان داشته اند، نسبت به شيعيان زهرا عليهاسلام نيز عينا با ذكر مناقب مژده بهشت داده اند.
شيعه يعنى تابع و پيرو، و اقتدا كننده، شيعه على (ع) كسى است كه از على عليه السلام هدايت مى يابد و همراه او و متمسك و دست به دامان اوست.
شيعه فاطمه عيلهاسلام در اخبار عينا در رديف شيعيان على (ع) است. گاه پيامبر اكرم (ص) در مدح شيعيان اميرالمؤ منين (ع) سخن مى گويد، و گاه در منقبت شيعيان فاطمه سلام الله عليها، و همين روش رسول خدا(ص) نشانگر اين است كه حضرت زهرا سلام الله عليها خود استقلال دارد و داراى كرامات و مقام والا و صاحب ولايت كبرى مى باشد.
اينك حديثى از پيامبر اكرم (ص) درشان آن حضرت:
((عن جابر بن عبدالله مرفوعا، اذا كان يوم القياة تقبل ابنتى فاطمة ناقة من نوق الجنة، خطامها من لولو رطب، قوائمها من الزمرد الاخضر، ذنبها من المسك الاذفر، عيناها ياقوتنان حمراوان، عليها قبة من نور، يرى ظاهرها من باطنها، و باطنها من ظاهرها، داخلها عفو الله، خارجها رحمة الله، على راسها تاج من نور للتاج سبعون ركنا، كل ركن مرصع بالدر و الياقوت يضيى كما يضيى الكوكب الدرى فى افق السماء على يمينها سبعون الف ملك، و عن شمالها سبعون الف ملك و جبرئل آخذ بخطام الناقة، ينارى با على صوته: غضوا ابصاركم حتى تجوز فاطمه بنت محمد(ص)، فلا يبقى يومئذ نبى و لا رسول ولا صديق ولا شهيد الا غضوا ابصارهم حتى تجوز فاطمة فتسير حتى تحاذى عرش ربها جل جلاله فاذا، النداء من قبل الله جل جلاله، يا حبيبتى و ابنة حبيبى، سلينى تعطى، واشفعى، فتقول: الهى و سيدى ذريتى و شيعتى، و شيعة ذريتى و محيى، و محب ذريتى فاذا، النداء من قبل الله جل جلاله: اين ذرية فاطمة و شيعتها و محبوها و محبو ذريتها فيقبلون و قد احاط بهم ملائكة الرحمة، فتقدمهم فاطمة، حتى تدخلهم الجنة)) جابر بن عبدالله از رسول خدا(ص) روايت مى كند كه فرمود:
((هنگامى كه روز قيامت فرا رسد، دخترم فاطمه سوار بر اشترى از اشتران بهشتى وارد عرصه محشر مى شود، كه مهار آن ناقه از مرواريد درخشان، و چهار پاى آن از زمرد سبز، دنباله اش از مشك بهشتى، چشمانش از ياقوت سرخ، و بر فراز آن، قبه اى (خيمه اى) از نور، كه بيرون آن از درونش و درون آن از بيرونش نمايان است، فضاى داخل آن قبه انوار عفو الهى و خارج آن خيمه، پرتو رحمت خدايى است، و بر فرازش تاجى از نور كه داراى هفتاد پايه است از در و ياقوت كه همانند ستارگان درخشان در افق آسمان نور افشانند.
از جانب راست آن مركب هفتاد هزار ملك، و از طرف چپ آن هفتاد هزار فرشته، در حالى كه جبرئيل مهار ناقه را گرفته است، با صداى بلند ندا مى كند: نگاه خود فرانسوى خويش گيريد، و نظرها به پايين افكنيد، اين فاطمه دختر محمد است كه عبور مى كند.
در آن هنگام، حتى پيامبران و انبيا و صديقين و شهدا همگى از ادب ديده فرو مى گيرند، تا اينكه فاطمه (ع) عبور مى كند و در مقابل عرش پروردگارش قرار مى گيرد، آنگاه از جانب خدا جل جلاله ندا مى شود:
از محبوبه من، واى دختر حبيب من، بخواه از من، آنچه مى خواهى، تا عطابت كنم و شفاعت كن، هر كه را مايلى تا قبول فرمايم.
در جواب عرضه مى دارد: اى خداى من، و اى مولاى من، (در باب) ذريه مرا، شيعيان مرا، پيروان ذريه، دوستان مرا، و دوستداران ذريه مرا، بار ديگر از جانب حق خطاب مى رسد:
كجا هستند ذريه فاطمه و پيوران او، كجايند دوستدارانش، و دوستداران ذريه او؟ در آن هنگام جماعتى به پيش مى آيند، و فرشتگان رحمت آنان را از هر سوى در ميان مى گيرند،: و فاطمه عليهم سلام در حالى كه پيشگام آنهاست همگى را همراه خود به بهشت وارد فرمايد.
حضرت صديقه سلام الله عليها در روز قيامت سوار بر مركبهاى متفاوت به تناسب مواقف متعدد است، و اينكه در احاديث وارده، مركبهاى آن حضرت، متفاوت ذكر شده است، و به نظر بعضى ها نوع مركب مورد اختلاف بوده است صحيح نيست، زيرا هر مركبى كه بيان شده است، با مشخصات معين در موقف معين بوده، و همه اش درست جاى اختلاف نيست، و علت اختلاف در مشخصات مركب، از اين جهت اين كه هنگامى كه فاطمه عليهم سلام به سوى عرش الهى سير مى كند مركب خاصى دارد، وقتيكه از مقابل عرش به جانب بهشت روان است يك مركب مخصوص ديگر، و همچنين هنگام ورود به بهشت و جولان و طيران در فضاى خدا رحمت الهى (همانند جعفر طيار) داراى مركبهاى خاص و گوناگون مى باشد. در روايتى كه ذكر شد، و مشخصات يكى از مركبهاى آن حضرت بيان گرديد و گفته شد كه جبرئيل مهار ناقه بهشتى زهرا سلام الله عليها را در روز محشر مى گيرد مى توان گفت كه جبرئيل، نماينده خاص خداى لامكان، در هر مكان و موقفى است و در برخى از آيات و روايات كه جمله (خدا آمد) بكار رفته است، دانشمندان همه را حمل بر آمدن جبرئيل نماينده حق تبارك و تعالى نموده اند، لذا هنگام ورود فاطمه عليهم سلام به عرصه محشر، آن يكتا كنيز برگزيده خدا و بانوى و بانوان عالم از اولين و آخرين، همين شايسته اوست كه مهار مركبش را جبريل امين بگيرد و با افتخار ندا كند:
((غضوا ابصاركم حتى تجوز فاطمة بنت محمد)) در يك روايت ديگر از رسول اكرم (ص) چنين نقل شده است كه فرمود:
((ينادى مناد من بطنا العرش: يا اهل القيامة غضوا ابصاركم، هذه فاطمة بنت محمد، تمر على الصراط، تمر فاطمه عليه و تمر شيعتها على الصراط كالبرق الخاطف)) روز قيامت منادى از عرش الهى ندا مى كند:
اى اهل محشر چشمان خود فرو گيريد، اين فاطمه دختر محمد(ص) است كه از صراط عبور مى كند، آنگاه فاطمه عليهاسلام با شيعيانش به سرعت برق از صراط مى گذرند.
در حديث ديگر از حضرت رسول اكرم (ص) منقول است كه فرمود:
((ثم يقول جبرئيل يا فاطمة سلى حاجتك. فتقولين با رب شيعتى. فيقول الله عزوجل قد غفرت لهم. فتقولين يا برب شيعة ولدى. فيقول الله قد غفرت لهم. فتقولين يا رب شيعة شيعتى. فيقول الله تبارك و تعالى انطلقى فمن اعتصم بك فهو معك فى الجنة، فعند ذلك يود الخلائق انهم كانوا فاطميين))
فتسرين، و معك يا زهرا شيعتك و شيعة ولدك و شيعة اميرالمؤ منين آمن روعاتهم)) ((پس آنگه جبرئيل عرض مى كند: يا فاطمه هر چه مى خواهى از خداى خويش طلب كن.
فاطمه (ع) عرض مى كند: خدايا، شيعيان مرا درياب.
خطاب مى رسد: همه شيعيان تو را آمرزيدم.
عرضه مى دارد: پروردگارا شيعه فرزندانم را نيز نجات بده.
ندا مى آيد: همه آنان را بخشيدم، يا فاطمه اينك در ميان اهل محشر برو و هر كسى كه به تو پناهنده شود، همراه تو به بهشت وارد خواهد شد.
پيامبر اكرم (ص) سپس به سخن چنين ادامه داد:
در آن هنگام همه مردم آرزو مى كنند كه اى كاش ما نيز فاطمى بوديم.
يا فاطمه (ع) در چنين روزى است كه شيعيان تو، پيروان اولاد تو، و شيعيان اميرالمؤ منين (ع)، در پى تو، به سلامت وارد بهشت مى شوند.))
جناب ((جابر)) در يك حديث مفصل از حضرت ((باقر)) سلام الله عليه نقل مى كند كه فرمود:
((والله يا جبر انها ذاللك اليوم لتقط شيعتها و محبيها كما يلتقط الطير الحب الجبد من الحب الردى فاذا سار شيعتها معها عند باب الجنة، يلقى الله فى قلوبهم ان التفتوا فاذا التفتوا، فيقول الله تبارك و تعالى:
يا احبائى ما التفاتكم؟ فقد شفت فيكم فاطمة بنت حبيبى فيقولون يا رب احبينا ان يعرف قدرنا فى مثل هذا اليوم فيقول الله تبارك و تعالى: يا احبائى ارجعوا، و ارجعوا و انظروا من احبكم لحب فاطمة، انظروا من اطعمكم لحب فاطمة، انظروا من احسنكم لحب فاطمه، انظروا من سقاكم لحب فاطمه شرية، انظروا، من رد عنكم غيبه فى حب فاطمه، خذوا بيده و ادخلوه الجنة.
قال ابو جعفر: والله لا يبقى فى الناس الا شاك او كافر او منافق)) ((به خدا قسم يا جابر، اين است همان روزى كه مادرم زهرا(ع) شيعيان خود را از ميان اهل محشر جدا مى كند چنان مرغى كه دانه هاى خوب را از بد جدا مى سازد و چون همراه فاطمه (ع) شيعيانش به در بهشت مى رسند، خدا در قلب آنان چنين القاء مى فرمايد كه به پشت سر خويش نگاه كنيد، آنگاه به عقب سر خود نظر افكنند، از جانب خداى تعالى خطاب مى شود: سبب چيست كه شما به پشت سرتان نگاه مى كنيد؟ من كه شفاعت فاطمه دخترم حبيبم محمد(ص) را درباره شما پذيرفتم.
عرض مى كنند: پروردگارا دوست مى داريم قدر و منزلت ما شيعيان فاطمه در چنين روزى شناخته شود، پس از جانب خداى تعالى خطاب مى شود: اى دوستان من، برگرديد، برگرديد (به صحنه محشر)، نظر افكنيد، (در ميان آن جماعت) هر كس را كه براى دوستى فاطمه (ع) شما را دوست داشته است، هر كس را كه به خاطر زهرا(ع) به شما دوستداران فاطمه اطعام كرده، نيكى نموده، و با جرعه آبى سيرابتان كرده و يا از غيبت شما روى گردان شده است، دست او را بگيريد و به بهشت واردش كنيد سپس حضرت ابوجعفر(ع) اضافه فرمود: به خدا سوگند از بركت محبت جده ام زهرا(ع) كسى بر جاى نمى ماند، جز آنكسى كه نسبت به مقام والاى آل محمد(ص) ترديد داشته، و يا كافر و يا منافق باشد.
در تفسير فرات ابن ابراهيم روايتى از حضرت رسول اكرم (ص) منقول است كه آن حضرت فرمود:
((تدخل فاطمة ابنتى الجنة و ذريتها و شيعتها، و ذلك قوله تعالى: (لا يحزنهم الفزع الاكبر) و هم فى ما اشتهت انفسهم خالدون)، هى والله فاطمة و ذريتها و شيعتها)) ((دخترم فاطمه با ذريه و شيعيانش وارد بهشت مى شوند، و در اين مورد است كه خداى تعالى مى فرمايد: هرگز فزع اكبر (هول و هراس بزرگ روز قيامت) آنها را غمگين نمى سازد))
آرى، فاطمه و ذريه و شيعيان او در پناه رحمت خدا، از وحشت روز محشر در امن و امان هستند و از اينجا معلوم مى شود كه حضرت زهرا(ع) داراى شيعه مخصوص به خود و صاحب استقلال شخصيت مى باشد.
((عاصمى)) در كتاب ((زين الفتى)) در بخش ((الشراط الساعة)) چنين روايت مى كند كه پيامبر اكرم (ص) فرمود:
((يا سلمان و الذى بعثنى بالنبوة لاخدن يوم القيامة بحجزة جبرئيل، و على اخذ بحجزتى و فاطمة اخذه بحجزة على، والحسن اخذ بحجزة فاطمة، والحسين اخذ بحجزة الحسن و شيعتهم اخذه بحجزتهم يا سلمان اين ترى الله ذاهبا برسول الله، يا سلمان اين ترى رسول الله ذاهبا باخيه يا سلمان، اين ترى اخا رسول الله ذاهبا بزوجته، اين ترى فاطمة ذاهبة بولدها، اين ترى ولد رسول الله ذاهبين بشيعتهم؟ الى الجنة ورب الكعبه يا سلمان الى الجنة و رب الكعبة يا سلمان، الى الجنة و رب الكعبه يا سلمان عهد عهد به جبرئيل من عند رب العالمين)) ((اى صفوان)) قسم به وجود مقدسى كه مرا به پيامبرى مبعوث فرموده است، در روز قيامت من دامان جبرئيل (نماينده خداى عزوجل) را مى گيرم، و على دامان مرا، و فاطمه دامان على را، و حسن دامان فاطمه را، و حسين دامان حسن را، و شيعيانشان دست به دامان آنها هستند، يا سلمان، آيا گمان مى كنى، خداى تعالى پيامبرش را (پناهنده خود را) كجا مى برد؟ و پيامبر برادرش على را، و على همسرش زهرا را، و فاطمه دو فرزندش را، و آنها شيعيانشان را كجا خواهند برد؟ سپس پيامبر اكرم (ص) سه بار تكرار فرمودند: قسم به خداى كعبه به سوى بهشت مى برند، و اين پيمانى است كه جبرئيل از جانب پروردگار جهانيان وعده داده است.
اعتراف و ايقان بر ولايت حضرت صديقه سلام الله عليها، و اظهار تشيع و دوستى نسبت به او، در زيارت مخصوص آن حضرت نيز با اين جملات بيان شده است: (( خدايا، شاهد باش، كه من از شيعيان زهرا، و از دوستان اويم، و معتقد به ولايت آن حضرت هستم)).
با توجه به اينكه حضرت فاطمه سلام الله عليها در والاترين مناقب و برترين مقامات با پدر و همسر و فرزندانش مشترك است و با در نظر گرفتن مطالبى كه نسبت به مراتب عالى آن حضرت در روز قيامت بيان شد، و بشارتهائى كه درباره شيعيانش از پيامبر اكرم (ص) نقل شده است، هرگز معقول نيست كه صاحب اين مقامات عاليه، ولية الله نباشد.
مطالبى را كه بيان شد، از اخبارى كه در علت نامگذارى حضرت صديقه سلام الله عليها به اسامى ((فاطمه)) و ((بتول)) وارد شده است، مى توان استفاده كرد.
((قال رسول الله صل الله عليه واله لفاطمة، يا فاطمه تدرين لم سميت فاطمة؟
قال على عليه السلام، يا رسول الله لم سميت فاطمة؟ قال: ان الله عزوجل قد فطمها و ذريتها عن النار يوم القيامة)) ((پيامبر اكرم (ص) به فاطمه (ع) فرمود: آيا مى دانى چرا اسم ترا فاطمه نهاده اند؟
على عليه السلام عرض كرد: يا رسول الله خودتان بفرمائيد سبب اين تسميه چيست. پيامبر اكرم (ص) فرمود: سبب اين است كه خداى تعالى فاطمه و شيعيان او را از آتش روز قيامت منقطع و دور نگهداشته است.))
((فاطمه)) اسمى است كه از اسماء حق تبارك و تعالى مشتق گرديده، و بر عرش و جنت چنين نوشته شده است: انا الفاطر و هذه فاطمه
روايت مذكور را ((محب الدين طبرى)) در ((ذخائر العقبى)) از ((ابن عسا كر)) نقل كرده است و اضافه مى كند كه اين حديث را امام على بن موسى الرضا(ع) نيز در ((مسند)) خود ذكر كرده است.
حضرت رضا(ع) در كتاب مسندش چنين مى فرمايد:
((ان رسول الله قال: ان الله عزوجل فطم ابنتتى فاطمه و ولدهاومن احبهم من النار فلذلك سميت فاطمه)) ((پيامبر اكرم (ص) فرمود: بدرستيكه خداى تبارك و تعالى دخترم فاطمه و فرزندانش را دو هر كسى را كه آنان را دوست بدارد از آتش منقطع و دور گردانيده است واز اين جهت است كه او را ((فاطمه)) ناميده اند))
علاوه بر دانشمندانى كه نامشان برده شد، جمعى ديگر از علماء نيز اين روايت را در كتابهاى خود آورده اند، از جمله ((عبيدى مالكى)) در ((عمدة التحقيق)) اين مطلب را ذكر كرده است. ((عسقلانى)) كه يكى از دانشمندان بزرگ عامه است در ((مواهب اللدنيه)) بعد از نقل حديث مذكور اضافه مى نمايد:
((نسائى)) كه از ائمه صحاح ششگانه است از پيامبر اكرم (ص) چنين روايت مى كند:
((ان الله تبارك و تعالى فطم فاطمة و محبيها عن النار، و سميت بتولا لا نقطاعها عن نساء زمانها فضلا و دينا و حسبا، و قيل لا نقطاعها عن الدنيا الى الله تبارك و تعالى)) ((بدرستيكه خداى تبارك و تعالى فاطمه و دوستانش را از آتش منقطع و دور گردانيده است، و او را بتول ناميده اند، زيرا از نظر ايمان به دين خود و فضيلت و اصالت از تمام زنهاى عصر خويش جدا و ممتاز بوده، و دل از دنيا گسسته و به خداى خويش پيوسته است،))
هر يك از نامهاى حضرت فاطمه سلام الله عليها رمزى و سرى دارد كه در اخبار وارد است، چرا فاطمه اش ناميده اند؟ چرا او را بتول گفته اند؟ و چرا اسمش را عذرا نهاده اند؟ چنان كه گفته شد ((فاطمه)) و ((بتول)) در حقيقت هر دو يك معنى دارند كه به فرمايش پيامبر اكرم (ص) حاكى از اين است كه حضرت فاطمه و فرزندانش و شيعيان او در روز قيامت از آتش منقطع و دورند.
خدا ما را نيز از شيعيان فاطمه سلام الله عليها قرار بدهد، انشاءالله.
---------------------------------
گفتار علامه امينى
به كوشش: حبيب چايچيان

نوشتن دیدگاه