بسم‏الله‏الرحمن‏الرحيم
الحمد للّه‏ رب العالمين
و الصلاة والسلام على محمد و آله الطاهرين
و اللعن على أعدائهم أجمعين إلى يوم الدين
[معرفى سوره [1]]
[اخبار در فضيلت سوره]
اما كلام در فضيلت آن: اخبار بسيارى از طُرُق عامّه و خاصّه داريم، از جمله آن‏ها خبرى است كه صدوق مسنداً از حضرت صادق عليه‏السلام روايت كرده [كه] فرموده:
«لاَ تَدَعُوا قِراءَةَ سُورةِ طه فَإنَّ اللّه‏َ يُحبُّها وَ يُحبُّ مَنْ قَرَأَها، وَ مَنْ أدمَنَ قِرَاءَتَها أعْطاهُ اللّه‏ُ يَومَ القيامةِ كِتابَهُ بِيَمينِهِ وَ لَمْ يحاسِبْهُ بِمَا عَمِلَ فِي الإسلامِ، وَ اُعْطِيَ فِي الآخرةِ مِنَ الأجرِ حَتَّى يَرْضَى»[2].
و در برهان از آن حضرت روايت كرده كه فرموده:
«مَنْ كَتَبَها وَجَعَلَها فِي خِرقةِ حَريرٍ خَضْراءَ و راحَ إلَى قَومٍ يُريدُ التَّزويجَ مِنْهُمْ تَمَّ لَهُ ذَلك وَ وَقَعَ، وَ إنْ قَصَدَ فِي إصلاحِ قَومٍ تَمَّ لَهُ ذَلك وَ لَمْ يُخالِفْهُ أَحَدٌ مِنْهُمْ، وَ إنْ مَشَى بَيْنَ عَسْكَرينَ اِفْتَرَقا وَ لَمْ يُقاتِلْ بَعْضَهُمْ بَعْضاً، وَ إذا شَرِبَ مَاءَها الْمَظلومُ مِنَ الْسُّلطانِ وَ دَخَلَ عَلَى مَنْ ظَلَمُه ـ مِنْ أيِّ السَّلاطينَ ـ زَالَ عَنْهُ ظُلْمَهُ بِقُدرةِ اللّه‏ِ تَعالَى وَخَرَجَ مِنْ عِنْدَهُ مَسْروراً، وَ إذا اغْتَسَلَتْ بِمَائِها مَنْ لاَ طالِبَ لِعُرْسِهُا خُطِبَتْ و سَهُلَ عُرْسُهَا بِإذنِ اللّه‏ِ تَعَالى»[3].
------------------------------------
[1]. سوره طه مشتمل بر 135 آيه است و سياق آيات اين سوره چنين مى‏رساند كه در مكه نازل شده است ولكن در بعضى اخبار آمده است كه آيات 130 و 131 اين سوره در مدينه نازل شده است.
محتواى سوره همانند ساير سوره‏هاى مكى است كه بيشتر از مبدأ و معاد سخن مى‏گويد، غرض اين سوره تذكر و يادآورى از راه انذار است، كه آيات انذار آن بر آيات تبشيرش غلبه دارد، داستان‏هايى را ذكر مى‏كند كه به هلاكت طاغوتيان و تكذيب‏كنندگان آيات خدا منتهى مى‏شود، مانند قصه موسى  عليه‏السلام و فرعون و مواجه شدن موسى با سحره و ايمان آوردن آن‏ها و نجات موسى با بنى اسرائيل از دست فرعونيان و فرستادن بركات آسمان بر آن‏ها و اينكه بنى اسرائيل به جاى شكر خداوند و پرستش وى از طرف سامرى به گمراهى رفتند و به پرستش گوساله سامرى مشغول شدند.
داستان موسى در اين سوره هشتاد آيه را به خود اختصاص داده است كه به طور مفصل به قضيه پرداخته است.
در ابتداى سوره اشاره كوتاهى به عظمت قرآن و بخشى از صفات جلال و جمال پروردگار شده است مثل آيه شريفه «اللّه‏ُ لا إلهَ إلاّ هُوَ لَهُ الأسْماءُ الحُسنى» همچنين اين سوره با نوعى تسليت از رسول خدا شروع مى‏شود تا جان شريف خود را در واداشتن مردم به قبول دعوتش به رنج و سختى نيندازد «طه مَا أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرانَ لِتَشقى» در بخش ديگر به بيان تولد موسى پرداخته و به طريقه نجات او از دست ظالمان سخن مى‏گويد و به دنباله جريان موسى و هارون را ذكر مى‏كند كه دستور دارند نزد فرعون رفته و او را انذار كنند لكن مامورند كه با قول نرم و سخن نيكون با او سخن بگويند « فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَيّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أوْ يَخشى».
در ادامه جريان حضرت موسى  عليه‏السلام به بيان قضيه رفتن موسى به مناجات مى‏پردازد كه در نبود رهبرى موسى بنى اسرائيل گول سامرى را خوردند و دچار گمراهى بزرگى شدند. آيه 85 سوره.
در بخش ديگر به بيان روز رستاخيز و بعض خصوصيات آن پرداخته است و طريقه برپايى قيامت را بيان مى‏كند كه در صور دميده مى‏شود ولكن در آن روز گناهكاران كور محشور مى‏شوند و كوهها پراكنده شوند و زمين را پهن و هموار نموده كه در آن برجستگى و انحرافى وجود ندارد كه در اينجا به يك مسئله عقيدتى و آن هم شفاعت اشاره مى‏كند كه در آن روز شفاعت شفيع سودى ندارد لكن يك استثنا مى‏زند و آن كسانى هستند كه خداى رحمام اجازه شفاعتشان را داده باشد وسخن او در شفاعت را بپسندد.
در انتهاى سوره سرگذشت آدم و حوا را در بهشت و سپس ماجراى وسوسه ابليس و سرانجام هبوط آن‏ها را در زمين توصيف مى‏كند. ( آيات 118 ـ 123).
در بخش پايانى به 2 نكته مهم اشاره مى‏كند: يكى اين كه روى گردانى و اعراض از ذكر الهى باعث بسيارى از مشكلات بشر است مثل تنگى معيشت و اين نكته بسيار مهم سوره است كه امروزه مى‏بينيم مشكلات اقتصادى دامنگير بسيارى از جوامع بشرى است كه قرآن ريشه همه آن‏ها را در دورى مردم از ياد الهى مى‏داند.
ديگر اينكه نصيحت و انذارهاى بيدار كننده‏اى براى همه مؤمنان بيان مى‏دارد كه روى سخن در بسيارى از آنان پيامبر اكرم است مانند: 1 ـ پرهيز از اسراف. 2 ـ عبرت‏گيرى از سرگذشت پيشينيان. 3 ـ صبر در بلا و سختى‏ها. 4 ـ چشم ندوختن به مظاهر زندگى دنيوى و اينكه روزى پروردگار بهتر و پايدارتر است. 5 ـ دستورى خانوادگى است كه انسان اهل و عيال خود را به نماز دستور دهد و مواظبت نمايد بر اعمال آن‏ها.
فضيلت سوره: از پيامبر اكرم نقل شده: « خداوند سوره طه و يس را قبل از آفرينش آدم به دو هزار سال براى فرشتگان بازگو كرده است هنگامى كه فرشتگان اين بخش از قرآن را شنيدند گفتند: خوشا به حال المتى كه اين سوره‏ها بر آن نازل مى‏شود، خوشا به دل‏هائى كه اين آيات را در خود پذيرا مى‏شوند و خوشا به زبان‏هايى كه اين آيات بر آن جارى مى‏گردد » تفسير مجمع البيان: ج7، ص322.
[2]. قرائت سوره طاها را ترك نكنيد؛ زيرا خداوند آن سوره و قرائت كننده آن را دوست دارد.
هر كه پيوسته آن سوره را قرائت كند، خداوند روز رستاخيز نامه عمل او را به دست راستش مى‏دهد و از كارهايى = خطاهايى كه در زمان اسلام انجام داده است، حسابرسى نمى‏كند و در آخرت به قدرى از پادش به او داده مى‏شود، تا خشنود گردد. ثواب الأعمال: ص108؛ وسائل الشيعة: ج6، ب 51، ص252 و بحار الأنوار: ج89، ص284، ح1.
[3]. هر كه آن سوره طاها را بنويسد و در پارچه ابريشمىِ سبزى گذارد و شبانگاه نزد كسانى كه خواهان ازدواج با آنان است، برود، ازدواج او صورت مى‏پذيرد. اگر قصد سازش دادن كسانى را داشته باشد، چنان خواهد شد و كسى از آنان با او مخالف نخواهد كرد. اگر از ميان دو لشگر بگذرد، آن دو از يكديگر پراكنده مى‏شوند و برخى از آنان با ديگرى جنگ و كشتار نمى‏كنند. هر گاه ستمديده‏اى از سلطان آب آن را بنوشد و نزد كسى كه به او ظلم كرده است، برود، ـ هر سلطانى كه باشد ـ ظلم سلطان به قدرت خداوند تعالى از او برطرف مى‏شود و از پيش او خوشحال برمى‏گردد. هر گاه زنى كه با او ازدواج نمى‏كنند، با آب آن سوره غسل كند، خواستگارى مى‏شود و ازدواج او ـ به فرمان خداوند تعالى ـ آسان مى‏گردد. تفسير البرهان: ج5، ص153، ح3.

نوشتن دیدگاه