2  «ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى»
ترجمه:
2. ما نازل نكرديم بر تو قرآن را كه خود را به مشقت و زحمت بيندازى.
تفسير:
[سختى‏هاى پيامبر در راه دين]
گفته‏اند: «مشقتِ» حضرت رسالت اين بود كه تمام شب را سر پا مى‏ايستاد و عبادت مى‏كرد. مشقت حضرتش منحصر به اين نبود، عمده مشقت حضرت طلب ايمان مشركين بود. حتى آنچه به او اذيت مى‏كردند، نفرين نمى‏كرد! بلكه در حق آن‏ها دعا مى‏كرد:
«اللهمَّ اهْدِ قَومِي فَإنَّهُمْ لا يَعلَمونَ»[1].
كه آيات شريفه در اين باب نازل شد: «أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْىَ وَ مَنْ كانَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ»[2]، «فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ»[3]، «وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْىِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ»[4] الآية، «أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُونَ»[5]، «أَ فَأَنْتَ تَهْدِى الْعُمْىَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ»[6]، «وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ»[7]، «وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِى ضَيْقٍ مِمّا يَمْكُرُونَ»[8] و در سوره نمل همين آيه به عبارت «وَ لاَ تَكُنْ»[9] ذكر شده الى غير ذلك از آيات، لذا مى‏فرمايد: «ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى» بلكه تو را به رسالت فرستاديم و قرآن را بر تو نازل كرديم كه تبليغ كنى و اقامؤ معجزه و تلاوت قرآن بر آن‏ها كه حجّت بر آن‏ها تمام كنى. هر كه قابل هدايت است خداوند او را هدايت مى‏فرمايد و هر كه قابليت ندارد، بر شقاوتش افزوده مى‏شود. «وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ»[10]
حافظ وظيفه تو دعا گفتن است و بس

«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظّالِمِينَ إِلاّ خَساراً»[11]، «و لَيَزِيدَنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْياناً وَ كُفْراً فَلا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ»[12].
------------------------------------
[1]. خدايا، قومم را هدايت كن؛ زيرا آنان نادانند. مجمع البيان: ج4، ص668؛ الخرائج والجرائح: ج1، ص164، ذيل ح252؛ تفسير الرازى: ج1، ص235 و بحار الانوار: ج11، ص298؛ ج21، ص119، ضمن ح17.
[2]. پس آيا شما شنوا مى‏كنى آدم كر را يا راهنمايى مى‏كنى كور را و كسى را كه در گمراهى آشكار بوده باشد. سوره زخرف: آيه 40.
[3]. و در حقيقت تو مردگان را شنوا نمى‏گردانى و اين دعوت را به كران ـ آن گاه كه از تو رو برمى‏گردانند و پشت مى‏كنند ـ نمى‏توانى  بشنوانى. سوره روم: آيه 52.
[4]. و تو كورها را از گمراهى‏شان به راه نمى‏آورى. سوره روم: آيه 53.
[5]. آيا پس از اين تو مى‏توانى كسى را كه كر است، شنوا كنى؟ هر چند كه اين‏ها تعقل نمى‏كنند. سوره يونس: آيه 42.
[6]. پس آيا تو مى‏توانى كور را هدايت كنى، هرچند كه چشم بصيرت ندارند؟ سوره يونس: آيه 43.
[7]. و محزون نباش بر اينكه ايمان نمى‏آورند. سوره حجر: آيه 88.
[8]. و غم به دل راه  نده بر اين كفار و مشركين و دل تنگ نباش از آنچه اين‏ها مكر و حيله مى‏كنند. سوره نحل: آيه 127.
[9]. سوره نمل: آيه 70.
[10]. و بر فرستاده خدا جز ابلاغ آشكار، [مأموريتى] نيست. سوره نور: آيه 54.
[11]. و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‏كنيم، ولى ستمگران را جز زيان نمى‏افزايد. سوره إسراء: آيه 82.
[12]. و هرآينه آنچه بر تو نازل شده از جانب پرودگارت كه قرآن باشد، بر بسيارى از آن‏ها طغيان و كفر مى‏افزايد. پس غمگين نباش براى قومى كه كافر هستند. سوره مائده: آيه 68.

نوشتن دیدگاه