5  «الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى»
ترجمه:
5. آن خداوندى كه خلق فرمود زمين و آسمان‏ها را رحمن است بر عرش قرار گرفته.
تفسير:
[ديدگاه اهل تسنن درباره جسم بودن خداوند و مشاهده او در روز قيامت]
بسيارى از عامه كه قائل به تجسم هستند [1]، مى‏گويند خدا روى عرش نشسته و مخلوقات خود را مشاهده مى‏كند. فرداى قيامت هم بر تخت مى‏نشيند و مؤنين او را مى‏بينند و كفار مشاهده نمى‏كنند. لكن گذشت كه اين كفر محض است؛ بلكه معنى «الرَّحْمنُ» رحمتِ «رحمانيه» شامل جميع مخلوقات مؤن و كافر، خوب و بد، عادل و فاسق، مطيع و عاصى مى‏شود از افاضه حيات و اعطاى رزق و ساير نعم الهيه در دنيا. ولى در قيامت مخصوص به اهل ايمان است «وَ رَحْمَتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْ‏ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤتُونَ الزَّكوةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤمِنُونَ»[2].
«عَلَى الْعَرْشِ» «عرش» عظمت و كبريايى نه عرش جسمانى.
«اسْتَوى» «استواء» قدرت و توانايى و احاطه به جميع، چنانچه در السنه متعارف است كه فلان بر اَريكه سلطنت نشسته، فلان بر كرسى حكومت قرار گرفته، فلان بر تختِ تاج دارى تكيه داده و امثال اين تعبيرات و از باب تشبيه معقولات به محسوسات است.
------------------------------------
[1]. ر. ك: تفسير الرازى: ج22، ص5؛ تفسير القرطبى: ج1، ص254 و الدر المنثور: ج3، ص91.
[2]. و رحمت من همه چيز را فرا گرفته است. پس به زودى آن را براى كسانى كه پرهيزگارى مى‏كنند و زكات مى‏دهند و آنان كه به آيات ما ايمان مى‏آورند، مقرّر مى‏دارم. سوره اعراف: آيه  156.

نوشتن دیدگاه