9  «وَ هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى»
ترجمه:
9. آيا آمده است تو را حديث و قصه موسى؟
تفسير:
[برخى از امور شگفت‏انگيز سرگذشت موسى عليه‏السلام]
خداوند تبارك و تعالى در بسيارى از سُوَر قرآن، حديث موسى را بيان فرموده مفصلاً و اشارتاً، چون قضاياى موسى از قبل از ولادتش تا زمان رحلتش بسيار امور عجيبه دارد و براى تنبيه بسيار مفيد است. اولاً، قبل از ولادت، كَهَنَه [1] خبر دادند به فرعون كه فرزندى از بنى اسرائيل به وجود مى‏آيد كه دستگاه سلطنت و خدايى تو را در هم مى‏كوبد. او اولاً، ميان زن‏هاى بنى اسرائيل و مردان آن‏ها جدايى انداخت و مردان آن‏ها را به اعمال شاقّه وادار نمود و زن‏هاى آن‏ها را به اسيرى و كنيزى برد. و ثانياً، جاسوسان زيادى مقرر نمود كه در خانه‏هاى بنى اسرائيل دائماً وارد مى‏شدند و هر زنى كه آثار حمل در او بود شكم او را پاره مى‏كردند اگر پسر بود سر مى‏بريدند كه [در] مثنوى مى‏گويد:
صد هزاران طفل سر بُبريده شد

خداوند حمل مادرش را تا حين ولادت مخفى فرمود، چنانچه در مورد حضرت بقيّة اللّه‏ عليه‏السلام هم از بنى عباس نظير آن بود و حمل او مخفى شد تا حين ولادت و شرح ولادتش تا زمان رسالتش در چندين آيه بعد در همين سوره مى‏آيد.
«وَ هَلْ أَتاكَ» استفهام تقريرى است، يعنى آمده است تو را و با خبر شدى «حَدِيثُ مُوسى»؟ و بعضى گفتند چون حديث موسى مفصلاً، اولاً در اين سوره بيان شده و آنچه قبل از نزول اين سوره بوده، فقط اشاره بوده و بر هر تقدير استفهام ترديدى نيست؛ چون خداوند مى‏دانست كه حديث موسى را براى پيغمبر بيان فرموده يا نفرموده به تقدير اول بيان فرموده و به تقدير دوم بيان نفرموده و لكن پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در همان عالم نورانيت تمام قرآن به او افاضه شد كه مراتب نزول قرآن را در مجلد اول بيان كرديم [2] كه اول مرتبه نزول در همان عالم به روح مقدس رسول بوده[3].
------------------------------------
[1]. كَهَنه جمع «كاهن» و به معناى «جادوگر و فالگير» است.
[2]. ر. ك: همين تفسير، ج1، گفتار نهم، ص165 ـ 170.
[3]. ر. ك: همين تفسير، ج 1، ص167.

نوشتن دیدگاه