ƒ42 «قُلْ لَوْ كانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَما يَقُولُونَ إِذاً لابْتَغَوْا إِلى ذِى الْعَرْشِ سَبِيلاً»
 
ترجمه  :
42. بفرما به اين مشركين كه بر فرض محال اگر با خداوند خدايانى بودند، چنانچه اين‌ها مى‌گويند هرآينه اين خدايان راهى طلب مى‌كردند به خداوند متعال كه صاحب عرش اعظم است[1] .
 
تفسير :
[يكى از دلايل يگانگى خداوند]
كفار و مشركين منكر وجود حضرت حق نبودند و از اين جهت مشرك گفتند؛ يعنى شريك بر خداوند قائل شدند، فقط طبيعى دهرىِ لا مذهبْ منكر است؛ آن‌ها هم منكر آلهه مشركين هستند، لذا مى‌فرمايد: (قُلْ) به اين مشركين: (لَوْ كانَ) بر فرض محال چون «لو» امتناعيه است (مَعَهُ)، يعنى با خداوند متعال (آلِهَةٌ) آلهه ديگرى هم بود (كَما يَقُولُونَ)، چنانچه مشركين قائل هستند البته اين‌ها آلهه خود را هم مخلوق خدا مى‌دانند و واسطه مى‌پندارند و رابطه بين خلق و خالق مى‌گويند، چنانچه گفتند : (ما نَعْبُدُهُمْ إِلّا لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللهِ زُلْفى)[2]  و گفتند: (وَ اللهُ أَمَرَنا بِها)[3] .
 و نيز اگر سوال كنى: (وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمواتِ وَ الاَْرْضَ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللهُ)[4] ، (وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ  الاَْرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها لَيَقُولُنَّ اللهُ)[5]  و غير اين‌ها از آيات شريفه، پس بايد يك برهانى و دليل منطقى داشته باشيد كه اين آلهه شما يك رابطه با خدا داشته باشند، ما مسلمين در حق انبيا تا اقامه معجزه نكنند يا اخبار نبى ثابت النبوه يا معصوم ثابت العصمه نباشد تصديق نمى‌كنيم شما مشركين چه مدرك و برهانى داريد با اينكه اصنام شما يك جمادى بيش نيستند كه به دست خود مى‌تراشيد، (أَ تَعْبُدُونَ ما تَنْحِتُونَ)[6] ، (أَ لَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِها أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِها أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِها أَمْ لَهُمْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها)[7] .
 (إِذاً لاَبْتَغَوْا إِلى ذِى الْعَرْشِ سَبِيلاً) «ذى العرش» ذات ربوبى، كه خالق عرش است كه محيط به جميع عالم جسمانى است، بايد اين اصنام شما يك راهى و ربطى به او داشته باشند و دستورى گرفته باشند كه بياييد ما را پرستش كنيد و چون ندارند و نمى‌توانند پس آلهه نيستند و الوهيت مختص به اوست.

_____________________________________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: بگو اگر با او خدايانى ديگر بود، در آن صورت حتماً درصدد جستن راهىبه سوى [خداوند،] صاحب عرش برمى‌آمدند.
[2] .  ما پرستش نمى‌كنيم اين‌ها را مگر براى اينكه ما را نزديک كنند به سوى خدا قرب ومنزلتى. سوره زمر: آيه 3.
[3] .  و خداوند امر فرموده ما را به اين عمل. سوره اعراف: آيه 28.
[4] .  و هرآينه اگر از آن‌ها بپرسى كيست كه خلق فرموده آسمان‌ها و زمين را و مسخر فرمودهخورشيد و ماه را؟ هرآينه مى‌گويند: خداوند متعال. سوره عنكبوت: آيه 61.
[5] .  و هرآينه اگر از اين كفار و مشركين پرسش كنى: چه كسى از آسمان، آبى فرو فرستادهو زمين را پس از مرگش به وسيله آن زنده گردانيده است؟ هرآينه مى‌گويند: الله. همان :آيه 63.
[6] .  آيا عبادت مى‌كنند چيزى را كه خود به دست خود مى‌تراشند. سوره صافات: آيه 95.
[7] .  آيا از براى اين شركا، كه اصنام هستند، پاهايى هست كه به توسط آن‌ها راه بروند؟ آيااز براى آن‌ها دست هايى است كه با آن‌ها دفع دشمن كنند؟ آيا براى آن‌ها چشم‌هايىاست كه با آن‌ها مى‌ببينند؟ آيا براى آن‌ها گوش‌هايى است كه با آن‌ها بشنوند. سوره اعراف :آيه 195.

نوشتن دیدگاه