يونس به ظبيان مى گويد: امام صادق (ع) فرمود: فاطمه (س) در پيشگاه خداوند نُه نام داشت:
فاطمه، صدّيقه، مباركه، طاهره، زَكِيّه، راضيه، مرضيّه، مُحَدَّثَه، و زهرا، سپس فرمود: آيا مى دانى معنى فاطمه چيست؟
عرض كردم: اى سرور من، معنى آن را براى من بيان كن.
فرمود: فَطِمَتْ مِنَ الشَّرِ: «به خاطر اينكه از هرگونه بدى، جدا و بريده شده است».
سپس فرمود: «اگر امير مؤمنان على (ع) نبود، براى فاطمه (س) تا روز قيامت در سراسر روى زمين، همتائى نبود، از زمان حضرت آدم (ع) تا پايان دنيا» [اصول كافى ج 1 ص 461.] و در پاره اى از روايات آمده، از اين رو آن حضرت، فاطمه ناميده شد كه او و شيعيانش از آتش دوزخ جدا و دورند، و بوسيله علم و كمال (از شير گرفته شده و) از ديگران جدا است (يعنى بى نظير است) و از عادت قاعدگى، دور مى باشد و انسانها از شناخت او عاجزند، و خداوند او و فرزندان موحّد و مؤمن او را از آتش دوزخ، دور مى كند، و همچنين خداوند دوستان او را از آتش دوزخ دور مى سازد. و روايت شده كه: نام فاطمه (س) از اين نام خدا «فاطر» اقتباس شده است. و آن حضرت را از اين رو «طاهره» مى گويند، كه از هرگونه زشتى و پليدى، پاك بود و هرگز خود حيض و نفاس نديد. و از اين رو به «زهراء» ناميده شد، كه در هر روز سه بار نور جمالش براى امير مؤمنان على (ع) جلوه مى كرد.
ابوهاشم جعفرى مى گويد: از امام حسن عسكرى (ع) پرسيدم چرا فاطمه (س) به زهراء ناميده شده است؟ در پاسخ فرمود: چهره ى تابان فاطمه، براى امير مؤمنان على (ع) در آغاز بامداد مانند خورشيد هنگام چاشت بود، و هنگام ظهر مانند ماه تابان بود، و هنگام غروب خورشيد مانند ستاره ى درخشنده بود. و مرحوم صدوق (ره) از حضرت رضا (ع) نقل كرده كه در ضمن گفتارى فرمود: وقتى كه هلال ماه رمضان در آسمان ظاهر مى شد، نور فاطمه (س) بر نور ماه، چيره مى گشت بطورى كه پنهان مى شد، و هنگامى كه فاطمه (س) غايب مى گرديد، نور ماه آشكار مى شد.
امام صادق (ع) فرمود: از اين رو فاطمه (س) به نام زهراء خوانده شد كه براى او در بهشت، قُبّه اى از ياقوت سرخ وجود دارد كه ارتفاع آن به اندازه ى يكسال راه مى باشد، كه بقدرت خدا در فضا آويزان است بى آنكه از ناحيه ى بالا به آسمان بسته باشد تا آن را نگهدارد و بى آنكه از ناحيه ى زمين داراى ستونى باشد تا پيوند با زمين داشته باشد، آن قبّه صد هزار در دارد، و در كنار هر درى هزار فرشته است، بهشتيان آن را مى نگرند چنانكه يكى از شما ستاره ى درخشانى را در افق آسمان مى نگريد، و مى گويند: اين (بارگاه) درخشنده از آنِ فاطمه (س) است. و در روايت ديگر آمده هنگامى كه خداوند اراده كرد تا فرشتگان را بيازمايد، ابر تاريكى به سوى آنها فروفرستاد كه آنها همديگر را نمى ديدند نه اوّلى آنها آخرى را و نه آخرى آنها اوّلى را مى ديد، از درگاه خداوند خواستند تا آن تاريكى را برطرف سازد، خداوند خواستهاى آنها را پذيرفت، و نور فاطمه (س) را در همان وقت آفريد كه همچون قنديل بود، خداوند آن را در اطراف عرش آويزان نمود، كه بر اثر تابش نور آن، آسمانهاى هفتگانه و زمينهاى هفتگانه، نورانى شدند، فرشتگان خدا را تسبيح و تقديس شما را تا روز قيامت براى دوستان حضرت زهرا (س) و دوستان پدر و شوهر و فرزندان او قرار مى دهم. و از نامهاى حضرت زهرا (س) اين نامها است: حِصانْ، حُرَّه، سيّده، عذْراء، حَوْراء، مريم كُبرى و بَتول. روايت شده از اين رو او را «بَتول» گويند كه او هرگز عادت قاعدگى نديد، چنانكه مريم مادر حضرت عيسى (ع) نيز به همين خاطر بتول ناميده شد.
بعضى گفته اند: بتول در اصل از «بَتْل» بوده و آن به معنى انقطاع از دنيا و پيوستن به خدا است، و بگفته ى بعضى اين نام بيانگر آن است كه حضرت زهرا (س) نظير و همتا نداشت.
مرحوم ابن شهر آشوب در كتاب مناقب مى گويد: و در روايات صحيح آمده كه: فاطمه (س) داراى «بيست نام» است، و هر يك از آن نامها بيانگر يكى از فضائل او است، اين نامها را مرحوم ابن بابويه در كتاب «مولد فاطمه» ذكر نموده است.
كُنْيه هاى آن حضرت عبارتست از: اُمّ الحسن، اُمّ الحسين، اُمّ المحسن، اُمّ الائمّة، اُمّ ابيها، و اُمّ المؤمنين.
اين كُنيه ها در زيارتنامه ى آنحضرت آمده است. و در كتاب مناقب ذكر شده: در آسمانها به آن حضرت «نوريّه» و «سماويّه» و «حانيه» مى گويند.
حانيه به معنى آنست كه او نسبت به شوهر و فرزندانش مهربان و دلسوز بود.

نوشتن دیدگاه