خانواده

اولین نتیجه ی ازدواج این است که انسان، دیگر برای «خود»ش نیست. با ازدواج، یک هسته ی توحیدی تشکیل می شود که هر عضوی فانی در آن هسته است و هویت خود را در هویت هسته ی توحیدی خانواده می جوید. «خانواده» به معنای حقیقی اش عین توحید است، همانطور که صفات الهی در ذات حضرت حق فانی است و کثرتِ صفات، او را از مقام وحدانی خارج نمی کند، یا همان طور که انسانِ موحد با ظهور نور اَحدی از خود چیزی نمی بیند؛ توحید خانواده نیز یعنی نفی فردیتِ فرد در جمع. انسان در مقابل حضرت ربّ العالمین خودی ندارد. استغراق در حاکمیت حکم خدا را «توحید» می‏گویند، چون در آن حالت انسان از خود، فانی و به حق باقی می شود. خانواده هم به عنوان یک واحد توحیدی، ابتدا فردیت فرد را در خود فانی می کند، شخصیت جمعی مخصوص آن خانواده را در او احیاء می نماید، نظیر وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت.
با این دید ملاحظه می فرمایید چقدر تشکیل خانواده برای هر زن و مردی مورد نیاز است! در هسته‏ی توحیدی خانواده است که خودخواهیِ انسان از بین می رود؛ دیگر شما نمی توانی «خود فردی»‏ات باشی و اگر بخواهی بر منیت خود اصرار کنی واقعاً هم برای خودت زندگی را جهنم می کنی و هم برای بقیه. اساساً هر کس به اندازه‏ای در خانواده اش خوشبخت است که توانسته باشد در مقابل هسته خانواده به نفی خودِ فردی دست یابد. دقت کنید؛ عرض کردم برای خانواده، نه برای همسرش؛ برای این که همسر او هم باید نفی خود کرده باشد. اگر فقط یکی از آن ها خود را نفی کرده باشد، هرگز به نتیجه مطلوب و متعالی نمی رسند.
یکی از مشکلاتی که امروزه در بعضی از خانواده ها دیده می شود این است که یکی خودش را برای دیگری نفی می کند. بعضاً مرد برای آنکه خودش را از دست گله های همسرش راحت کند، می رسد به اینکه «هر چه خانم بگوید» را عمل کند! این آقا فکر نکرده است اتفاقاً با این تصمیم گیری، همسرش را از بین برده است، چون او را به یک من بزرگ تر تبدیل کرده و خودش را هم از بین برده است چون در دل هسته ی توحیدی خانواده منیت خود را نفی نکرده بلکه در منیت همسرش منیت خود را نفی کرده است. باید آن ها هر دو به این مرحله برسند که در حکم جامعی که خدا بر این خانواده حاکم کرده است، خود را نفی کنند، یعنی نفی امیال فردی برای یک هدف بزرگ تر. عین کاری که شما برای اسلام می کنید؛ مگر بنا نیست همه ی ما برای اسلام نفی بشویم؟! فرمودند که پولتان را خرج سلامتی بدنتان کنید و بدنتان را در خدمت اسلام قرار دهید ولی وقتی پای تهدید شدن اسلام وسط است، دیگر این حرف ها نیست که باید مواظب سلامتی مان باشیم، می گویند: باید جسم و جان خود را نفی کنید. چرا؟ برای این که پول اگر خرج سلامتی نشود، به چه دردی می خورد؟! پول برای سلامتی است ولی سلامتی برای بندگی خدا و نفی منیت در حکم خداوند است، تا انسان به بقای نور الهی باقی شود. حالا حساب کنید این «بودِ فردی» اگر با تجلی نور اسلام در انسان نفی شود، بقای انسان بقای متعالی می گردد! درست مثلِ پولی است که وقتی خرج سلامتی بشود، پول با برکتی شده است، خود آدم هم که خرج اسلام بشود، تازه به درد بخور خواهد شد.
«خانواده» از نظر اسلام چنین محیطی است و دائم باید به ایجاد چنین شرایطی فکر کرد.
وعده ی خداوند در آیه ی «جعل بینکم موده و رحمه» که می گوید خداوند بین همسران دوستی و ایثار قرار داد، چنین شرایطی را مدّ نظر انسان قرار می دهد. شرایطی که خداوند طبق آیه ی فوق بین دو همسر ایجاد می کند طوری است که هر یک از آن ها دغدغه‏ی کمال دیگری را دارد و به توحیدی شدن خانواده می اندیشند. در یک خانواده سالم، اگر آدم چشمش باز باشد و به این امر دقت کند، می بیند که چه زن و چه مرد هر کدام به نوبه ی خود شدیداً برای استوانه ی خانواده دل می سوزانند و ایثار می کنند، سعی در نفی خودخواهی های خود دارند و هزاران تلاش از این نمونه.

نوشتن دیدگاه