ƒ64 «أَمَّنْ يَبْدَوُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الاَْرْضِ أَ ءِلهٌ مَعَ اللهِ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ»
 
ترجمه :
64. آيا كسى كه ابتدا خلق فرمود پس از آن اعاده و عود مى‌دهد ...[1] .
   
تفسير :
[خداوند خالق و رازق جهانيان]
(أَمَّنْ يَبْدَوُا الْخَلْقَ) تمام ممكنات و ماهيات را از نيستى به هستى مى‌آورد به غير مثال. (ثُمَّ يُعِيدُهُ) كسى كه قدرت دارد، نيست صِرف را هست كند و قدرت دارد كه خاك و استخوان پوسيده را زنده كند در روز قيامت كه روز معاد و عود ارواح به اجساد باشد، چنانچه گفتند: (مَنْ يُحْىِ الْعِظامَ وَ هِىَ رَمِيمٌ * قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ)[2] ، (وَ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ) به نزول الامطار[3] ،  بلكه آنچه تقدير فرموده كه مى‌فرمايد: (وَ فِى السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ)[4] .
(وَ الاَْرْضِ) انبات حبوبات و فواكه و خضرويات و آنچه در زندگانى بشر احتياج دارد و اگر معناى رزق را تعميم دهيم آنچه عنايت مى‌فرمايد: ايمان، علم، عقل، چنانچه مى‌گويى: «اللّهُمَّ ارزُقْنا عَقلاً كامِلاً و عِلْمَاً نافِعاً، و إيماناً ثابِتاً، وارزُقنِي تَوفيقَ الطَاعَةِ، و بُعدَ المَعصِيَةِ، و قَلباً زَكِيّاً، و عَمَلاً خالِصَاً»[5]  و غير  اين‌ها.
(ءَإِلهٌ مَعَ اللهِ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ) چه دليلى بر الوهيت آن‌ها داريد؟ چه آثارى از آن‌ها مشاهده كرده‌ايد؟ چه قدرت‌نمايى كرده‌اند؟
(إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ) و چون يك جمادى بيشتر از آن‌ها نديده‌ايد، پس بدانيد كه در دعوى الوهيت آن‌ها كاذب هستيد و نيست مع الله اله كه اين همه آثار قدرت و حكمت او ظاهر است.
وفِي كُلِّ شَيءٍ لَهُ آيَةٌ         تَدُلُّ عَلى أنَّهُ واحِدُ[6]
 برگ درختان سبز در نظر هوشيار         هر ورقش دفترى است معرفت كردگار

[1] .  ترجمه ديگر: يا آن كس كه خلق را آغاز مى‌كند و سپس آن را بازمى‌آورد، و آن كس كه ازآسمان و زمين به شما روزى مى‌دهد؟ آيا معبودى با خداست؟ بگو: «اگر راست مى‌گوييد،برهان خويش را بياوريد».
[2] .  گفت: چه كسى اين استخوان‌ها را كه چنين پوسيده است زندگى مى‌بخشد؟ بگو: همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد. سوره يس: آيات 78 ـ 79.
[3] .  نزول الامطار: فرود آمدن باران از آسمان.
[4] .  روزىِ شما و آنچه وعده داده شده‌ايد، در آسمان است. سوره ذاريات: آيه 22.
[5] .  پروردگارا! عقلى كامل، راستى سودمند، ايمانى پابرجا به ما عنايت فرما و توفيق فرمان‌بردارى و دورى از گناه نصيب ما بگردان و قلبى پاك و عملى خالص به ما عنايت كن.
[6] .  و در همه اشياء براى او نشانه‌اى است كه نشان مى‌دهد او يكتاست. شعر از ابوالعتاهيه،شاعر معروف قرن دوم هجرى است.

نوشتن دیدگاه