از آنجا كه عقيده باطل عارى از اصالت و استحكام است : متزلزل ساختن بنياد آن آسانتر از بنا نهادن بنياد توحيد است .
# پيامبر گرامى اسلام در مواضع متعدد، اين شيوه را تجربه كرد و با القاى شك و ترديد، عقايد مخالفان را مورد هجوم قرار داده كه آيات قرآن به خوبى از آن حكايت مى نمايد:
قل من يرزقكم من السّماوات و الاءرض قل اللّه و إ نّا اءو إ يّاكم لعلى هدى اءو فى ضلال مبين (257)
بگو كيست كه شما را از آسمانها و زمين روزى مى دهد؟ بگو: خدا؛ و ما يا شما بر طريق هدايت ، يا در گمراهى آشكاريم .
در اين آيه خداوند با تحدى و تهاجم ، به مناظره با كفار نمى پردازد، بلكه با تلاش براى ايجاد شك در اعماق وجود آنها، سعى مى كند فطرت خفته و نهاد نهفته ايشان را بيدار و متوجه حقيقت كند، تا خود به بطلان اعتقادشان واقف شوند و به نور ايمان منوّر گردند.(258)
در جاى ديگر مى فرمايد:
اءم تقولون إ نّ ابراهيم و إ سماعيل و إ سحاق و يعقوب و الاءسباط كانوا هودا اءو نصارى قل اءاءنتم اءعلم اءم اللّه و من اءظلم ممّن كتم شهادة عنده من اللّه و ما اللّه بغافل عمّا تعملون (259)
يا شما (اهل كتاب ) مى گوييد كه ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط، يهودى و مسيحى بوده اند؟ بگو شما داناتريد يا خداوند؟ چه كسى ستمكارتر از كسى است كه شهادتى را كه از جانب خداوند بر او مقرر گرديده است ، پنهان دارد؟ و خداوند از آنچه كه انجام مى دهيد غافل نيست .
در اتخاذ اين شيوه ، نوعى تنازل مقطعى از مواضع خدشه ناپذير داعى ، و به عبارت ديگر نوعى همراهى با مخاطب لازم است كه فوايد بسيارى ، از جمله جلوگيرى از تعصب و تندخويى مخاطب را در عرصه مبارزه فكرى در بردارد.

- پاورقی -

 257- سباء / 24.
258- اسلوب الدعوة فى القرآن الكريم ، ص 64.
259- بقره / 140.

نوشتن دیدگاه