كتاب توحيد مفضل مشتمل بر برخى از درسهاى آن حضرت است كه به شاگرد خود مفضل بن عمر جعفى در اثبات توحيد القاء كرده و مشتمل بر مسايل طبى ارزشمندى است و در حدى قرار دارد كه به ذهن طبيبان آن زمان خطور نمى كرد و مطالب آن پس از گذشت دوازده قرن فهميده شد و اين زمانى بود كه دكتر ((هارفى )) كه ميان پزشكان به كاشف جريان خون معروف است ، ظاهر شد و اين كشف را كرد، كشفى كه غرب به آن افتخار مى كند و آن را يكى از معجزات عصر اختراعات مى داند و اين كشف ، عالم پزشكى را دگرگون كرد، ولى اگر انسان با انصاف بينديشد، اين همان مطلبى است كه امام صادق (عليه السلام ) در سخن خود مفضل بيان كرده است . اگر شما در آن دقت كنيد به خوبى خواهيد دانست كه اين كاشف بزرگ چيز تازه اى نياورده و كسى جز ريزه خوار امام صادق (عليه السلام ) نبوده و امام پيش از قرنها از آن خبر داده بود.
در سخن امام دقت كنيد آنجا كه مى فرمايد:
اى مفضل در باره رسيدن غذا به بدن و تدبيرى كه در آنجا به كار رفته است ، بينديش ! طعام به معده وارد مى شود و معده آن را آماده مى كند و چكيده آن را در رگهاى نازكى كه ميان آنهاست به كبد مى فرستد و به گونه اى است كه غذا كه غذا را تصفيه مى كند و نمى گذارد خود غذا به كبد برسد و باعث زحمت آن شود و بدان جهت است كه كبد لطيف است و تحمل سختى را ندارد. پس چون كبد آن را پذيرفت ، آن را تبديل به خون مى كند و به وسيله مجارى خاصى كه به اين كار اختصاص داده شده ، به تمام بدن مى فرستد، مانند جويهاى آب كه آب را به زمين مى رساند و هر نوع فوضالات و كثافاتى كه از آن حاصل مى شود، به جاهايى كه براى اين كار آماده شده مى فرستد هر چه از آنها تلخ و صفراوى باشد به كيسه صفرا و هر چه سياه و تلخ باشد به طحال و هر چه از جنس رطوبت باشد به مثانه مى فرستد. پس در حكمت و تدبيرى كه در بدن به كار رفته است بينديش و ببين كه چگونه اين اعضاء و ظرفها در جاهاى مخصوص خود قرار گرفته تا فضولات را در خود جاى دهد و آنها در تمام بدن منتشر نشود كه باعث بيمارى و نابودى بدن مى شود. پس مبارك است كسى كه اين كار را انجام داده و اين تدبير را به كار برده است .(23)
مى گوييم : اين مطلبى است كه از امام نقل شده و آن جريان خون را به روشنى بيان مى كند و اين موضوعى است كه طب جديد پس از دوازده قرن به آن رسيده است . به اضافه اينكه در سخن امام به وظايف جهاز هاضمه و وظايف مخصوص ادرار و وظيفه كيسه صفرا و طحال و كبد و مثانه اشاره شده است ، همچنين ، امام با اين سخن خود كه فرمود: تا فضولات در بدن منتشر نشود كه باعث بيمارى و نابودى بدن مى شود، به آنچه در طب قرن بيستم آمده اشاره مى كند و آن مسموميت حاصل از بازگشت ادرار از مثانه به خون است كه به وسيله خون در تمام بدن منتشر مى شود و مسموميت و بيمارى ايجاد مى كند و مسموميت حاصل از تعفن فضولات معده كه اگر از آن خارج نشود و به بدن برگردد باعث عفونت و مسموميت و نابودى بدن مى شود. پس درست در اين باره بينديش .

- پاورقی -

 23- توحيد مفضل

نوشتن دیدگاه