از ديدگاه امام رضا (عليه السلام ) حقوق پدر و مادر بر فرزند منحصر به زمان حيات انسان نيست و با مرگ ايشان خاتمه نمى يابد، بلكه پس از مرگ آنان نيز فرزند وظيفه دارد به آنان نيكى كند، حقوق (ادانشده ) ايشان را ادا كند، براى ايشان نماز بگزارد، روزه بگيرد، طلب آمرزش نمايد، حج و انفاق كند، به عهد و پيمانش وفا نمايد، دوستانشان را احترام كند، اگر پيوند خويشاوندى برقرار نساخته بودند، او به جاى آنان برقرار سازد، البته در اين موارد خداوند همان ثوابى را كه براى پدر و مادر مقرر داشته ، بيش از آن به فرزند عطا مى كند.
از آنجا كه روح والدين پس از حيات (در زندگى برزخى ) مرتبط با اين جهان است ، اعمال خيرى كه فرزندان براى والدين خود انجام مى دهند، به صورت هدايايى به روح آنها مى رسد و مسرورشان مى سازد.
در حديثى از امام على بن موسى الرضا (عليه السلام ) مى خوانيم :
ما من عبد زار قبر مؤ من فقرء عليه ((انا انزلناه فى ليله القدر)) سبع مرات الا غفر الله له ولصاحب القبر.(1)
((هيچ مومنى نيست كه زيارت قبر مومنى كند و هفت مرتبه سوره قدر را بر او بخواند، مگر اينكه خداوند او و صاحب قبر را مى آمرزد)).
هيچ نغمه موزونى روح پرورتر و دلنشين تر از كلمه مادر وجود ندارد، بلكه زيباترين كلمه در عالم خلقت همين نداى مادر است . اين كلمه كوچك و در عين حال يك جهان عظمت تا چه اندازه پرمعنى و از نور عشق و اميد سرشار است ، به طورى كه تمام عواطف قلبى از مهر و دلدادگى ، رقت و روحانيت همگى در اين كلمه نهفته است ، در زندگانى انسان همه چيز مادر است . در حال اندوه و گرفتگى مادر تسليت بخش و هنگامى نوميدى و بدبينى او روزنه اميد و در روزگار افتادگى موجد قدرت و قوت است . بلى ! مادر سرچشمه تمام عواطف شريفه است و كسى كه مادرش را از دست داده ، ديگر قلبى مهربان و چشمى گريان كه از او پاسبانى و دستى لرزان كه از وى پرستارى كند، نخواهد يافت .
در صحنه طبيعت همه چيز نمودار مادر و همه از عالم مادرى سخن گويند.
خورشيد مادر كره زمين است كه با حرارت خود آن را زنده نگاه داشته و پرورش مى دهد و پيش از آنكه با نغمه امواج دريا و ترانه ها و نواى پرندگان آن را نخواباند، زمين را وداع نمى گويد...
كره زمين نيز به نوبه خود مادر درختها و گياهان و گلها است كه آنها را به وجود آورده و به حد رشد مى رساند، درختها و گلها هم مادرهاى دلسوز ميوه هاى گوارا و دانه ها هستند و مادر همه چيزها در جهان آفرينش آن روح كلى ازلى پر از جمال و محبت است .(2)
شيخ ‌الفقهاء و المجتهدين ، مرحوم شيخ مرتضى انصارى در احترام به مادرش كه پيرى سالخورده بود، فوق العاده مى كوشيد، به طورى كه مى گويند:
هر وقت از درس برمى گشت ، نخست به نزد مادرش مى رفت و با وى سخن مى گفت و مزاح مى كرد و همين كه لبخندى از مادر مى ديد، بر مى خاست و به اطاق مطالعه مى رفت .(3)
 
اى مادر من كجايى آخر!           روى از چه نمى نمايى آخر!
خندان زدل زمين برون آى           بر گريه زار من ببخشاى !
هرجا كه ز پاى تو غبارى است           ما را ز بهشت يادگارى است
ذات تو كه حرزجان من بود           پشت من و پشتيبان من بود
روزى كه لب تو در سخن بود           پند تو صلاح كار من بود
امروز منم به مهر پيوند           خاموشى تو همى دهد پند

__________________________________________________________

1- المحجة البيضاء، جلد 8، ص 290.
2- الاجنحة المنكسره ((بالهاى شكسته ))، ص 165 - 164.
3- مكتب اسلام ، شماره 45، سال 4، ص 56.

نوشتن دیدگاه