يكى از امتيازاتى كه خداوند حكيم به انسان اعطا نموده و حيوانات از آن محرومند، تمايلات عالى انسانى همچون : دگردوستى ، تعاون ، گشايش بخشى به زندگى ديگران است . اگر در جهان خوشى حقيقى وجود داشته باشد، در حمايت و پشتيبانى مادى و معنوى از ديگران است . به راستى هيچ لذتى در عالم بيش از لذتى كه انسان براى ديگران فراهم كند، نيست چرا كه بيشتر لذات مادى است و اين لذت ملكوتى و روحانى است . لذت خدايى است . سرآمد لذات است . همان لذتى است كه خداوند در ايجاد و نعمت دادن به مخلوقات خود بدون اينكه از آنها چشمداشت و توقعى داشته باشد، مى برد.
 
من كردم خلق تا سودى كنم           بلكه تا بر بندگان جودى كنم
پس چه خوشى بالاتر از اين پيدا مى شود!
هر كس در زندگى خود بارها امتحان كرده كه وقتى نيازمندى را به دادن نفقه شاد نموده و يا برهنه اى را پوشانده و گرسنه اى را سير كرده ، طفلى را خوشحال ساخته و كسى را با تحفه اى مسرور گردانيده ، چه بهجت و نورانيتى در خود احساس نموده است .
((ساموئل اسمايلز)) گويد: مردم مى گويند: سعادت كور است ، نمى داند در خانه چه كسى برود!! ولى من مى گويم كسانى كه اين حرفها را مى زنند، كورند، اگر به زندگانى مردم فعال و كارى نگاه كنيم ، مى بينيم آن كه بيشتر كار كرده و استقامت به خرج داده و زحمت كشيده ، سعادت در خانه او را كوبيده است .
برخى گمان مى كنند دنيا (برطبق اصل تنارع بقا) ((آكل )) و ((ماكول )) است . دسته اى مى خورند و دسته اى ديگر بايد خورده شوند، اما دين و مذهب ، اصل ((تنازع بقا)) را به ((تعاون بقا)) تبديل كرده و انسانها را به غمخوارى و همبستگى و احساس همكارى در رفع مشكلات يكديگر دعوت مى كند، هر كس از اين راه تمايلات خود را بيشتر اقناع كند، در انسانيت به مقام والاترى نايل آمده است .
قال على بن شعيب دخلت على ابى الحسن الرضا (عليه السلام ) فقال لى : ((يا على ! من احسن الناس معاشا))؟ قلت ((انت يا سيدى اعلم به منى ،)) فقال (عليه السلام ) يا على ! من حسن معاش غيره فى معاشه .(1)
((على بن شعيب )) مى گويد: به محضر امام رضا (عليه السلام ) شرفياف شدم . حضرت به من فرمود: چه كسى از تمام مردم معاش بهتر و زندگى نيكوترى دارد؟ عرض كردم شما داناتريد. فرمود: كسى كه دگران در معاش ‍ او به خوبى معيشت نمايند و در پرتو زندگى او مرفه زندگى كنند.
 
خور و پوش و بخشاى و راحت رسان           نگه مى چه دارى زبهر كسان ؟!
زر و نعمت اكنون بده كآن توست           كه بعد از تو بيرون زفرمان توست
تو با خود ببر توشه خويشتن           كه شفقت نيايد زفرزند و زن
زر از بهر چيزى خريدن نكوست           چه خواهى خريدن به از يار دوست
((سعدى ))
اجل الخلائق واكرمها اصطناع المعروف واغاثة الملهوف ، وتحقيق امل الامل وتصديق مخيلة الراجى .(2)
گرامى ترين و شريفترين خوبى ها، بخشندگى و فريادرسى بيچاره و برآوردن آرزوى آرزومند، و تصديق كردن پندار اميدوار است .
ان لله عبادا فى الارض يسعون فى حوائج الناس ، هم الامنون يوم القيامة .(3)
خداوند بندگانى روى زمين دارد كه در رفع نيازمنديهاى مردم تلاش و كوشش مى كنند. آنان روز رستاخيز در امن وامان خواهند بود.
كيفر ترك دادرسى نيازمندان
قال على بن موسى الرضا (عليه السلام ): من منع ماله من الاخيار اختيارا صرف الله ماله الى الاشرار اضطرارا.(4)
امام هشتم (عليه السلام ) در مورد كيفر ترك دادرسى نيازمندان (براى اغنياى بخيل ) فرمود: كسى كه عمدا از كمك و دستگيرى نيكان كوتاهى كند، خداوند او را وا دارد كه بطور ناخواسته ، دارايى اش را در كيسه اشرار بريزد.
 
عمر به خشنودى دلهاگذار           تا زتو خشنود شود كردگار
رنج خود و راحت ياران طلب           سايه خورشيد سواران طلب
دردستانى كن و درماندهى           تات رسانند به فرماندهى
گرم شو از مهر وز كين سرد باش           چون مه و خورشيد جوانمرد(5) باش
هر كه به نيكى عمل آغاز كرد           نيكى او روى بدو باز كرد
گنبد گردنده زروى قياس           هست به نيكى و بدى حق شناس
طاعت كن روى بتاب از گناه           تا نشوى چون خجلان عذرخواه
حاصل دنيا چه يكى طاعت است           طاعت كن كز همه به طاعت است
عذر مياور، نه حيل خواستند           اين سخن است از تو عمل خواستند
گر به سخن كار ميسر شدى           كار نظامى به فلك برشدى
((حكيم نظامى گنجوى ))

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1- تحف العقول ، ص 448.
2- بحارالانوار جلد 75، ص 357.
3- گزيده كافى ، جلد 1، ص 205.
4- جامع الاخبار، فصل 208، ص 14.
5- جهانگرد

نوشتن دیدگاه