مراد از آداب، نكاتى است كه قاضى با رعايت آنها در رفتار و گفتار، در جامعه و مجلس قضاوت، علاوه بر حفظ شخصيت و منزلت خويش، زمينه مناسب ترى براى قضاوت عادلانه پيدا مى‏ كند. از مجموع سفارش هايى كه رسول خدا(ص) به حضرت داشته و سيره عملى ايشان و توصيه‏ هايى كه به قاضيان و واليانى همچون مالك اشتر و والى اهواز و شريح قاضى بصره و به ابوالاسود دئلى قاضى كوفه داشته‏ اند، آداب زير استفاده مى ‏شود:
1. رعايت بى‏ طرفى كامل در قضاوت؛[1]
2. رعايت مساوات بين طرفين نزاع، از جهت نگاه و گفتار و نشستن و توجه؛[2]
3. حوصله كامل در استماع سخنان طرفين و قطع نكردن حرف آنها؛[3]
4. عدم قضاوت در حال گرسنگى و خواب ‏آلودگى و عصبانيت؛[4]
5. عدم خستگى و ملالت و بى‏ حوصلگى در حال قضاوت؛[5]
6. بالا نبردن صداى خويش با طرفين دعوا؛[6]
7. حفظ هيبت و عدم خنده بيجا و زياد؛[7]
8. عدم معامله با طرفين احتمالى دعوا در اجتماع‏[8] و بازار و عدم ضيافت متخاصمين به ‏تنهايى.[9]

***********************************************************************************************
[1]. مستدرك الوسائل، آداب قاضى، باب‏9، ح‏1؛ وسائل الشيعه، آداب قاضى، باب‏9، ح‏1.
[2]. وسائل الشيعه، آداب قاضى، باب‏2، ح‏1؛ مستدرك، آداب قاضى باب 9، ح‏1.
[3]. وسائل الشيعه، آداب قاضى، باب 4، ح‏6.
[4]. همان، باب 2، ح‏2.
[5]. همان، باب 1، ح‏1.
[6]. مستدرك الوسائل، آداب قاضى، باب 11، ح‏6.
[7]. همان، باب 1.
[8]. سنن بيهقى، ج‏10، ص‏107.
[9]. وسائل الشيعه، آداب قاضى، باب 3، ح‏2.

نوشتن دیدگاه