(( . . . این کتاب ها آن طوری که رجز خوانی شده از اعتبار و صحت برخوردار نیستند . . . ))
دلائل الصدق علامه محمد حسن مظفر ج 1 ص 13-71.
مقدمه:
کتاب صحیح بخاری یکی از مهمترین کتاب های اهل سنت است که تقریبا در بین کتب صحاح رتبه اول را داراست. اهل سنت که بیش از هر کتابی به این کتاب اعتقاد دارند آنرا بعد از قرآن کریم صحیحترین تالیف می دانند. که معمولا این تاکید در اکثر چاپ های آن و در صفحه اول نمایان ست.
حتی چند روز پیش در زاهدان ختم دوره ای این کتاب به پایان رسیده ست. اهمیت این کتاب در نزد اهل سنت چنان است که گاهی برای وجود یک کلمه در یک روایت مقالات مفصلی را ترتیب داده اند.
این مقاله که به صورت کاملا علمی و به دور از هر تعصبی، این کتاب را فقط از دید علمای اهل سنت بررسی می کند - و به هیچ وجه ادعا نمی شود که این کار هم به صورت کامل صورت گرفته است - موقعیت این کتاب و اعتبار آنرا بر خود آن ها بیش از پیش روشن می کند. و طبق معمول جای هیچ اعتراضی را بر معتقدان این کتاب باقی نمی گذارد. چرا که نقد آن از نظر خود عالمان اهل سنت است و اگر انصاف داشته باشند می بینند که خودشان اینگونه گفته اند. و اگر ما می خواستیم آنرا از دید مکتب تشیع و علمای آن بررسی کنیم هرگز آنرا به عنوان یک سیاه مشق هم معرفی نمی کردیم.

1-از نظر (( محمود ابوریه )) 400 نفر از رجال بخاری متهم به ضعفند:
محمود ابوریه  می گوید: (( اما از رجال بخاری آن ها که متهم به ضعفند حدود 400 نفر هستند که ابن حجر اسامی آن ها را در مقدمه کتاب فتح الباری آورده است. ))
پاورقی کتاب اضواء علی السنه المحمدیه ص 302.

2-از نظر برخی دیگر، 80 نفر از رجال بخاری متهم به ضعفند:
ابن حجر می گوید: (( از میان چهارصد و سی و چند نفر از راویانی که تنها در سلسله اسناد بخاری قرار گرفته اند 80 نفر آن ها گفته شده که ضعیفند. ))
اضواء علی السنه المحمدیه ص 302.

3-از نظر (( ابن حجر )) 110 حدیث از صحیح بخاری مردود هستند:
ابن حجر می گوید: (( حفاظ در 110 حدیث صحیح بخاری که 32 حدیث آن را مسلم نیز نقل کرده است. انتقاد و خرده گیری کرده و صحت آن ها را مردود دانسته اند. ))
اضواء علی السنه المحمدیه ص 302.
درباره اخباری که بخاری در صحیح خود آورده گفته اند: (( کل من روی عنه البخاری فقد جازه القنطره )) ترجمه: (( هر کس که بخاری از او روایت کرده از پل گذشته است.)) با وجود این می بینیم که او از افراد فاسق و فاجری حدیث نقل می کند. مانند: عمروبن العاص و مروان بن حکم و ابوسفیان و معاویه و مغیره بن شعبه و عبدالله بن عمرو بن عاص و نعمان بن بشیر که ملازم معاویه و فرزندش یزید بود. و ابوهریره و عبدالله بن عمر و ابوموسی اشعری و عبدالله بن زبیر و عمران بن خطان که از روسای خوارج بود و عروه بن زبیر و عکرمه که عامل انتشار مذهب خوارج و اباضیه در مغرب بود و . . .
آیا به راستی این ها از پل ( صداقت و اعتماد ) گذشته اند؟

4-آیا احادیث در صحیح بخاری کامل نقل شده اند؟
خطیب بغدادی در تاریخ بغداد می نویسد که بخاری گفته است: (( چه بسا حدیثی را که در بصره شنیده بودم در شام آن را نوشته ام و چه بسا حدیثی را که در شام شنیده بودم و در مصر آن را نوشته ام. آن گاه کسی از او پرسید: آیا ( با این وضع ) تمام آنرا نوشته ای؟ وی در پاسخ سکوت کرد! ))   
و نیز والی بخاری می گوید: روزی محمدبن اسماعیل(بخاری) برایم نقل کرد که: (( چه بسا حدیثی را که در بصره شنیده بودم در شام آن را نوشته ام و چه بسا حدیثی را که در شام شنیده بودم در مصر آنرا نوشته ام. به او گفتم: آیا به طور کامل نوشته ای؟ او در پاسخم سکوت کرد. ))
همان کتاب.

5-تغییر عبارات حدیث توسط خود بخاری و نقل احادیث بر اساس حافظه خویش: یکی از جهات ضعف روایات و کم اعتباری احادیث کتاب بخاری، عدم نقل متن حدیث و نقل معنای آن است و بدیهی است که نقل به معنی، غالبا همه خصوصیات موجود در حدیث را شامل نخواهد بود و بخاری در نگارش صحیح خود بیشتر از این شیوه استفاده می کرد.
محمد بن ازهر سجستانی می گوید: (( در مجلس سلیمان بن حرب بودم که بخاری نیز با ما بود می شنید ولی نمی نوشت. به برخی از حضار گفته شد: چرا او نمی نویسد؟ او در جواب گفت: او هنگامی که به بخارا مراجعت کرد همه آن ها را از حفظ خواهد نوشت. ))
ابن حجر عسقلانی می گوید: (( از نوادر حوادثی که در کتاب بخاری واقع گردید، این است که یک حدیث تمام را با اسناد واحد ولی با دو لفظ روایت کرده است. ))
1-اضواء علی السنه المحمدیه ص 300 به نقل از هدی الساری ج 2 ص 194-201.
2-فتح الباری ج 1 ص 186.

6-بخاری از خودش هم حدیث نقل می کند: این مطلب را از وب دوست عزیزم آقای کلب المهدی با عنوان (( شب های پیشاور )) نقل می کنم و توصیه می کنم حتما به وب ایشان سری بزنید.
 http://amoonaser.persianblog.com
ایشان با لینکی که در وبشان گذاشته اند نشان داده اند که در میان احادیث بخاری حدیثی وجود دارد که در میان سلسله روات آن خود محمد ین اسماعیل بخاری وجود دارد.
و اکنون متن حدیث همراه با سلسله راویان: (( حدثنا محمد بن سلام: حدثنا محمد بن الحسن الواسطی، عن عوف، عن الحسن قال: لا بأس بالقرائه علی العالم. و اخبرنا محمد بن یوسف الفربری و حدثنا محمد بن اسماعیل البخاری قال: حدثنا عبیدالله بن موسی، عن سفیان، قال: إذا قرئ علی المحدث فلا بأس أن تقول: حدثنی. قال: و سمعت ابا عاصم یقول عن مالک و سفیان: القرائه علی العالم و قرائته سواء. ))
که این مطلب هم شاید عنوان بعدی این مقاله را تایید می کند که کتاب بخاری بوسیله دیگران تکمیل شده است. و نفر سومی این مطلب را به نقل از فربری و بخاری به کتاب بخاری اضافه کرده است.

7-اصل نسخه صحیح بخاری، این کتاب موجود نیست بلکه ناقص تر است: کتاب موجود معروف به صحیح بخاری تماما به وسیله بخاری نوشته نشده بلکه نوشته هایی از او به جا مانده بود که دیگران به فراخور بینش و آگاهی مخصوص به خود به آن مطالبی را اضافه کرده اند.
قسطلانی می گوید: (( در نسخه هایی که از صحیح بخاری در دست ماست، بعضی از باب ها عنوان گردیده ولی حدیثی در آن باب نقل نشده است و به قسمتی از ابواب حدیثی اضافه شده که عنوان آن باب با آن حدیث تطبیق نمی کند، این وضع پراکندگی و جابه جا بودن مطالب و احادیث برای یک عده مورد انتقاد و اشکال گردیده بود که حافظ ابوذر هروی آن اشکال را حل و ایراد را برطرف نمود. زیرا ابوذر هروی از حافظ ابواسحاق و او نیز از ابوالولید باجی نقل کرده است که: *** من از روی نسخه اصل صحیح بخاری که در پیش (( فربری )) بود یک نسخه استنساخ نمودم. در آن نسخه چیزهایی دیدم که هنوز تمام نشده بود و چیزهایی دیدم که اصلا نوشته نشده بود. ما بعضی از این ها را به همدیگر اضافه و منظم کردیم تا صورت کتاب به خود گرفت و بدین وسیله بخاری تکمیل گردید.** ))
ارشاد الساری ج 1 ص 23. 
و نیز ابوالولید باجی می گوید: (( از چیزهایی که صحت این قول را تایید می کند این است که: روایت ابی اسحاق و ابی محمد سرخی و ابی هیثم کشمیهنی و ابی زید مروزی از کتاب بخاری از لحاظ تقدیم و تاخیر و . . . با همدیگر فرق دارند با آنکه از یک اصل نسخه برداری شده اند و این به خاطر همان اضافاتی است که هر کس طبق سلیقه خود بر آن نموده است.))
اضواء علی السنه المحمدیه ص 301.

8-عدم نقل احادیث امام صادق(ع) برخلاف اعتراف علمای اهل سنت به دانش و مقام والای او: با این که علمای اهل سنت نسبت به مقام والای امام صادق(ع) و دانش او اقرار و اعتراف دارند با این حال بخاری از روی عمد از نقل احادیث ایشان در کتاب خود خودداری کرده است.
در پایین اسامی برخی از علمای بزرگ اهل سنت را که به مقام والای امام صادق(ع) اعتراف کرده اند ذکر می کنیم:
(( علامه سید محمد عبد الغفار افغانی در کتاب ائمه الهدی ص 117 چاپ مصر و همینطور علامه شیخ مصطفی رشدی دمشقی در کتاب الروضه المدیه ص 12 چاپ مصر و نیز علامه شیخ ابومحمد زهره مصری مالکی در کتاب مالک حیاته عصره و آرائه و فقهه ص 104 چاپ مصر و نیز علامه ابن حجر مکی در الصواعق ص 120 و نیز علامه عبدالله بن اسعد الیافعی در کتاب روض الریاحین ص 244 چاپ مصر و نیز علامه حافظ ابونعیم در کتاب حلیه الاولیاء ج 3 ص 192 چاپ مصر و نیز علامه سیوطی در کتاب تدریب الراوی ص 36 چاپ مدینه و نیز علامه خطیب تبریزی و نیز علامه محمد بن طلحه شافعی و نیز علامه سخاوی و نیز علامه سید عباس مکی، بیانات عجیبی در مقام والای امام صادق(ع) و اعتراف به صحت احادیث او دارند.
و علامه خوارزمی و علامه شیخ محیی الدین ابی الوفاء و علامه ذهبی و عده ای دیگر نقل کرده اند که ابوحنیفه اعتراف و اذعان نموده که حضرت جعفربن محمد(ع) افقه زمان خود بوده است.
و علامه حافظ ابونعیم تعداد زیادی از بزرگان و پیشوایان اهل سنت را همچون مالک بن انس و شعبه بن الحجاج و سفیان الثوری و عبدالله بن عمر و سفیان بن عیینه و . . . نام می برد که از امام صادق(ع) حدیث نقل کرده اند.
این در حالی است که: ابن تیمیه حرانی در کتاب منهاج السنه می گوید: (( بخاری با علم به روایات حضرت جعفر بن محمد(ع) و مقام و منزلت او، روایات ایشان را ذکر ننموده است. ))

9-دشمنی بخاری با امیرالمومنین علی (ع) و حضرت زهرا(س) و . . . در نقل احادیث آن ها: همانطور که در بند 3 دیدیم بخاری از افراد ناصبی و دین به دنیا فروختگان زیادی حدیث نقل کرده اما از افراد راستگو و سرچشمه معارف اسلامی و معلم فرهنگ غنی اسلام یا اصلا حدیث نقل نکرده و یا اگر هم نقل کرده نسبت به دیگران بسیار ناچیز و کم بوده است.
مثلا از ابوهریره که 3 سال مصاحبت پیامبر را درک کرده 446 حدیث و از عبدالله بن عمر 270 حدیث و از عایشه 242 حدیث و از ابوموسی اشعری 57 حدیث و از انس بن مالک بیش از 200 حدیث نقل کرده ولی از امیرالمومنین (ع) که باب علم پیامبر بوده و به اعتراف خود علمای اهل سنت اعلم زمان خویشتن بوده است فقط 19 حدیث و از حضرت زهرا(س) 1 حدیث نقل کرده است.
و از دیگر افراد اهل بیت و علویین مانند امام حسن(ع) که هم سن عبدالله زبیر بوده و زیدبن علی صاحب مسند و امام فرقه زیدیه و امام صادق(ع) و امام هفتم و هشتم شیعیان که از لحاظ دانش و معرفت اسلامی شهره آفاق هستند و امام نهم و دهم و یازدهم که هم عصر بخاری بودند و مرجع علوم و معارف اسلامی به شمار می آمدند حتی یک حدیث هم نقل نکرده است.

 10-نقل احادیث خلاف قرآن و عقل:
مهم ترین معیار نادرستی خبر مخالفت متن و محتوای آن، با کتاب و عقل است که متاسفانه با همه قداستی که اهل سنت برای بخاری قائل هستند احادیث این کتاب از این نقیصه به دور نیست. و روایات فراوانی در آن ها وجود دارد که متن و محتوای آن ها با کتاب خدا و عقل سلیم به هیچ وجه سازگاری ندارد.
در بعد توحید: در این بعد از خدایی یاد می کنند که دارای جسم و اعضاء و جوارح و قابل رویت است همانند موجودات مادی. که احادیث آن را به طور تفصیل در آینده در وب درج خواهیم کرد.
در بعد نبوت: از پیامبرانی یاد می کنند که دروغ می گویند، غذای حرام می خورند، زن باره اند، برای فرار از مرگ چشم عزرائیل را کور می کنند. با حال جنابت نماز می خوانند. اشتباه کار و فراموش خاطرند. در نبوت خود تردید دارند. مورد سحر ساحران قرار می گیرند. و . . . که احادیث آن را به طور تفصیل در آینده در وب درج خواهیم کرد.
و در ابعاد دیگر مباشرت با حایض را جایز می شمارند و غنا را مباح معرفی می کنند و . . . که احادیث آن را به طور تفصیل در آینده در وب درج خواهیم کرد.

11- در صحاح سته توهمات راویان وارد شده و کتاب های زیادی در این زمینه نوشته شده:
به نقل از وب برادر سنی ما آقای طاها:  علامه سيدانورشاه كشميري رحمه الله درفيض الباري علي صحيح البخاري ميفرمايد: ((وايّ اعتماد به- بالتاريخ- اذا لم يخلص الصحيحان عن الاوهام حتي صنفوافيهاكتبا عديده فاْين التاريخ الذي يُدَوَّنُ بافواه الناس وظنون المؤخرين لاسند لهاولا مدد . . . ))
 ترجمه: وقتي صحيحين-بخاري ومسلم-از اوهام راوي خالي نيستند وعلما درباره اوهام راوي در صحيحين كتابها نوشته اند.( مضمون دنباله عبارت:  به کتاب های تاریخ بیش از این ها نمی توان اعتماد کرد. )

12-بیان علامه محمد حسن مظفر درباره اعتبار صحاح سته:
ایشان درباره بسیاری از رجال صحاح سته که کذاب، وضاع، مطعون، متروک، ناصبی، خارجی و . . . هستند کتابی نوشته تحت عنوان (( الافصاح عن رجال احوال الصحاح )) و حدود 368 نفر از آن ها را که از راویان صحاح شش گانه هستند که حداقل دو نفر از بزرگان اهل سنت، اعتراف به شدت طعن و ضعف آن ها کرده اند، از کتاب های خود آن ها مانند (( میزان الاعتدال ذهبی )) و (( تهذیب التهذیب )) ابن حجر عسقلانی، در مقدمه کتاب (( دلائل الصدق )) خود آورده و این تحقیق، به خوبی نشان می دهد که:  این کتاب ها آن طوری که رجز خوانی شده از اعتبار و صحت برخوردار نیستند.
دلائل الصدق علامه محمد حسن مظفر ج 1 ص 13-71.

نوشتن دیدگاه