بَابُ حُبِّ الدُّنْيَا وَ الْحِرْصِ عَلَيْهَا  
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هِشَامٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ رَأْسُ كُلِّ خَطِيئَةٍ حُبُّ الدُّنْيَا
اصول كافى جلد 4 صفحه :2 رواية :1
1- حضرت صادق (ع) فرمود: ريشه و سر هر خطا كارى دوستى دنيا است .
شــرح :
بـايـد دانـست كه دنيا و دوستى آن به خودى خود مذموم نيست ، آن چه مذموم است آن دنيایى است كـه انـسـان را از كـسـب كمالات و تحصيل آخرت باز دارد، و او را به مهالك اندازد، و گرنه وسـيـله بـسـيـارى از سـعـادت هـمـيـن دنـيـا و دوسـتـى آن اسـت ، دنـيـا اسـت كـه مـحـل نـزول فـرشتگان رحمت ، و خانه پيمبران ، و جاى تجارت اوليای خدا بوده ، چنان چه امـيـرالمـؤمـنـيـن (ع) فـرمـايـد، و روى هـمـيـن اصـل ، پيمبران و ائمه اطهار از خداى تعالى طول عمر و ماندن در دنيا را مى خواستند، چنان چه در كلام سيد الساجدين عليه السلام است ، كه از خدا براى صرف در اطاعتش طول عمر مى خواهد، و البته اين چنين دنيایى عين آخرت اسـت ، چـنـان چه در روايت صحيح از ابن ابى يعفور حديث شده است كه گويد: عرض كردم به حضرت صادق عليه السلام كه ما دنيا را دوست داريم؟ فرمود: می خواهى براى چه كار؟ عرض ‍ كردم : مى خواهم به وسيله آن ترويج كنم و حج به جاى آورم و بر نان خورهاى خـود انـفـاق كـنـم ، و به برادران دينى خود برسانم ، و صدقه دهم؟ فرمود: اين از دنيا نـيست ، (بلكه) اين آخرت است . پس روی هم رفته آن چه از اخبار و آيات استفاده مى شود آن اسـت كـه دوسـتـى دنـيایى كه باعث فراموشى آخرت و تن پرورى و واگذاردن دستورات الهـى و حـرص بـر لذات و شـهـوات و گـنـاهـان و امـثـال ايـن هـا بـاشـد مـذموم است ، و به عبارت روشن تر دنيا را براى دنيا بخواهند نه براى آخـرت ، ولى اگـر دنـيـا را بـراى درك سـعادات و كسب كمالات و آخرت بخواهد مذموم نيست بلكه ممدوح است (اين بود ملخص كلام مجلسى عليه الرحمه در باب ذم دنيا).

2- عـَلِيٌّ عـَنْ أَبـِيهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَا ذِئْبَانِ ضَارِيَانِ فِى غَنَمٍ قَدْ فَارَقَهَا رِعَاؤُهَا أَحَدُهُمَا فِى أَوَّلِهَا وَ الْآخَرُ فِى آخِرِهَا بِأَفْسَدَ فِيهَا مِنْ حُبِّ الْمَالِ وَ الشَّرَفِ فِى دِينِ الْمُسْلِمِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :3 رواية :2
2- حماد بن بشير گويد: شنيدم از امام صادق (ع) كه می فرمود: دو گرگ درنده و خونخوار كه به گله بى شبانى برسند يكى از آن دو در جلو گله بايستد و ديگرى در آخر آن ها زيان آن ها بيشتر از دوستى دنيا و شرف براى دين مسلمان نيست .
شــرح :
مـقـصـود از دوسـتـى شـرف در روايـت هـمان اعيان منشى و تكبرى است كه از اين ناحيه پيدا شـود، و سـدى در مـقـابل پذيرفتن حق و دعوت پيمبران گردد، و به راستى اين گونه خود بـسـتـگی ها در تاريخ بزرگ ترين بدبختى بوده كه گريبانگیر دسته ای از شرافت مآبان شده و آنان را از درك هرگونه حقيقتى باز داشته است .

3- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِى أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قـَالَ مـَا ذِئْبـَانِ ضـَارِيَانِ فِى غَنَمٍ لَيْسَ لَهَا رَاعٍ هَذَا فِى أَوَّلِهَا وَ هَذَا فِى آخِرِهَا بِأَسْرَعَ فِيهَا مِنْ حُبِّ الْمَالِ وَ الشَّرَفِ فِى دِينِ الْمُؤْمِنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :3 رواية :3
3- امام باقر (ع) فرمود: دو گرگ درنده و خونخوار در گله بى شبان كه اين يكى در جلو و آن دگـر در عـقـب آن بـيـفـتـنـد زودتـر آنـان را از بـيـن نـبـرنـد كـه دوسـتـى مـال و شـرافـت در ديـن مـؤمـن افـتـند (يعنى اين دو خوى نابود كننده ، دين را زودتر از آن دو گرگ از ميان مى برند).

4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْخَزَّازِ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الشَّيْطَانَ يُدِيرُ ابْنَ آدَمَ فِى كُلِّ شَيْءٍ فَإِذَا أَعْيَاهُ جَثَمَ لَهُ عِنْدَ الْمَالِ فَأَخَذَ بِرَقَبَتِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :3 رواية :4
4- امـام صـادق (ع) فرمود: شيطان پسر آدم را در هر چيز مى چرخاند (و به هر گناهى پيشنهاد مى كند) همين كه او را خسته كرد، در كنار مال كمين مى كند، و چون به آن جا رسد گريبانش را مى گيرد.
شــرح :
مـقـصـود ايـن اسـت كه مال و ثروت بزرگ ترين كمينگاه شيطان است زيرا بسيار كم است كه به آن برسد و او را نفريبد.

5- عـَنـْهُ عـَنْ أَحـْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِي أُسَامَةَ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ لَمْ يَتَعَزَّ بِعَزَاءِ اللَّهِ تَقَطَّعَتْ نَفْسُهُ حَسَرَاتٍ عَلَى الدُّنْيَا وَ مـَنْ أَتْبَعَ بَصَرَهُ مَا فِى أَيْدِى النَّاسِ كَثُرَ هَمُّهُ وَ لَمْ يَشْفِ غَيْظَهُ وَ مَنْ لَمْ يَرَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ نِعْمَةً إِلَّا فِى مَطْعَمٍ أَوْ مَشْرَبٍ أَوْ مَلْبَسٍ فَقَدْ قَصَرَ عَمَلُهُ وَ دَنَا عَذَابُهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :3 رواية :5
5- و آن حضرت عليه السلام فرموده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كه با تسليت و دلجویى خداوند تسلى نجويد (و در مـقـابـل ناملايمات بردبارى نكند) نفسش از حسرت هاى پى در پى بند آيد، و هر كه چشم به دنـبال آن چه در دست مردمان ديگر است اندازد، اندوهش فراوان گردد، و سوز دلش درمان نـپـذيـرد، و هـر كـه جـز در خـوردن و يـا نـوشـيـدن يـا جـامـه پـوشـيـدن بـراى خـداى عـزوجـل در خـودش نـعـمتى نبيند به طور تحقيق (چنين كسى) كردارش كم و كوتاه ، و عذابش نزديك است .

6- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ زِيَادٍ الْقَنْدِيِّ عَنْ أَبـِي وَكـِيعٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ السَّبِيعِيِّ عَنِ الْحَارِثِ الْأَعْوَرِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ الدِّينَارَ وَ الدِّرْهَمَ أَهْلَكَا مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ وَ هُمَا مُهْلِكَاكُمْ
اصول كافى جلد 4 صفحه :4 رواية :6
6- اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده : درهم و دينار (و دوستى آن ها) آن هایی را كه پيش از شما بودند هلاك كردند، و همان دو هلاك كننده شمايند.

7- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يَحْيَى بْنِ عُقْبَةَ الْأَزْدِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَثَلُ الْحَرِيصِ عَلَى الدُّنْيَا مَثَلُ دُودَةِ الْقَزِّ كُلَّمَا ازْدَادَتْ مِنَ الْقَزِّ عَلَى نَفْسِهَا لَفّاً كَانَ أَبْعَدَ لَهَا مِنَ الْخُرُوجِ حَتَّى تَمُوتَ غَمّاً وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَغْنَى الْغـِنَى مَنْ لَمْ يَكُنْ لِلْحِرْصِ أَسِيراً وَ قَالَ لَا تُشْعِرُوا قُلُوبَكُمُ الِاشْتِغَالَ بِمَا قَدْ فَاتَ فَتَشْغَلُوا أَذْهَانَكُمْ عَنِ الِاسْتِعْدَادِ لِمَا لَمْ يَأْتِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :4 رواية :7
7- و از حـضـرت امـام صـادق (ع) حـديـث شـده كـه حضرت باقر عليه السلام فرمود: شخص حـريـص بـر دنيا مانند كرم ابريشم است كه هر چه بيشتر ابريشم بر خود مى پيچيد راه بيرون شدنش دورتر و بسته تر می گردد، تا اين كه از غم و اندوه بميرد.
شــرح :
يعنى دلبستگى به دنياى از دست رفته باعث خرابى فكر و انديشه درباره آخرت می گردد، و شخص را از آماده شدن براى آن عالم باز می دارد.

8- عـَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ الْمـِنـْقـَرِيِّ عـَنْ عـَبـْدِ الرَّزَّاقِ بـْنِ هَمَّامٍ عَنْ مَعْمَرِ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الزُّهْرِيِّ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمِ بْنِ عـُبـَيـْدِ اللَّهِ قـَالَ سُئِلَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع أَيُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ قَالَ مَا مِنْ عَمَلٍ بـَعـْدَ مـَعـْرِفـَةِ اللَّهِ عـَزَّ وَ جـَلَّ وَ مَعْرِفَةِ رَسُولِهِ ص ‍ أَفْضَلَ مِنْ بُغْضِ الدُّنْيَا فَإِنَّ لِذَلِكَ لَشُعَباً كَثِيرَةً وَ لِلْمَعَاصِى شُعَبٌ فَأَوَّلُ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ الْكِبْرُ مَعْصِيَةُ إِبْلِيسَ حِينَ أَبـَى وَ اسـْتـَكـْبـَرَ وَ كَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ ثُمَّ الْحِرْصُ وَ هِيَ مَعْصِيَةُ آدَمَ وَ حَوَّاءَ ع حِينَ قَالَ اللَّهُ عـَزَّ وَ جـَلَّ لَهـُمـَا فـَكـُل ا مـِنْ حـَيـْثُ شـِئْتـُم ا وَ ل ا تـَقْرَب ا ه ذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُون ا مِنَ الظّ الِمِينَ فَأَخَذَا مَا لَا حَاجَةَ بِهِمَا إِلَيْهِ فَدَخَلَ ذَلِكَ عـَلَى ذُرِّيَّتـِهِمَا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ ذَلِكَ أَنَّ أَكْثَرَ مَا يَطْلُبُ ابْنُ آدَمَ مَا لَا حَاجَةَ بِهِ إِلَيْهِ ثُمَّ الْحـَسـَدُ وَ هـِيَ مَعْصِيَةُ ابْنِ آدَمَ حَيْثُ حَسَدَ أَخَاهُ فَقَتَلَهُ فَتَشَعَّبَ مِنْ ذَلِكَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حـُبُّ الدُّنـْيـَا وَ حـُبُّ الرِّئَاسـَةِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ وَ حُبُّ الْكَلَامِ وَ حُبُّ الْعُلُوِّ وَ الثَّرْوَةِ فَصِرْنَ سـَبـْعَ خـِصَالٍ فَاجْتَمَعْنَ كُلُّهُنَّ فِى حُبِّ الدُّنْيَا فَقَالَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْعُلَمَاءُ بَعْدَ مَعْرِفَةِ ذَلِكَ حُبُّ الدُّنْيَا رَأْسُ كُلِّ خَطِيئَةٍ وَ الدُّنْيَا دُنْيَاءَانِ دُنْيَا بَلَاغٍ وَ دُنْيَا مَلْعُونَةٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه :4 رواية :8
8- زهـرى گـويـد: از حـضرت على بن الحسين (ع) پرسيدند: بهترين كردارها در نزد خداوند چـيـسـت؟ فـرمود: كردارى پس از شناختن خداى عزوجل و شناختن پيغبرش صلى الله عليه و آله بهتر از بغض دنيا نيست ، زيرا كه براى آن شعبه هاى بسيارى است ، و براى گناهان نـيـز شعبه هایى است ، پس اول چيزى كه به وسيله آن نافرمانى خداوند شد كبر بود و آن گـنـاه شـيطان بود آن هنگام كه سر باز زد و تكبر ورزيده و از كافرين شد، سپس حرص اسـت و آن گـنـاه آدم و حـوا عـليـهـمالسـلام بـود آن هـنـگـام كـه خـداونـد عزوجل به آن دو فرمود: (بخوريد از هر جا كه مى خواهيد و نزديك نشويد به اين درخت كه از سـتـمـگـران می شـويـد) (سـوره اعـراف آيـه 19) و آن دو دنـبـال چـيزى رفتند كه به آن نيازى نداشتند، و اين خوى در نژادشان تا روز رستاخيز در آمـد و روى هـمـيـن اسـت كـه بـيـشـتـر آن چه آدميزاد به جستجوى آن است چيزهایی است كه به آن نياز نـدارد، سـپـس حـسـد اسـت و آن گـنـاه فـرزنـد آدم (قـابـيـل) اسـت ، آن ـهـنـگـام كه به برادرش (هابيل) حسد ورزيد و او را كشت ، و از اين منشعب می شود: دوستى زنان ، دوستى دنيا، دوستى ريـاسـت ، دوسـتى راحتى (و راحت طلبى) دوستى سخنورى و گفتار، دوستى برترى بر ديگران ، دوستى ثروت ، و اين ها هفت خصلت است كه همه آن ها در دوستى دنيا گرد آمده ، و پـيـمبران و دانشمندان پس از شناختن آن گفته اند: دوستى دنيا سر هر گناهى است ، و دنيا دو قسم است ، دنياى بلاغ (يعنى به مقدار ضرورت زندگى ، يا به معناى وسيله رسيدن به آخرت) و دنياى ملعون .
شــرح :
آن چه در هـفـت خـصـلت تـرجـمه شد بنابر اين است كه دوستى ثروت را خصلتى جداگانه به حساب در آوريم ، و اگر چه لفظ (حب) در كلام نيست لكن از اين كه به وسيله (واو) عـطـف شده است اين معنى را می توان استفاده نمود، و بعضى گفته اند: كه دوستى برترى و ثـروت يـكـى اسـت به قرينه اين كه لفظ (حب) در ثروت ذكر نشده ، و آن خصلت دگر كبر است كه در صدر حديث ياد شده ، و حسد نيز به جهت اين كه شعبه هاى آن ذكر شده خودش در شمار حساب نيامده است .

9- وَ بـِهـَذَا الْإِسـْنـَادِ عـَنِ الْمـِنـْقـَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فِي مُنَاجَاةِ مُوسَى ع يَا مُوسَى إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ عُقُوبَةٍ عَاقَبْتُ فِيهَا آدَمَ عِنْدَ خَطِيئَتِهِ وَ جَعَلْتُهَا مـَلْعـُونـَةً مـَلْعـُونٌ مَا فِيهَا إِلَّا مَا كَانَ فِيهَا لِى يَا مُوسَى إِنَّ عِبَادِيَ الصَّالِحِينَ زَهِدُوا فِي الدُّنـْيـَا بِقَدْرِ عِلْمِهِمْ وَ سَائِرَ الْخَلْقِ رَغِبُوا فِيهَا بِقَدْرِ جَهْلِهِمْ وَ مَا مِنْ أَحَدٍ عَظَّمَهَا فَقَرَّتْ عَيْنَاهُ فِيهَا وَ لَمْ يُحَقِّرْهَا أَحَدٌ إِلَّا انْتَفَعَ بِهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه :5 رواية :9
9- امـام صـادق (ع) فـرمود: در مناجات موسى عليه السلام آمده است كه : اى موسى دنيا خانه كـيفر است ، من آدم را براى خطایى كه از او سر زد در آن كيفر دادم ، و دنيا را ملعونه قرار دادم ، آن چـه در آن اسـت مـلعـون اسـت مگر آن چه براى من باشد، اى موسى بندگان شايسته من به انـدازه دانششان در دنيا زهد ورزيدند، و ديگران به اندازه نادانيشان بدان رغبت كردند، و كـسى نيست كه آن را بزرگ شمارد و چشمش در آن روشن گردد، و هيچ كس آن را زبون و پست نشمرد جز آن كه بدان بهره مند شود.
 
10- مـُحـَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِى جَمِيلَةَ عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا ذِئْبَانِ ضَارِيَانِ فِى غَنَمٍ قَدْ فَارَقَهَا رِعَاؤُهَا وَاحِدٌ فِى أَوَّلِهَا وَ هَذَا فِى آخِرِهَا بِأَفْسَدَ فِيهَا مِنْ حُبِّ الْمَالِ وَ الشَّرَفِ فِى دِينِ الْمُسْلِمِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :5 رواية :10
10- (ترجمه اين حديث در اول همين باب در شماره 2 گذشت).

11- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جَنَاحٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عَبْدِ الْحَمِيدِ بْنِ عَلِيٍّ الْكُوفِيِّ عَنْ مُهَاجِرٍ الْأَسَدِيِّ عَنْ أَبِي عـَبـْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَرَّ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع عَلَى قَرْيَةٍ قَدْ مَاتَ أَهْلُهَا وَ طَيْرُهَا وَ دَوَابُّهَا فَقَالَ أَمـَا إِنَّهـُمْ لَمْ يـَمـُوتُوا إِلَّا بِسَخْطَةٍ وَ لَوْ مَاتُوا مُتَفَرِّقِينَ لَتَدَافَنُوا فَقَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا رُوحَ اللَّهِ وَ كـَلِمـَتـَهُ ادْعُ اللَّهَ أَنْ يـُحـْيِيَهُمْ لَنَا فَيُخْبِرُونَا مَا كَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فَنَجْتَنِبَهَا فـَدَعـَا عـِيـسـَى ع رَبَّهُ فـَنـُودِيَ مِنَ الْجَوِّ أَنْ نَادِهِمْ فَقَامَ عِيسَى ع بِاللَّيْلِ عَلَى شَرَفٍ مِنَ الْأَرْضِ فـَقـَالَ يَا أَهْلَ هَذِهِ الْقَرْيَةِ فَأَجَابَهُ مِنْهُمْ مُجِيبٌ لَبَّيْكَ يَا رُوحَ اللَّهِ وَ كَلِمَتَهُ فَقَالَ وَيـْحـَكـُمْ مَا كَانَتْ أَعْمَالُكُمْ قَالَ عِبَادَةُ الطَّاغُوتِ وَ حُبُّ الدُّنْيَا مَعَ خَوْفٍ قَلِيلٍ وَ أَمَلٍ بَعِيدٍ وَ غـَفـْلَةٍ فـِى لَهـْوٍ وَ لَعـِبٍ فـَقـَالَ كـَيـْفَ كـَانَ حـُبُّكُمْ لِلدُّنْيَا قَالَ كَحُبِّ الصَّبِيِّ لِأُمِّهِ إِذَا أَقـْبـَلَتْ عـَلَيـْنـَا فـَرِحـْنـَا وَ سـُرِرْنـَا وَ إِذَا أَدْبـَرَتْ عَنَّا بَكَيْنَا وَ حَزِنَّا قَالَ كَيْفَ كَانَتْ عـِبـَادَتـُكُمْ لِلطَّاغُوتِ قَالَ الطَّاعَةُ لِأَهْلِ الْمَعَاصِى قَالَ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِكُمْ قَالَ بِتْنَا لَيـْلَةً فـِى عـَافـِيـَةٍ وَ أَصـْبـَحـْنـَا فِى الْهَاوِيَةِ فَقَالَ وَ مَا الْهَاوِيَةُ فَقَالَ سِجِّينٌ قَالَ وَ مَا سـِجِّيـنٌ قـَالَ جـِبـَالٌ مـِنْ جَمْرٍ تُوقَدُ عَلَيْنَا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ قَالَ فَمَا قُلْتُمْ وَ مَا قِيلَ لَكُمْ قـَالَ قُلْنَا رُدَّنَا إِلَى الدُّنْيَا فَنَزْهَدَ فِيهَا قِيلَ لَنَا كَذَبْتُمْ قَالَ وَيْحَكَ كَيْفَ لَمْ يُكَلِّمْنِى غَيْرُكَ مِنْ بَيْنِهِمْ قَالَ يَا رُوحَ اللَّهِ إِنَّهُمْ مُلْجَمُونَ بِلِجَامٍ مِنْ نَارٍ بِأَيْدِى مَلَائِكَةٍ غِلَاظٍ شِدَادٍ وَ إِنِّى كُنْتُ فِيهِمْ وَ لَمْ أَكُنْ مِنْهُمْ فَلَمَّا نَزَلَ الْعَذَابُ عَمَّنِى مَعَهُمْ فَأَنَا مُعَلَّقٌ بِشَعْرَةٍ عَلَى شـَفـِيـرِ جـَهـَنَّمَ لَا أَدْرِى أُكَبْكَبُ فِيهَا أَمْ أَنْجُو مِنْهَا فَالْتَفَتَ عِيسَى ع إِلَى الْحَوَارِيِّينَ فَقَالَ يَا أَوْلِيَاءَ اللَّهِ أَكْلُ الْخُبْزِ الْيَابِسِ بِالْمِلْحِ الْجَرِيشِ وَ النَّوْمُ عَلَى الْمَزَابِلِ خَيْرٌ كَثِيرٌ مَعَ عَافِيَةِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :5 رواية :11
11- امـام صـادق (ع) فـرمـود: عـيـسـى بـن مـريـم به قـريـه گـذشـت كـه اهـل آن و پـرنـده هـا و جـاندارانش يك جا مرده بودن ، فرمود: همانا اين ها به خشم و عذاب (خدا) هـلاك شـده انـد، و اگـر به مرگ خود به تدريج مرده بودند هر آينه يكديگر را به خاك سپرده بـودنـد، حـواريون عرض كردند: يا روح الله از خدا بخواه اينان را براى ما زنده كند تا به ما بگويند كردارشان چه بوده (كه به اين عذاب گرفتار شده اند) تا ما از آن دورى كنيم ، عـيـسى (ع) از پروردگار خود خواست ، پس از جانب فضا به او ندا شد: كه آنان را صدا بزن ، پس عيسى عليه السلام شب هنگام بر تپه از زمين بر آمد، و فرمود: اى مردم اين ده ، يـك تـن از مـيـان آن ها پاسخ داد، بلى اى روح خدا و كلمه اش ، فرمود: واى بر شما كردار شـمـا چـه بـود؟ در پاسخ عرض كرد: پرستش طاغوت ، و دوستى دنيا به همراه ترس اندك (از خـدا) و آرزوى دور و دراز، و غـفلت در سرگرمى و بازى ، عيسى عليه السلام فرمود: دوستى شما به دنيا چگونه بود؟ عرض كرد: مانند دوستى كودك به مادرش ، هرگاه به ما رو مـی آورد شـاد و خـرسـنـد مـی شديم؟ و چون از ما رو می گرداند گريان و غمناك می شديم فرمود: پرستش شما از طاغوت چگونه بود؟ عرض كرد: گنه كاران را فرمانبرى داشتيم ، فرمود: سـرانـجام كار شما به كجا كشيد؟ عرض كرد: شبى را به خوشى به سر برديم و بامدادان در هـاويه افتاديم ، فرمود هاويه چيست؟ عرض كرد: سجين است ، فرمود: سجين چيست؟ عرض كـرد: كـوه هایى از آتش گداخته است كه تا در روز قيامت بر ما فروزان است ، فرمود: چه گفتيد و به شما چه گفتند؟ عرض كرد: گفتيم ما را به دنيا بر گردانيد تا در آن زهد ورزيم ، بـه مـا گـفـتـه شـد: دروغ می گویيد: فرمود: واى بر تو چه شد كه جز تو ديگرى از اين جـمـاعـت با من سخن نگفت؟ عرض كرد: يا روح الله همه آن ها به دهنه و لگام آتشين مهار شده اند، و به دست فرشتگان سخت و تند گرفتارند، و من در ميان آن ها به سر می بردم ولى از آن ها نـبـودم ، تا آن هنگام كه عذاب خدا آمد مراهم با ايشان در برگرفت ، پس من به تار مویى بـر لبـه دوزخ آويزان و نمی دانم كه آيا در آن برو درافتم و يا از آن رهایى يابم ، پس عـيـسـى (ع) به سـوى حواريون رو كرده فرمود: اى دوستان خدا خوردن نانى خشك با نمكى زبـر و خـوابـيـدن بـر مزبله ها خير بسياريست در صورتى كه در دنيا و آخرت در عافيت باشد.

12- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَى عَبْدٍ بَاباً مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا إِلَّا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ مِنَ الْحِرْصِ مِثْلَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :7 رواية :12
12- امـام صـادق (ع) فـرمود: خداوند درى از دنيا بر بنده نگشايد جز اين كه به مانند آن درى از حرص بر او بگشايد.
شــرح :
مـقـصود اين است كه هر مقدار مال زياد گردد به همان مقدار حرص زياد شود چنان چه تجربه شده است .

13- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عـَنْ أَبـِي عـَبـْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ص ‍ تَعْمَلُونَ لِلدُّنْيَا وَ أَنْتُمْ تُرْزَقُونَ فـِيـهـَا بـِغـَيـْرِ عَمَلٍ وَ لَا تَعْمَلُونَ لِلْآخِرَةِ وَ أَنْتُمْ لَا تُرْزَقُونَ فِيهَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَيْلَكُمْ عُلَمَاءَ سَوْءٍ الْأَجْرَ تَأْخُذُونَ وَ الْعَمَلَ تُضَيِّعُونَ يُوشِكُ رَبُّ الْعَمَلِ أَنْ يُقْبَلَ عَمَلُهُ وَ يُوشِكُ أَنْ يـُخـْرَجـُوا مـِنْ ضـِيـقِ الدُّنـْيـَا إِلَى ظـُلْمـَةِ الْقـَبْرِ كَيْفَ يَكُونُ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ مَنْ هُوَ فِى مَسِيرِهِ إِلَى آخِرَتِهِ وَ هُوَ مُقْبِلٌ عَلَى دُنْيَاهُ وَ مَا يَضُرُّهُ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِمَّا يَنْفَعُهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :7 رواية :13
13- از امـام صـادق (ع) حـديث شده كه حضرت عيسى (ع) فرمود: اى مردم شما، براى دنيا كار می كـنـيـد در صـورتـی كـه بدون كارى روزى به شما داده شود، و براى آخرت كار نمی كنيد در حـالی كـه در آخـرت جـز در بـرابـر كـردار بـه شـمـا روزى داده نـشـود، واى بـر شـما علماى بـدكـردار، مـزد را بـگـيـريد و كا را ضايع سازيد، نزديك است كه صاحب كار، كارش را بـپـذيرد و نزديك است كاركنان از تنگناى دنيا به تاريكى گور روند، چگونه دانشمند است كسى كه در راه آخرت است و رو به دنيا دارد، و آن چه به او زيان رساند محبوب تر است نزدش از آن چه به او سود رساند.
شــرح :
آن چـه تـرجـمـه شـد بـنـابـرايـن اسـت كـه مـراد از (ب) در جـمـله (رب العـمـل) خداى متعال باشد و لفظ (يقبل) به ياء موحده و به صورت معلوم خوانده شود و از قـبـول گـرفـتـه شـده بـاشـد. ولى مـمـكـن اسـت (يـقـبـل) به صـورت مـجـهـول خـوانـده شـود و مقصود از (رب العمل) نيز عابدى باشد كه از عالم و دانشمند پـيـروى و تـقـليـد مـى كـنـد، و آن چـه از دانـشـمـنـد مـى شـنـود به آن عـمـل كـنـد و خـود عالم عمل نكند، كه حضرت بخواهد توبيخ كند دانشمندانى را كه به گفتار خـود عـمـل نـكـنـنـد، و ايـن كلامى است كه فيض عليه الرحمه در معناى حديث فرموده است ، و مـحـتمل است (يقيل) به ياء مثناه و از اقاله باشد، و بنابراين ترجمه چنين است : (نزديك اسـت صـاحـب كـار كـارش را پـس بـگـيـرد...) و ايـن احتمال را مجلسى عليه الرحمه از بعضى نقل فرموده است .

14- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو فِيمَا أَعْلَمُ عَنْ أَبِى عَلِيٍّ الْحَذَّاءِ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ وَ مـُحـَمَّدِ بـْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَبْعَدُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا لَمْ يُهِمَّهُ إِلَّا بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :8 رواية :14
14- امـام صـادق (ع) فـرمـود: دورتـريـن حـالى كـه بـنـده از خـداى عزوجل دارد اين است كه اندوهى جز براى شكم و فرج نداشته باشد.

15- مـُحـَمَّدُ بـْنُ يـَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ وَ عَبْدِ الْعـَزِيـزِ الْعـَبْدِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى يَعْفُورٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَى وَ الدُّنْيَا أَكْبَرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى الْفَقْرَ بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ شَتَّتَ أَمْرَهُ وَ لَمْ يَنَلْ مـِنَ الدُّنـْيـَا إِلَّا مَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ وَ مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَى وَ الْآخِرَةُ أَكْبَرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ الْغِنَى فِى قَلْبِهِ وَ جَمَعَ لَهُ أَمْرَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :8 رواية :15
15- و نـيز آن حضرت (ع) فرمود: هر كه بامداد كند و روز را به شب رساند و بزرگ ترين اندوهش دنيا باشد خدای تعالى فقر و پريشانى را جلوى چشمش نهد، و كارش را پريشان سازد، و به جـز به آن چه خداوند روزى او كرده نرسد، و هر كه بامداد كند و شام كند و بزرگ ترين اندوهش آخرت باشد، خداوند توانگرى و بى نيازى در دلش نهد و كارش را منظم كند.
شــرح :
مـجـلسـى عـليـه الرحـمـه (در ايـن جمله كه فرمايد): خداوند پريشانى را جلوى چشمش نهد گـويـد: زيـرا هـر چـه از دنيا به دست او رسد به همان انداره حرصش افزون گردد و نيازش زياد شود، يا به خاطر كمى توكل او بر خدا برخى از درهاى روزى بر او بسته گردد، (و ايـن كـه فـرمـود:) خـداونـد تـوانـگـرى در دلش نـهـد، يـعـنـى به وسـيـله توكل بر خدا، و بيرون بردن حرص و دوستى دنيا از دلش ، او را بى نياز كند.

16- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ قُرْطٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ كَثُرَ اشْتِبَاكُهُ بِالدُّنْيَا كَانَ أَشَدَّ لِحَسْرَتِهِ عِنْدَ فِرَاقِهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه :9 رواية :16
16- و نـيـز آن حـضـرت عليه السلام فرمود: هر كه بيشتر به دنيا آلوده است هنگام جدایى از آن افسوس سخت تر است .

17- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ الْعَبْدِيِّ عَنِ ابْنِ أَبِي يـَعـْفـُورٍ قـَالَ سـَمـِعـْتُ أَبـَا عـَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِالدُّنْيَا تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِثَلَاثِ خِصَالٍ هَمٍّ لَا يَفْنَى وَ أَمَلٍ لَا يُدْرَكُ وَ رَجَاءٍ لَا يُنَالُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :9 رواية :17
17- عـبـد الله بـن يـعـفـور گـويـد: شـنـيـدم از امـام صـادق (ع) كـه مـی فـرمـود: هـر كـه دل به دنـيـا بـه سـه خصلت دل بسته است : اندوهى كه پايان ندارد. و آرزویى كه به چنگ نيايد، و اميدی كه بدان نرسد.
شــرح :
مجلسى (ره) گويد: زيرا آن چه فراخور حرص او است براى او فراهم نگردد. و از آفات و مـصـائب آن نـتـوانـنـد دورى كـنـد، پـس هـمـيشه در غم و اندوه آن چه از دستش رفته و آن چه برايش فراهم نگشته مى باشد.

نوشتن دیدگاه