يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللهُ مِمّا قالُوا وَكانَ عِنْدَ اللهِ وَجِيهاً
ترجمه :
69. اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، نبوده باشيد مثل كسانى كه اذيت كردند به موسى، پس خداوند تبرئه نمود موسى را از آنچه گفتند و بود موسى در نزد خداوند وجيه و آبرومند و محترم[1] .

 تفسير :
]اختلاف مفسرين در تفسيرِ چگونگى اذيت موسى  7[
مفسرين اختلاف كردند كه اذيت به موسى چه بوده؟ بعضى گفتند كه او را ساحر وكذاب ومجنون مى‌گفتند[2] . بعضى گفتند كه قارون دو كيسه اشرفى به  فاحشه داد كه بيايد ميان بنى اسرائيل ونسبت زنا به موسى دهد وفاحشه از خدا ترسيد وآمد وقارون را مفتضح نمود كه به من دو كيسه سر به مهر داده كه من چنين نسبتى به موسى دهم. بعضى گفتند كه نسبت دادند كه موسى است[3]  وغير  
اين‌ها وتمام اين‌ها بى‌مغز وبى‌مدرك است وآنچه به نظر مى‌آيد كه اذيت به موسى از بنى اسرائيل بوده كه ايمان به موسى آورده بودند وآن توقعات بى‌جا بود. گاهى مى‌گفتند : (اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ)[4] . گاهى مى‌گفتند : (لَنْ نُوْمِنَ لَکَ حَتّى نَرَى اللهَ جَهْرَةً)[5] . گاهى گوساله پرست شدند به اغواى سامرى. گاهى گفتند :
موسى هارون را كشته وتنها برگشته[6]  ودر اينجا خطاب به مومنين مى‌فرمايد :  
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا) والبته مومنين اين نوع نسبت‌ها را به حضرت رسالت نداده‌اند، بلكه مراد توقعات بى‌جا كه موجب رنجش حضرت شود، اين‌ها داشتند. (لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى) توقعات بى‌جا به خصوص در نصب خلافت از آن حضرت نداشته باشيد، حضرتش آنچه دستور الهى است رفتار مى‌كند.
(فَبَرَّأَهُ اللهُ مِمّا قالُوا) اين جمله هم دليل است بر اينكه اذيت به موسى قولى بوده كه همان توقعات بى‌جا باشد.
(وَكانَ عِنْدَ اللهِ وَجِيهاً) خلاف دستور الهى رفتار نكرده وشاهد ديگر آيه بعد است كه مى‌فرمايد :

[1] .  ترجمه ديگر: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، مانند كسانى مباشيد كه موسى را با اتهام خودآزار دادند، وخدا او را از آنچه گفتند مبرّا ساخت ونزد خدا آبرومند بود.
[2] .  ر. ك: مجمع البيان: ج8، ص583؛ بحارالأنوار: ج13، ص9 وقصص الأنبياء «جزائرى» :ص250.
[3] .  ر. ك: مجمع البيان: ج8، ص583؛ تفسير رازى: ج25، ص233؛ تفسير بيضاوى: ج4،ص387 ومستدرك سفينة البحار: ج1، ص104.
[4] .  اى موسى، همان گونه كه براى آنان خدايى است، براى ما نيز خدايى قرار ده. سورهاعراف: آيه 138.
[5] .  اى موسى، تا خدا را آشكارا نبينيم، هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد. سوره بقره: آيه 55.
[6] .  ر. ك: تفسير ابن ابى حاتم: ج10، ص3157؛ معانى القرآن «نحاس»: ج5، ص382؛ مجمعالبيان: ج8، ص583 وقصص الانبياء «جزائرى»: ص249.

نوشتن دیدگاه