روایت هفتم:
العلامة شهاب الدين أحمد الشيرازي الحسيني الشافعي(من علماء المخالفين) قال: و عن علاء بن فضيل قال: سألت أبا عبد الله جعفر بن محمد عليه السلام عن هذه الآية(وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا). قال : هو[1] علي بن أبي طالب عليه السّلام[2].
علاء بن فضیل می گوید: از امام صادق علیه السلام در خصوص این آیه «وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا» پرسیدم، فرمود: او علی بن ابیطالب علیه السلام است.
روایت هشتم:
و في شرح الآيات الباهرة: و ذكر محمّد بن العبّاس رحمه اللّه قال: حدّثنا أحمد بن القاسم قال: حدّثنا أحمد بن محمّد السيّاريّ، عن يونس بن عبد الرّحمن قال: قلت لأبي الحسن الرّضا عليه السّلام: إنّ قوما طالبوني باسم أمير المؤمنين عليه السّلام في كتاب اللّه عزّ وجلّ. فقلت لهم: من قوله تعالى: (وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا). فقال عليه السلام: صدقت. هو هكذا[3].
یونس بن عبدالرحمان می گوید: به امام رضا علیه السلام عرض کردم، گروهی نام امیرالمؤمنین را در قرآن از من طلب می کنند، من نیز این آیه را برای ایشان می خوانم: «و جعلنا لهم لسان صدق علیا». سپس حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: راست گفتی، همین­گونه است. (و علیاً در این آیه همان نام حضرت امیرالمؤمنین است.)
روایت نهم:
علي بن إبراهيم عن أبيه عن جده[4] أنه قال كتبت إلى أبي الحسن عليه السلام أسأله عن قول الله عز و جل(وَ وَهبنا لَهُم مِن رَحمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا). فأخذ الكتاب و وقّع تحته وفقك الله و رحمك هو أمير المؤمنين علي عليه السلام.[5]
مکتوبه ای برای امام رضا نوشتم و از آیه ی (وَ وَهبنا لَهُم مِن رَحمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا) از آن حضرت سوال کردم. پس حضرت نوشته را گرفت، و زیر آن را امضا نمود [و نوشت:] خداوند توفیقت دهد و بر تو رحمت آورد، [مقصود از علیاً در این آیه امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام است.
بررسی سند این روایات: نخستین روایت به شکل معلق به دست ما رسیده است. روایت دوم به سبب حضور احمد بن محمد بن السیّاری، ضعیف است. در مورد روایت سوم نیز حداکثر می توان به حُسنِ آن رأی داد. اما بیان این روایات حداقل این برکت را دارد که می توان در کنارِ احادیثِ دسته ی اول و دوم، به عنوان شاهد قرار گیرند.
چهار: برخی از روایات، مراد از (لسان صدق) را حضرت امیرالمومنین (ع) بیان داشته اند. بنابراین اگر ثابت شود، امیرالمومنین (ع) (لسان صدق) است، احتمال «اسم علم» بودن لفظ (علیّاً) در آیه ی مذکور تقویت می شود: عن ابن مردويه (من علماء المخالفين) في المناقب عن الامام الباقر عليه السلام: انّ لسان صدقٍ هو علي عليه السلام و انّ ولايته عرض علي إبراهيم فدعا ربه ان يجعله من ذريته فاستجاب له[6].
ترجمه: ابن مردویه از دانشمندان قرن چهارم و پنجم اهل تسنن در کتاب مناقب (که اکنون در دسترس نیست)، از امام باقر روایت می کند که قطعاً لسان صدق حضرت علی بن ابیطالب (ع) است. ولایت آن حضرت بر ابراهیم (ع) عرضه شد، و ابراهیم از خدا خواست که آن حضرت را از ذریّه او قرار دهد. پس خداوند خواسته اش را اجابت فرمود.
ابوخالد الواسطي، عن زيد بن علي الشهيد عن ابيه عن جده عن اميرالمومنين قال:قال رسول الله لهذه الاية (وجعلنا لهم لسان  صدق عَلیّاً) يا علي انت اللسان الذي يهتدي به المهتدون.
ترجمه:رسول خدا درباره ی آیه ی(وجعلنا لهم لسان  صدق عَلیّاً) فرمودند: ای علی (ع) تو آن زبانی هستی که هدایت شوندگان به واسطه ی آن هدایت می شوند.

[1]. بی شک «هو» در این عبارت به اقربِ مراجع یعنی «علیا» باز می گردد.
[2]. توضيح الدلائل ص 164
[3]. تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج‏ 8، ص: 231. ذیل آیه 50 از سوره مریم
[4]. در برخی از نقل ها، سند حدیث بدین شکل است: علی بن ابراهیم عن ابیه، کتبت الی ابی الحسن الرضا ...
[5]. ‏تفسير القمي: 411 و البرهان: 3 / 14 ح 5 و في تأويل الآيات الظاهرة ص: 297: قال
[6]. إحقاق الحق للتستري ج 3 ص: 363 ، كشف الغمة ص: 94، محمد صالح الكشفي الترمذي في مناقب مرتضوي ص: 55، ط بمبئي بمطبعة محمدي، همگی به نقل از مناقب ابن مردویه. (این روایت اگر چه در منابع متأخر به صورت مرسل ذکر شده است، اما این احتمال منطقی وجود دارد که در منبع اصلی آن یعنی «المناقب» به شکل مسند آمده باشد.)

نوشتن دیدگاه