10     «إِنَّمَا الْمُؤمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللّه‏َ لَعَلَّكُمْ
          تُرْحَمُونَ»

ترجمه:
10. جز اين نيست كه مؤنين برادر يكديگر هستند. پس اصلاح كنيد بين
برادران خود و بپرهيزيد از مخالفت دستورات الهى. باشد كه شما مشمول رحمت
شويد.[1]
 
تفسير:
[معناى برادرى و اقسام آن]
«إِنَّمَا الْمُؤمِنُونَ إِخْوَةٌ» «اُخوّت» اقسامى دارد: اُخوّت نَسَبىِ پدر و مادرى كه در
طبقه دوم ميراث هستند. چه اَبَوينى باشند يا اَبىِ تنها يا اُمّىِ تنها بر حَسَب جعل الهى كه
اُمّى، ارثِ نصيبِ اُم مى‏برند بالسويه. و اَبى ارث نمى‏برد با وجود اَبَوينى و با فَقْد آن‏ها
«لِلذَّكَر مِثلُ حَظِّ الاُنْثَيَيَن»[2] و اخوت شأنى و جعلى، مثل اخوت رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله با
اميرالمؤنين عليه‏السلام، و اُخوت دينى و ايمانى كه فرمود: «الْمُؤنُ أخُ الْمُؤنِ»[3].
 

و اخبار بسيارى در كافى و در جامع السعادات در حقوق مؤن بر مؤن داريم كه
نقل آن‏ها از وضع تفسير خارج است. حتى از رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است:
«لِلْمُؤنِ عَلَى أخيهِ ثَلاثُونَ حَقَّاً لاَ بَراءةَ لَهُ إِلاّ بِالْأداءِ أوِ الْعَفْوِ»[4]، بلكه از حضرت
صادق عليه‏السلام است [كه] فرمود: «سَبْعُونَ حَقّاً»[5].
«فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ» دو برادر دينى اگر با هم اختلافى پيدا كردند بر ديگران
است كه بين آن‏ها را اصلاح دهند.
«وَ اتَّقُوا اللّه‏َ» كه بر خلاف حق حكم ندهيد. «لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» گفتيم «لعلّ» از
خدا به معنىِ «باشد» است كه باشد مورد رحمت الهى واقع شويد.
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: در حقيقت مؤمنان با هم برادرند ، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا
پروا بداريد ، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد.
 
[2] .  سهم پسر چون سهم دو دختر است. سوره نساء: آيه 11.
 
[3] .  مؤمن برادر مؤمن است. تحف العقول: ص296؛ عدة الداعى: ص174 و بحارالأنوار: ج71، ب20،
ص286.
 
[4] .  مؤمن بر گردن برادرش سى حق دارد. رهايى از آن حقوق نيست، مگر آنكه ادا شود و يا برادرش گذشت كند. كنز الفوائد: ص141؛ اعلام الدين: ص321؛ وسائل الشيعة: ج12، ص212، ح34 و بحارالأنوار: ج71، ب15، ص236. در روايت به جاى «للمؤمن»، «للمسلم» آمده است.
 
[5] .  بلكه هفتاد حق دارد. كافى: ج2، ص174؛ وسائل الشيعة: ج12، ب122، ص207 و بحارالأنوار:ج71، ب15، ص255.

نوشتن دیدگاه