43     «تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ»

ترجمه:
43. نازل شده از پروردگار عالمين است[1].
 
تفسير:
[مراتب نزول قرآن]
و مكرر بالاخص در مقدمؤ اين تفسير مراتب نزول قرآن را متذكر شده‏ايم[2] مرتبه
اولى: عين اين الفاظ قرآن از باء بسم اللّه‏ تا سين و الناس به ايجاد حق تبارك و تعالى
موجود شده كه نامش كلام اللّه‏ است، سپس به توسط قلم در لوح محفوظ نوشته شد كه
مى‏فرمايد: «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ * فِى لَوْحٍ مَحْفُوظٍ»[3]، مرتبؤ ثالثه: بر نور مقدس پيغمبر

در عالم انوار كه مى‏فرمايد: «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ * فِى كِتابٍ مَكْنُونٍ * لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ
* تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ»[4]، سپس ملائكه در ليلة القدر در بيت المعمور يا در آسمان
اول نازل كردند، سپس جبرئيل در مدت رسالت حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، مدت بيست و سه
سال، سوره به سوره و آيه به آيه بر قلب مطهر حضرت رسالت نازل نمود كه مى‏فرمايد:
«وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ * عَلى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ»[5].
سؤل:
بعد از آنكه بر پيغمبر در همان عالم انوار افاضه شد، چه احتياج است كه در مرتبؤ
اخيره جبرئيل نجوماً بر قلب مطهرش نازل نمايد، در مدت رسالت يعنى سوره به سوره
و آيه به آيه؟
 
جواب:
فرق است بين مقام نبوت و رسالت. به عبارت ديگر بين علم و تبليغ در آن عالم
مقام علمى بود كه مقام نبوت است چون از مادؤ نبأ است، يعنى خبر داشت و مى‏دانست
كه مى‏فرمايد: «كُنْتُ نَبيّاً وَ آدَمُ بَيْنَ الْماءِ وَ الطِّينِ»[6].
 
[علت نزول تدريجى قرآن]
تنزيل جبرئيل بر قلب مطهر مقام رسالت و تبليغ و انذار است كه در آيه مذكوره
فرمود: «لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ» و براى توضيح مقام احتياج به يك مثال معمولى دارد.
مرسوم تجار و متمولين و كسبه اين است كه ابتدا وجه خطيرى و مال كثيرى در بانك
مى‏سپارند. سپس در ايام تجارت و كسب تدريجاً چك مى‏فرستند در بانك و بانك

مى‏دهد تا به مقدارى كه تمام دريافت شود. وجود مقدس پيغمبر به منزلؤ بانك خداوند
است، تمام علوم از قرآن و غير آن در آن عالم سپرده شده و جبرئيل به منزلؤ شاگرد
تجارت‏خانه الهى است، موقع به موقع چك مى‏آورد كه اين سوره و اين آيه را تبليغ
كن كه مقام رسالت است و انذار كه فرمود: «لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ»و در سورؤ يس
مى‏فرمايد: «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ * عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ * تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ * لِتُنْذِرَ
قَوْماً...»[7] الآية.

[1].  ترجمه ديگر: پيام فرود آمده‏اى است از جانب پروردگار جهانيان.
 
[2].  ر.ك: همين تفسير: ج1، گفتار نهم، ص165 ـ 170.
 
[3].  آرى، آن قرآنى ارجمند است، كه در لوحى محفوظ است. سوره بروج: آيات 21 ـ 22.
 
[4].  كه اين پيام قطعاً قرآنى است ارجمند، در كتابى نهفته، كه جز پاك شدگان بر آن دست نزنند، وحى‏اى است از جانب پروردگار جهانيان. سوره واقعه: آيات 77 ـ 80.
 
[5].  و به راستى كه اين قرآن وحى پروردگار جهانيان است. «روح الْأمين» آن را بر دلت نازل كرد، تا
از جمله هشداردهندگان باشى. سوره شعراء: آيات 192 ـ 194.
 
[6] .  من پيامبر بودم در حالى كه آدم در حال خلق شدن بين آب وگل بود. ر.ك: مناقب آل ابى طالب:
ج1، ص266؛ المواقف: ج3، ص340؛ عوالى اللآلى: ج4، ص121 و بحار الأنوار: ج16، ص402، ح1.
 
[7].  كه قطعاً تو از جمله پيامبرانى، بر راهى راست. و كتابت از جانب آن عزيز مهربان نازل شده است،
تا قومى رابيم دهى... . سوره يس: آيات 3 ـ 6.

نوشتن دیدگاه