44     «وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ»
45     «لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ»
46     «ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ»

ترجمه:
44. و بر فرض محال اگر پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نسبت دهد به ما ـ كه خداوند متعال باشيم ـ
از راه كذب و از پيش خود بعض اقاويل، وَلَو يك قول باشد.
45. هرآينه ما او را مى‏گيريم به يمين به تمام قوّت.
46. پس از آن قطع مى‏كنيم از او رگ حيات رگ قلب او را، يعنى او را هلاك
مى‏كنيم[1].
 
سؤل:
بسيارى از اين اهل ضلال دروغ‏هايى نسبت به خدا داده‏اند چنين معامله با آن‏ها
نفرموده، چه خصوصيت دارد كه چنين معامله با پيغمبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بنمايد؟
 

جواب:
آن‏ها چون از ابتداى امر در ضلالت بودند و مدركى براى صدق دعواى خود
نداشتند، مَثَلِ آن‏ها مَثَلِ ساير كفار و مشركين است كه عقوبت آن‏ها يا در دنيا به آن‏ها
مى‏رسد يا خدا آن‏ها را مهلت مى‏دهد تا به عذاب ابدى گرفتار شوند. و اما پيغمبرى كه
خدا به دست او معجزاتى عنايت كرده و حجت بر خلق تمام شده، در وجوب متابعت
آن اگر چنين كند و كسى را در ضلالت اندازد فرداى قيامت نمى‏شود از او مؤخذه كرد
بنده مى‏تواند بگويد مى‏خواستى به او معجزه ندهى و نفرستى ما اگر مخالفت او
مى‏كرديم مستحق عقوبت بوديم، لذا اگر چنين كند ما هم با او چنين مى‏كنيم.
«وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ» «لو» امتناعيه است، يعنى محال است كه خدا
چنين پيغمبرى براى هدايت بندگان بفرستد، زيرا تا مقام عصمت و شرايط نبوت در او
نباشد، خدا به دست او معجزه نمى‏دهد و بندگانش را در ضلالت نمى‏اندازد و محال
است از معصوم چنين امرى صادر شود. «تَقَوّل» قولى را به كسى بستن كه او نگفته باشد
و افترا به او زدن كه چنين گفته و او نگفته باشد.
«بَعْضَ الْأَقاوِيلِ» وَلَو يك قول باشد كه اگر هزار قول كه از خدا نقل مى‏كند
صدق باشد و خدا فرموده باشد و يك قول دروغ باشد و گفته خدا نباشد.
«لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ» چند تفسير شده بعضى گفتند: كنايه از اين است كه تمام
قوّت را از او مى‏گيريم چون انسان قواى او در دست راست اوست[2]، بعضى گفتند: به
تمام قوّت و قدرت او را مى‏گيريم كه آنى به او مهلت نمى‏دهيم[3]، بعضى گفتند: او را
ضعيف و ذليل مى‏كنيم و به خفت و مهانت او را هلاك مى‏كنيم[4]. «ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ
الْوَتِينَ» «وتين» رگ قلب است متصل به ظهر كه به مجرد اينكه قطع شود انسان

مى‏ميرد كه ما تعبير مى‏كنيم به رگ حيات كه متعاقب به موت است.

[1].  ترجمه ديگر: و اگر او پاره‏اى گفته‏ها بر ما بسته بود44 دست راستش را سخت مى‏گرفتيم45
سپس رگ قلبش را پاره مى‏كرديم46.
 
[2].  ر.ك: تفسير زاد المسير: ج8، ص87؛ تفسير رازى: ج30، 118؛ تفسير قرطبى: ج18، ص275.
 
[3].  ر.ك: تفسير سمعانى: ج6، ص42؛ تفسير بغوى: ج4، ص390 و المحرر الوجيز: ج5، ص363.
 
[4].  ر.ك: تفسير التبيان: ج10، ص110؛ مجمع البيان: ج10، ص526؛ تفسير البحر المحيط: ج8، ص322.

نوشتن دیدگاه