آيه (8)        
ƒوَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّکَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلاً

ترجمه :
8. و ياد كن اسم پروردگار خود را و توجه به او و انقطاع از خلق ]كن[، انقطاع تامّى[1] .
 
 
تفسير :
(وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّکَ) اسماء پروردگار بسيار است. خدا را به هر اسمى بخوانيد اجابت مى‌فرمايد، چنانچه مى‌فرمايد: (قُلِ ادْعُوا اللهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَيّاً ما تَدْعُوا فَلَهُ الاَْسْماءُ الْحُسْنى)[2]  و مى‌فرمايد: (وَ للهِِ الاَْسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها)[3]  و در اخبار داريم  
 
كه اسماى حسنى، نود و نه اسم است[4] .
  
 
]اقسام اسماى الهى[
اقول: اسماى الهى چهار قسم است: اسماء ذات : الله، حق، هو. الله، اسم ذات مستجمع جميع كمالات. حق، اشاره به مقام واجب الوجودى. هو، اشاره به مقام غيب الغيوبى.
اسماء صفات كماليه كه عين ذات است: علم، قدرت، حيات، عالم، قادر، حى، قديم، ازلى، ابدى، مريد، مدرك، حكيم، سميع، بصير، خبير و امثال اين‌ها.
اسماء صفات جماليه؛ افعال الهى: خالق، رازق، محيى، مميت، معز، مذل، مغنى،
مفقر، مثيب، منتقم، معذب، عادل و امثال اين‌ها.
اسماء صفات جلاليه: سبوح، قدوس.
نه مركّب بود و نه جسم، نه مرئى نه محل         بى‌شريك است ومعانى، تو غنى دان خالق
و اذكار الهى: تهليل، تحميد، تسبيح، تكبير و اشباه اين‌ها و جمله: (وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّکَ) شامل جميع عبادات قوليه مى‌شود، مثل صلوات و ادعيه و تلاوت كتاب الله و غير اين‌ها.
 
]تنها به خداوند بايد پرداخت[
(وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلاً) «تَبَتَّل» انقطاع است. كلمه «إليهِ» دلالت دارد بالملازمه به كلمه عن، يعنى انقطاع عن الخلق و توجه الى الله كه معنى توكل است. و اخلاص عمل و قطع نظر از كليه خلق و از كليه اسباب كه معنى توحيد نظرى است، چون گفته‌ايم كه پنج قسم توحيد داريم: توحيد ذاتى، توحيد صفاتى، توحيد عبادتى، توحيد افعالى، توحيد نظرى[5] .
 
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: و نام پروردگار خود را ياد كن و تنها به او بپرداز.
[2] .  بگو: «خدا را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد، هر كدام را بخوانيد، براى او نام‌هاى نيكوتر است».سوره اسراء: آيه 110.
[3] .  و نام‌هاى نيكو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آن‌ها بخوانيد. سوره اعراف: آيه 180.
[4] .  درباره اسماء الحسنى و تعداد آن‌ها، ابن بابويه در كتاب الخصال از حضرت امام صادق7 ازآباى طيبين خود : از حضرت رسول 9 فرمود: «إنّ للهِ تبارک وتعالى تسعة وتسعون اسماً -مائة إلّا واحدة - من أحصاها دخل الجنة، وهي: الله، الاله، الواحد، الأحد،...». براى آگاهى بيشتربه همين تفسير: ج8، ص362، ذيل تفسير آيه 180 سوره اعراف مراجعه فرماييد.
[5] .  براى آگاهى بيشتر درباره اقسام توحيد، به همين تفسير: ج15، ص133، ذيل تفسير آيات 78 -82 سوره شعراء مراجعه فرماييد.

نوشتن دیدگاه