اِستـِرس در روان ‌شناسی به معنای یک فشار روانی و احساسی بیش از حد تحمل فرد است. هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند، استرس زا یا عامل تنیدگی نامیده می ‌شود.
عوامل فردی و اجتماعی بسیاری را می توان نام برد که در به وجود آمدن استرس در انسان مؤثر هستند. موقعیت اجتماعی انسان، توقعات دیگران، وضعیت اقتصادی، وضعیت درسی و علمی، حوادث غیر مترقبه و غیره از مواردی هستند که می توانند در انسان ایجاد تنش و استرس بکنند.
اما یکی از عواملی که می تواند باعث بروز استرس در انسان (مخصوصا مادران) گردد، کم و یا تک فرزند بودن است.ایجاد استرس در این گونه افراد می تواند به چند دلیل رخ دهد.
1. ترس از تنهایی : از آنجا که پدر و مادر، تنها یک یا دو فرزند دارند، رابطه عاطفی شدیدی بین آن ها و یک یا دو فرزندشان برقرار می شود. این رابطه عاطفی شدید باعث می گردد آن ها دائما به زمانی فکر کنند که دیگر فرزندشان در کنار آن ها نیست . مثلا به این فکر می کنند که اگر فرزندشان بزرگ شد و به سفرهای کاری طولانی مدت رفت و یا تشکیل خانواده داد، ممکن است روزها و ماه ها او را نبینند. یا اگر فرزندشان دختر است ، با ازدواج به خانه شوهر رفته و آن ها را تنها بگذارد. ترس از تنها شدن والدین، بالاخص مادران، یکی از مواردی است که باعث تأخیر افتادن در امر ازدواج فرزندان می گردد .
2. ترسِ از دست دادن فرزند : رابطه عاطفی بین والدین و فرزند باعث می شود آن ها با کوچک ترین اتفاق مانند : دیر برگشتن فرزند به خانه، بیمار شدن، جواب تلفن ندادن و ... نگران فرزندشان شوند و افکار ناخوشایندی مثل تصادف و یا فوت فرزند به سراغشان آید، که اینگونه افکار برای والدین بسیار سخت و زجرآور است.
3. ترس از قطع شدن نسل : همیشه این ترس در دل والدین تک فرزند وجود دارد که اگر خدای ناخواسته فرزندمان را از دست دادیم و دیگر صاحب فرزند نشدیم، نسلمان قطع می گردد. قطع شدن نسل برای بسیاری از افراد ناخوشایند و چه بسا ننگ می باشد.
4. ترس از آینده فرزند : آن ها  نسبت به آینده فرزندشان استرس و اضطراب زیادی دارند. زیرا آن ها دائما به این واقعیت فکر می کنند، که مرگ خبر نمی دهد و هر لحظه ممکن است از این دنیا بروند و بعد از فوتشان ، چه به روزگار فرزندشان می آید؟ فرزندی که نه برادری دارد که زیر پر و بالش را بگیرد و نه خواهری که او را حمایت کند، چگونه بزرگ می شود؟ درس و مدرسه اش چه می شود؟ چه دوستانی پیدا می کند؟ با چه کسی و چطور ازدواج می کند؟ و ...
افرادی که در معرض استرس‌ زیاد و شدید هستند در طولانی مدت دچار عوارض و آسیب های مخرب روحی و جسمی بسیاری می گردند که بعضاً این گونه آسیب ها صعب العلاج و گاهی لاعلاج می باشند.
بیماری های جسمی احتمالی ناشی از استرس مانند: آسم‌، سرطان‌، سرماخوردگی‌، دیابت‌، خستگی‌، سردرد، کمردرد، مشکلات‌ گوارشی‌، اختلالات‌ پوستی‌، بیماری‌ قلبی‌، فشار خون‌ بالا، بی‌ خوابی‌ و دردهای‌ عضلانی می باشند، اما از شایع ترین بیماری های روحی می توان به تیک های عصبی، وسواس، افسردگی، بی قراری و اضطراب اشاره کرد.
از آنجا که استرس عوامل مختلفی دارد، راه های پیشگیری از آن هم متعدد و متناسب با همان علتیست که باعث ایجاد استرس در انسان شده است. در اینجا تنها راه پیشگیری از بروز استرس و بیماری های ناشی از آن، به دنیا آوردن فرزندان متعدد می باشد.

مؤسسه جهانی سبطین (علیهماالسلام)
موسوی

نوشتن دیدگاه