ابوالعباس، از راويان راستگوى اماميه و از اصحاب بلند پايه امام هادى و عسكرى عليهماالسلام ، ولادتش معلوم نيست، ولى تاريخ وفات او پس از سال 297 ه بوده است؛ زيرا ابوغالب زرارى (م 368 ق) در 297 ه در كوفه نزد او درس خوانده است. درباره نام جدّ او، بين علماى رجال اختلاف است. به عقيده مشهور، نام جدّش «حسن» است، ولى در رجال ابن داود، نام جدّش حسين (به صورت مصغّر) ثبت شده است. فرزند او، محمّد بن عبداللّه بن جعفر (م بعد 304 ق)، از رجال معتمد شيعه و كاتب امام عصر(عج) و همچنين از شاگردان روايى او بوده است. نجاشى در رجال خود، از وى فرزندان ديگرى به نام‏هاى جعفر، حسين و احمد نام مى‏برد كه همگى مكاتباتى با حضرت ولى عصر(عج) داشته ‏اند. وى از چهره ‏هاى برجسته قم بود كه پس از سال 290 ه وارد كوفه شد و براى اهل آنجا نقل حديث كرد و كتاب‏هاى زيادى تصنيف نمود. از تأليفات او به دست مى‏آيد كه تخصص عمده او در علم حديث، فقه و اعتقادات بوده است.
وى احاديث و گفته ‏هاى امام رضا و امام جواد عليهماالسلام را در كتاب‏هاى جداگانه ‏اى با عنوان قرب الاسناد الى الرضا و قرب الاسناد الى ابى جعفر الثانى جمع‏آورى كرده است. همچنين روايات امام حسن عسكرى عليه‏السلام و امام عصر(عج) را نيز جداگانه جمع‏آورى نموده است. وى، كه در عصر غيبت صغرا مى‏زيست، كتابى درباره غيبت امام زمان(عج) تأليف نمود و مكاتباتى نيز با سفير دوم، محمّد بن عثمان عمرى (نيابت: 267 تا 305 ق)، داشت.
بيشتر روايات او به‏طور مستقيم از امام حسن عسكرى عليه‏السلام هستند و گاهى نيز از استادان خود (كه تعداد آن‏ها 21 نفر است) همچون ابراهيم بن مهزيار، ايّوب بن نوح، على بن اسماعيل، محمّد بن عيسى و ديگران نقل حديث كرده است. از هم‏بحثان او، احمد بن خالد برقى (م 280 يا 274 ق) است كه در قم با يكديگر ارتباط داشتند. از شاگردان او، محمّد بن حسن صفّار و محمّد بن على بن محبوب را مى‏توان نام برد، ولى معروف‏ترين آن‏ها احمد بن محمّد بن يحيى العطّار است. از جمله آثار او، كتاب الامامه، كتاب الدلائل، كتاب الغيبة و كتاب الطب است كه بيشتر اين كتاب‏ها از طريق احمد بن محمّد بن يحيى العطار نقل شده‏ اند.

نوشتن دیدگاه